Sondazhi për krizën e Ukrainës/ Ja çfarë besojnë shumica e evropianëve

Nga Ivan Krastsev dhe Mark Leonard

-Është folur shumë se qeveritë evropiane janë të ndara për konfliktin, por qytetarët evropianë duken jashtëzakonisht të bashkuar rreth tre ideve kryesore.

-Së pari, ata besojnë se ka të ngjarë që të ketë një pushtim tjetër rus të Ukrainës.

-Së dyti, ata e shohin këtë si një problem jo vetëm për Ukrainën, por për sigurinë evropiane në përgjithësi.

-Së treti, ata duan që Evropa t’i përgjigjet krizës, me shumicën që mbështesin një përgjigje nga NATO dhe BE në veçanti.

-Evropianët nuk janë dakord se cilat janë kërcënimet më urgjente të lidhura me krizën dhe mbi çmimin që vendet e tyre duhet të paguajnë për të mbrojtur Ukrainën: njerëzit në Poloni, Rumani dhe Suedi janë shumë më të gatshëm të bëjnë sakrifica sesa ata në Francë dhe Gjermani.

-Kriza ka të ngjarë të testojë gatishmërinë e evropianëve për të mbrojtur rendin evropian të sigurisë.

Kriza Rusi-Ukrainë mund të ndryshojë në mënyrë dramatike mënyrën se si evropianët mendojnë për sigurinë e tyre. Ka spekulime të përhapura nëse Rusia do të pushtojë përsëri Ukrainën – dhe nëse e bën këtë, si do të reagojnë evropianët.

Pjesa më e madhe e debatit publik mbi krizën i ka portretizuar qeveritë evropiane si të ndara, të dobëta dhe të munguara. Megjithatë, një sondazh pan-evropian i kryer nga Këshilli Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë në fund të janarit 2022 tregon se ka një konsensus befasues për krizën midis votuesve evropianë. Evropianët në veri, jug, lindje dhe perëndim pajtohen se Rusia ka të ngjarë të pushtojë Ukrainën në vitin 2022, se vendet evropiane kanë për detyrë të mbrojnë Ukrainën dhe se ky është një problem evropian.

Sondazhi mbulon Finlandën, Francën, Gjermaninë, Italinë, Poloninë, Rumaninë dhe Suedinë – vende që së bashku përbëjnë pothuajse dy të tretat e popullsisë së Bashkimit Evropian. Kjo tregon se presidenti rus Vladimir Putin ka arritur të vendosë në tavolinë çështjen e rendit evropian të sigurisë. Për habinë e shumë komentuesve – dhe me gjasë të vetë Putinit – kjo ka nxitur një zgjim gjeopolitik mes evropianëve. Rezultatet e sondazhit tregojnë për katër vëzhgime themelore: se lufta në Evropë nuk është më e paimagjinueshme; se ne duhet t’i përgjigjemi agresionit rus; se frika më e madhe e evropianëve lidhur me krizën ndryshon nga vendi në vend; dhe se qeveritë evropiane duhet të planifikojnë për raste të ndryshme të paparashikuara për të lehtësuar barrën e qytetarëve të zakonshëm.

Lufta në Evropë nuk është më e paimagjinueshme

Në fillim të pandemisë Covid-19, disa qeveri evropiane e cilësuan luftën kundër virusit si një luftë. Tani, frika e një lufte të vërtetë po ndjek Evropën. Nuk ka më shumë të vërteta në klishenë se evropianët besojnë se lufta është e paimagjinueshme dhe e marrin paqen si të mirëqenë. Siç zbulon sondazhi i ri i ECFR, ata e perceptojnë botën e tyre si në një gjendje të paraluftës dhe jo të pasluftës. Në çdo vend të anketuar, përveç Finlandës, shumica e të anketuarve besojnë se Rusia do të pushtojë përsëri Ukrainën në vitin 2022.

Është e qartë se, ndryshe nga viti 2014, evropianët e shohin konfliktin në Ukrainë si një krizë evropiane. Shtatëdhjetë e tre përqind e të anketuarve në Poloni e shohin një pushtim si të mundshëm. E njëjta gjë është e vërtetë për 64 për qind në Rumani, 55 për qind në Suedi, 52 për qind në Gjermani, 51 për qind në Francë dhe Itali dhe një shumicë prej 44 për qind në Finlandë. Duket se të qenit neutral mund të largojë frikën nga konflikti ushtarak.

