Samiti i G20-s përfundon pa zotime historike për klimën

Sipas komunikatës përfundimtare të takimit, liderët e Grupit 20 kanë rënë dakord gjithashtu për t’i dhënë fund financimit publik për prodhimin e energjisë me thëngjill jashtë vendit, por nuk vendosën asnjë objektiv për të hequr gradualisht dorë nga përdorimi i thëngjillit brenda vendit – shenjë e qartë për Kinën, Indinë dhe vendet e tjera të varura nga thëngjilli

Romë/Glasgou, 31 tetor (AP) – Liderët e ekonomive më të fuqishme të botës kanë dhënë zotime të vakëta për arritjen e neutralitetit e karbonit “deri ose rreth mesit të shekullit”, derisa mbyllën samitin dyditor që i hapi rrugën hapjes së konferencës së madhe për ndryshimin klimatik, që nën organizimin e OKB-së mbahet në Glasgou në Skoci.

Sipas komunikatës përfundimtare të takimit, liderët e Grupit 20 ranë dakord gjithashtu për t’i dhënë fund financimit publik për prodhimin e energjisë me thëngjill jashtë vendit, por nuk vendosën asnjë objektiv për heqjen graduale të thëngjillit brenda vendit – një shenjë e qartë për Kinën, Indinë dhe vendet e tjera të varura nga thëngjilli.

Shenjë e keqe

Vendet e G20-s përfaqësojnë më shumë se tri të katërtat e emetimeve të gazeve serrë në botë dhe nikoqirja e samitit, Italia, dhe Britania, e cila po pret konferencën e klimës në Glasgou, kishin kërkuar objektiva më ambiciozë për të dalë nga Roma.

Pa to, vrulli mund të humbasë në Glasgou, thanë se do të jetë “shpresa e fundit më e mirë” në botë për të përmbushur angazhimet për të mbajtur temperaturat kritike nën 1.5 gradë celsius më të larta se mesatarja para-industriale që shkencëtarët thonë se është e nevojshme.

Kryeministri italian, Mario Draghi, u tha liderëve që po shkonin në seancën përfundimtare të punës, të dielën, se duhet të vinin synime afatgjata dhe të bënin ndryshime afatshkurtra për t’i arritur ato.

“Ne duhet të përshpejtojmë heqjen graduale të thëngjillit dhe të investojmë më shumë në energjinë e rinovueshme”, tha Draghi. “Ne gjithashtu duhet të sigurohemi që t’i përdorim burimet e disponueshme me mençuri, që do të thotë se ne duhet të bëhemi të aftë t’i përshtatim teknologjitë tona dhe gjithashtu stilin e jetës sonë me këtë botë të re”.

Ky mesazh i bëri jehonë edhe te princi Charles i Britanisë.

“Është e pamundur të mos dëgjosh zërat dëshpërues të të rinjve që të shohin si kujdestarët e planetit, duke mbajtur në duart e tua qëndrueshmërinë e së ardhmes së tyre”, tha Charles.

Sipas komunikatës, G20-a ripohoi angazhimet e kaluara nga vendet e pasura për të mobilizuar 100 miliardë dollarë në vit për të ndihmuar vendet më të varfra që të përballen me ndryshimet klimatike dhe u angazhua për të rritur financimin për t’i ndihmuar ata të përshtaten.

Mospajtimet e mëdha

Një pikë kritike e ngecjes mbeti afati i fundit për vendet për të arritur neutralitetin e karbonit ose emetimet e rrjetit-zero, që do të thotë ekuilibër midis gazeve serrë të shtuara dhe të hequra nga atmosfera. Kryeministri britanik, Boris Johnson, kishte dashur që çdo anëtar i G2-s të angazhohej për rrjetin-zero deri në vitin 2050.

Megjithatë, para samitit Italia kishte pranuar se do të ishte në gjendje të siguronte angazhime për të arritur emetimet e rrjetit-zero “deri në mes të shekullit”, në vend të një viti të caktuar.

Komunikata përfundimtare u duk edhe më e dobët, “duke pranuar rëndësinë kryesore të arritjes së emetimeve të gazrave serrë globale ose neutralitetit të karbonit deri ose rreth mesit të shekullit”.