Në Poloni, për arsye të historisë dhe gjeografisë, të anketuarit e shohin perspektivën e një pushtimi rus si një krizë ekzistenciale. Polakët në të gjitha grupmoshat duhet të llogarisin me një përshkallëzim në luftën Rusi-Ukrainë. Në vendet e tjera të anketuara ka një ndarje interesante brezash. Në Francë dhe Suedi, njerëzit mbi 60 vjeç janë më të prirur të shohin një pushtim si shumë të mundshëm. Në Rumani, Itali, Gjermani dhe Finlandë, është brezi më i ri – njerëzit e lindur pas përfundimit të Luftës së Ftohtë – ata që janë më të shqetësuar.

Putin ia ka dalë mbanë në përpjekjen e tij për të tërhequr vëmendjen e Evropës, por kjo ka pasur një kosto. Siç tregon sondazhi i ri i ECFR, më shumë se gjysma e evropianëve pajtohen se qasja e Rusisë ndaj Ukrainës përfaqëson një kërcënim sigurie për Evropën në tërësi në një sërë fushash.

Ukraina ka rëndësi, por përgjigjet kombëtare nuk mjaftojnë në vetvete

Siç tregohet nga një sondazh i ECFR i kryer në fund të vitit të kaluar , deri vonë, shumica e evropianëve mendonin se çdo ‘luftë e ftohtë’ e ardhshme do të ishte një konfrontim midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë ose Kinës. Evropianët do të ishin më tepër spektatorë sesa pjesëmarrës në këtë konflikt. Në të vërtetë, kur filloi ndërtimi i trupave ruse në kufirin e Ukrainës, pati shumë spekulime në media se evropianët nuk do të kujdeseshin vërtet për krizën.

Sondazhi i fundit i ECFR zbulon se ky supozim ishte i gabuar. Është ndoshta e vërtetë që shumë evropianë ende e shohin Ukrainën si të madhe dhe kaotike sesa si të vogël dhe heroike. Megjithatë, shumica e tyre pajtohen se Ukraina duhet të mbrohet. Pyetja është: kush duhet të përparojë?

Pothuajse në të gjitha vendet e anketuara, shumica e të anketuarve e shohin NATO-n si organizatën më të pozicionuar për të mbrojtur Ukrainën. Çuditërisht, përjashtim bën Polonia, ku pak më shumë njerëz e shohin BE-në në këtë rol.

Mund të mos jetë befasuese që kërcënimi i pushtimit rus ka ringjallur Perëndimin e epokës së Luftës së Ftohtë. Por, në mënyrë intriguese, ajo ka sfiduar gjithashtu perceptimin popullor se, kur bëhet fjalë për sigurinë, evropianët lindorë janë gati të shpërndajnë BE-në, sepse ata i shohin SHBA-në si partnerin e tyre të vetëm të besueshëm. Në fakt, në të gjitha vendet e anketuara, përveç Gjermanisë, shumica e njerëzve besojnë se NATO dhe BE duhet t’i përgjigjen agresionit rus.

Është e vërtetë se evropianët ndryshojnë se kujt i besojnë për të mbrojtur interesat e tyre në rast të një pushtimi tjetër rus të Ukrainës. Të anketuarit në Poloni, Gjermani, Rumani dhe Itali kryesisht i besojnë NATO-s për ta bërë këtë, ndërsa ata në Francë, Suedi dhe Finlandë kryesisht i besojnë BE-së. Suedia dhe Finlanda janë të vetmet vende të anketuara jashtë NATO-s, por, siç tregon sondazhi i ECFR, në asnjërin shtet nuk ka një konsensus publik nëse do t’i bashkohet aleancës. Në Suedi, 30 për qind e të anketuarve janë të kënaqur që vendi i tyre nuk është anëtar i NATO-s dhe 33 për qind thonë se kjo është një gjë e keqe; në Finlandë, këto shifra janë përkatësisht 35 për qind dhe 25 për qind.

Por BE-ja nuk është realisht e ndarë në mënyrën manikeiane që supozojnë shumë – mes atyre që i besojnë NATO-s dhe atyre që i besojnë BE-së. Më shumë se 60 për qind e polakëve, rumunëve dhe italianëve i besojnë BE-së për të mbrojtur interesat e qytetarëve të BE-së nëse Rusia pushton Ukrainën. Në mënyrë të ngjashme, shumica e suedezëve dhe finlandezëve i besojnë NATO-s në atë front, jo vetëm BE-së.