Një zyrtar francez tha se formulimi jospecifik pasqyronte qëllimin për të afirmuar një qëllim të përbashkët duke ofruar fleksibilitet për të adresuar “diversitetin e vendeve të G2-s”, veçanërisht Kinën dhe Indinë, si dhe Indonezinë.

SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian kanë vendosur 2050-n si afatin e tyre për emetimet zero, ndërsa Kina, Rusia dhe Arabia Saudite synojnë vitin 2060. Udhëheqësit e këtyre tre vendeve nuk ishin në Romë.

“Pse besoni se viti 2050 është një figurë magjike?” – pyeti ministri i Jashtëm rus, Sergej Lavrov, në një konferencë shtypi. “Nëse është një ambicie e Bashkimit Evropian, është e drejta edhe e vendeve të tjera që të kenë ambicie…Askush nuk na ka dëshmuar neve apo dikujt tjetër se viti 2050 është diçka që të gjithë duhet të pajtohen”.

Thëngjilli, sfidë e madhe globale

E ardhmja e qymyrit, një burim kyç i emetimeve të gazeve serrë, rezultoi gjithashtu një nga çështjet më të vështira për të arritur konsensus për G20-n.

Në Samitin e Romës, liderët ranë dakord t’i japin fund ofrimit të financave publike ndërkombëtare për prodhimin e ri të energjisë së thëngjillit, jashtë vendit deri në fund të vitit 2021.

Kjo i referohet mbështetjes financiare për ndërtimin e impianteve të thëngjillit jashtë vendit. Vendet perëndimore janë tërhequr nga financimi dhe ekonomitë e mëdha aziatike po ndjekin shembullin: presidenti kinez, Xi Jinping, njoftoi në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së muajin e kaluar se Pekini do të ndalonte financimin e projekteve të tilla dhe Japonia dhe Koreja e Jugut dhanë zotime të ngjashme në fillim të vitit.

Megjithatë, Kina nuk ka caktuar një datë përfundimi për ndërtimin e impianteve të thëngjillit në vend. Thëngjilli është ende burimi kryesor i prodhimit të energjisë në Kinë, dhe si Kina ashtu edhe India u kanë rezistuar propozimeve për një deklaratë të G20-s për heqjen dorë nga thëngjilli.

Zhgënjimi i Britanisë

Dështimi i G20-s për të vendosur një objektiv për heqjen graduale të përdorimit të thëngjillit ishte një zhgënjim për Britaninë. Zëdhënësi i Johnsonit, Max Blain, tha se komunikata e G20-s “nuk ishte menduar të ishte leva kryesore për të siguruar angazhime për ndryshimet klimatike”, duke vënë në dukje se ato do të arriheshin në Samitin e Glasgout.

John Kirton, drejtor i Grupit Kërkimor G-20 në Universitetin e Torontos, tha se liderët “morën vetëm hapa të vegjël” dhe nuk sollën pothuajse asgjë të re.

Ai vuri në dukje marrëveshjen për të “rikujtuar dhe riafirmuar” angazhimin e tyre të vonuar për të ofruar 100 miliardë dollarë ndihmë për vendet më të varfra dhe për të “theksuar rëndësinë e përmbushjes së këtij objektivi plotësisht sa më shpejt të jetë e mundur”, në vend që të deklarohej se ata po e shtonin shumën e plotë.

Marrëveshja për t’i dhënë fund financimit ndërkombëtar të qymyrit “është e vetmja gjë që është specifike dhe reale. Kjo ka rëndësi”, tha Kirton.

Aktivistet e të rinjve për klimën, Greta Thunberg dhe Vanessa Nakate, publikuan një letër të hapur për mediat ndërsa G20-a po përfundonte, duke theksuar tri aspektet themelore të krizës klimatike që shpesh nënvlerësohen: se koha po mbaron, se çdo zgjidhje duhet t’u ofrojë drejtësi njerëzve më të prekur dhe se ndotësit më të mëdhenj shpesh fshihen pas statistikave jo të plota për emetimet e tyre të vërteta.

Rruga Press