Në të njëjtën kohë, të anketuarit francezë dhe gjermanë kanë besimin më të vogël të të gjitha grupimeve kombëtare në kapacitetin e BE-së për të mbrojtur qytetarët e saj.

Ndërsa shumica e evropianëve besojnë se Ukraina duhet të mbrohet, ka dallime të mëdha mes tyre se si ta bëjnë këtë. Ndërsa 65 për qind e polakëve besojnë se Polonia duhet të dalë në mbrojtje të Ukrainës, pikëpamja mbizotëruese mes të anketuarve në Finlandë, Itali dhe Gjermani është se vendet e tyre nuk duhet ta bëjnë këtë.

Por, edhe në Poloni, më shumë të anketuar i shohin mbrojtësit kryesorë të Ukrainës si BE (80 për qind) dhe NATO (79 për qind) sesa e shohin vendin e tyre në këtë mënyrë. Kjo mund të tregojë se, për shumicën e evropianëve, të mbrosh Ukrainën do të thotë të mbrosh rendin e sigurisë evropiane të pasluftës së ftohtë dhe jo thjesht të marrësh një anë në konfliktin Rusi-Ukrainë. Prandaj, ata presin që të veprojnë edhe NATO edhe BE.

Sondazhi gjithashtu bën të qartë se, ndërsa shumica e evropianëve ende i besojnë NATO-s për të mbrojtur Evropën, “NATO” nuk është më vetëm një emër tjetër për “Shtetet e Bashkuara”. Evropianët i besojnë NATO-s për të mbrojtur interesat e tyre më shumë se sa i besojnë SHBA-së për ta bërë këtë. Kjo mund të pasqyrojë faktin se ata e shohin gjithnjë e më shumë SHBA-në vetëm si një fuqi evropiane me kohë të pjesshme, siç vërejtën këta autorë në një dokument të mëparshëm të ECFR . Në të gjitha vendet e anketuara, përveç Polonisë dhe Rumanisë, më shumë të anketuar besojnë se Gjermania është në një pozicion më të mirë se SHBA për të mbrojtur interesat e qytetarëve të BE-së nëse Rusia pushton përsëri Ukrainën.

Sondazhi i ECFR dëshmon gjithashtu se Brexit do të thotë Brexit. Megjithë shfaqjen e shumë-publikuar të solidaritetit të Londrës me Kievin, shumë pak qytetarë kudo në Evropë shohin një rol të madh për Mbretërinë e Bashkuar. Vetëm në Poloni (66 për qind) dhe Suedi (52 për qind) shumica e të anketuarve mendojnë se MB duhet të vijë në mbrojtje të Ukrainës.

Dallimet politike brenda vendeve të anketuara mund të jenë edhe më të habitshme se ato mes tyre.

Në Gjermani, në kundërshtim me stereotipet, janë mbështetësit e partive të qendrës së majtë në qeveri dhe jo Bashkimi Kristian Demokrat (CDU) ata që shprehin gatishmërinë më të madhe për të mbrojtur Ukrainën. Shumica e mbështetësve aktualë të të gjelbërve dhe një shumicë votuesish të Partisë Socialdemokrate duan që Gjermania të mbrojë Ukrainën. Në mesin e atyre që votojnë për CDU-në, pak më shumë të anketuar nuk duan që Gjermania të mbrojë Ukrainën sesa që ajo ta bëjë këtë.

Në Francë, mbështetësit e Presidentit Emmanuel Macron dhe sfidueses së tij të qendrës së djathtë, Valérie Pécresse, duan që Franca të mbrojë Ukrainën. Por – ndryshe nga Gjermania, ku shumica e njerëzve që votojnë për partinë më të madhe të ekstremit të djathtë (Alternativa për Gjermaninë) nuk duan që vendi i tyre ta bëjë këtë – mbështetësit e liderëve nacionalistë Marine Le Pen dhe Eric Zemmour janë të ndarë për këtë çështje.

Ky është gjithashtu rasti për mbështetësit e të gjitha partive kryesore në Itali – e cila perceptohet gjerësisht si një nga vendet anëtare të BE-së më simpatizuese ndaj Rusisë. Ata që votojnë për Partinë Demokratike janë më të eturit (55 për qind) për të parë vendin e tyre të dalë në mbrojtje të Ukrainës – por 40 për qind e mbështetësve të partisë kanë mendim të kundërt. Në mënyrë të ngjashme, ndërsa 54 për qind e atyre që votojnë për Vëllezërit e Italisë së ekstremit të djathtë thonë se vendi i tyre nuk duhet të mbrojë Ukrainën, 37 për qind thonë se duhet. Është interesante se mbështetësit e Ligës së ekstremit të djathtë të Matteo Salvinit janë të ndarë në mënyrë të ngjashme për këtë çështje.

Në Poloni, një shumicë e madhe e mbështetësve të të gjitha partive duan që Polonia të mbrojë Ukrainën. Megjithatë, kur u pyetën se kujt besojnë për mbrojtjen e interesave të qytetarëve të BE-së në rast të një pushtimi rus të Ukrainës, mbështetësit e partisë Ligj dhe Drejtësi në pushtet janë grupimi i vetëm në të cilin shumica e njerëzve i besojnë qeverisë polake për ta bërë këtë – në një pasqyrim i polarizimit politik të vendit.

I njëjti konflikt, frika të ndryshme

“Mos harroni atë që ju bëri Kremlini herën e fundit” është fraza që përmbledh më së miri frikën e evropianëve për një konflikt midis Perëndimit dhe Rusisë. Kjo vlen për shqetësimet e tyre më të mëdha të sigurisë në lidhje me perspektivën e një pushtimi tjetër rus të Ukrainës.

Të anketuarit në Poloni janë më të shqetësuar jo vetëm për veprimet ushtarake ruse kundër vendit të tyre, por, në të njëjtën mënyrë, për mënyrat në të cilat konflikti mund të bëjë që ukrainasit të largohen nga Ukraina – një shqetësim që ka të ngjarë të rritet nga kriza e migracionit në kufirin midis Polonisë dhe Bjellorusisë. Gjermanët, finlandezët, rumunët dhe italianët kryesisht kanë frikë se Rusia do të ndërpresë furnizimin e tyre me energji. (Për rumunët, një kërcënim po aq i rëndësishëm ka të bëjë me një rënie ekonomike, që ndoshta pasqyron situatën ekonomike historikisht të paqëndrueshme të vendit.) Ndërkohë, qytetarët francezë dhe suedezë janë më të shqetësuar për sulmet kibernetike – ndoshta për shkak të përpjekjeve të fundit të Moskës për të ndërhyrë në zgjedhjet e tyre.

Pra, ka dallime kombëtare për këto çështje kyçe. Por, në përgjithësi, evropianët e shohin varësinë energjetike si sfidën e tyre më të rëndësishme të përbashkët në trajtimin e Rusisë: shumica në të gjitha vendet e anketuara, përveç Suedisë (47 për qind) thonë se kjo përbën një kërcënim të madh.

Çfarë çmimi do të paguajnë evropianët për të mbrojtur Ukrainën?

Evropianët tani e dinë se lufta në Evropë është e mundur, por a janë ata të përgatitur për këtë lloj lufte? Sot, forca gjeopolitike përcaktohet jo vetëm nga fuqia ushtarake dhe ekonomike, por edhe nga aftësia për të duruar dhimbjen. Ndryshe nga Lufta e Ftohtë, kundërshtari nuk është dikush pas perdes së hekurt, por dikush nga i cili blen gaz dhe të cilit i eksporton mallra të teknologjisë së lartë. Kjo i bën ata jo vetëm potencialisht të hapur ndaj vlerave dhe mesazheve të BE-së, por edhe të pambrojtur ndaj presionit ekonomik evropian. Ndërsa këto lidhje janë shtigje për fuqinë e butë evropiane, ato mund të testojnë gjithashtu qëndrueshmërinë e BE-së.

Strategjia e Perëndimit për të penguar Rusinë nga nisja e një pushtimi tjetër të Ukrainës është ta bëjë një ndërhyrje të tillë më të kushtueshme për rusët. Kjo përfshin një përzierje të parandalimit ushtarak në Evropën Lindore, dërgesave të armëve që synojnë të forcojnë ushtrinë ukrainase dhe planifikimin për një sërë sanksionesh në fusha të ndryshme. Suksesi i çdo strategjie të përqendruar te sanksionet do të varet nga gatishmëria e evropianëve për të bërë sakrifica ekonomike.

Megjithatë, Polonia, Suedia dhe Rumania janë të vetmet vende të anketuara në të cilat të anketuarit që janë të gatshëm të mbajnë të gjitha barrat kryesore të mbrojtjes së Ukrainës (duke përfshirë kërcënimin e veprimit ushtarak rus) janë më të shumtë se ata që nuk janë. Më shqetësuesja është se qytetarët francezë dhe gjermanë janë ndër më pak të gatshëm të mbajnë këto barra, duke sugjeruar se ata besojnë se rreziqet e një gjëje të tillë peshojnë më shumë se shpërblimet.

Vetëm në Poloni shumica e të anketuarve janë të gatshëm të pranojnë rreziqet e një rënieje ekonomike, çmimet më të larta të energjisë, sulmet kibernetike, një krizë refugjatësh dhe agresionin ushtarak rus për të mbrojtur Ukrainën. Në Gjermani, Francë, Itali dhe Finlandë, një numër i madh i të anketuarve mendojnë se nuk ia vlen të bëhet një gjë e tillë nëse kjo do të rrezikonte një rënie ekonomike. Ata kryesisht duket se mbështesin sanksionet që do të dëmtojnë Rusinë, por nuk do t’i dëmtojnë ato.

Të dhënat e anketës zbulojnë gjithashtu një ndarje brezash. Ka dallime interesante në perceptimet e gjeneratave më të vjetra dhe më të reja në vendet anëtare të BE-së lindore dhe perëndimore.

Rezultatet e sondazhit në Finlandë duket se përforcojnë stereotipet rreth ‘brezës së borës’. Megjithëse të rinjtë finlandezë kanë shumë gjasa të besojnë se një luftë po afrohet, ata janë më pak të gatshëm se ata mbi moshën 60 vjeç që vendi i tyre të mbrojë Ukrainën nëse kjo do të rrezikonte një rënie ekonomike, çmime më të larta të energjisë, një krizë refugjatësh, sulme kibernetike. , ose veprime ushtarake ruse.

Tendenca të ngjashme janë evidente në Poloni. Atje, megjithëse të moshuarit kanë po aq gjasa sa të rinjtë (73 për qind) të mendojnë se kërcënimi i veprimit ushtarak rus kundër Ukrainës është real, ata kanë më shumë gjasa të besojnë se ia vlen të merren të gjitha këto rreziqe për të mbrojtur Ukrainën.

Megjithatë, ndarja e brezave është shumë e ndryshme në vendet e tjera të anketuara, veçanërisht në Francë dhe Gjermani – ku të rinjtë janë më të gatshëm të bëjnë sakrifica sesa të moshuarit në të gjitha fushat. Çuditërisht, në Francë, të rinjtë e anketuar janë shumë më të gatshëm se sa homologët e tyre më të vjetër për të duruar rrezikun e veprimeve ushtarake ruse për të mbrojtur Ukrainën.

Konkluzioni

Nëse Putin kërcënoi Ukrainën për t’i detyruar evropianët të mendojnë për qëndrueshmërinë e rendit evropian të sigurisë, ai ia ka dalë. Por, duke gjykuar nga rezultatet e sondazhit më të ri të ECFR, presidenti rus mund të habitet që shumica e evropianëve duken të gatshëm për të mbrojtur Ukrainën.

Interpretimi i këtyre autorëve të rezultateve të sondazhit është se evropianët do ta shihnin një tjetër pushtim rus të Ukrainës si një sulm jo vetëm ndaj një vendi fqinj, por edhe ndaj vetë rendit evropian të sigurisë. Dhe është e habitshme që kaq shumë të anketuar – në veri, jug, lindje dhe perëndim – mendojnë se ky rend duhet të mbrohet.

Ajo që ndoshta nuk do ta befasojë presidentin rus është se, ndërsa evropianët janë të gatshëm të qëndrojnë pas Ukrainës, ata janë më pak entuziastë për të paguar kostot financiare të frenimit të Rusisë.

Javët e ardhshme do të testojnë nëse evropianët mund të bëjnë kalimin nga një botë e formuar nga fuqia e butë në një botë të formësuar nga elasticiteti. Mënyra se si ata e trajtojnë këtë test do të jetë thelbësore për të ardhmen e sigurisë evropiane.

Burimi: ECFR

Rruga Press