Gjermania dhe Franca nxjerrin dy përfundime krejtësisht të ndryshme nga lufta në Ukrainë

Shkruan Stefan Meister, politolog

Dallimet midis Parisit dhe Berlinit pasqyrojnë dobësitë e Olaf Scholzit dhe Emmanuel Macronit në çështjet e politikës së brendshme. Por çështja mbetet imazhi që kanë dy vendet për veten dhe marrëdhëniet e tyre me Shtetet e Bashkuara, vlerëson eksperti gjerman i marrëdhënieve ndërkombëtare Stefan Meister, në një rubrikë në “Le Monde”.

Debati i krijuar nga refuzimi i Gjermanisë për të dorëzuar raketat Taurus dhe deklarata e Emmanuel Macronit mbi mundësinë e dërgimit të trupave tokësore perëndimore në Ukrainë, i kanë dhënë edhe një herë një goditje të rëndë marrëdhënieve franko-gjermane. Ndërsa Evropa duhet të paraqesë një front të bashkuar në mbështetjen e Ukrainës dhe mbrojtjen e saj kundër luftës hibride të udhëhequr nga Rusia, dy shtetet më të rëndësishme evropiane e gjejnë veten të zhytur në një krizë të thellë besimi dhe lidershipi.

Nuk është sekret që Macroni dhe Scholzi kanë karaktere shumë të ndryshme, të cilat vështirë se nxisin simpati reciproke. Por ata e kanë gjithnjë e më të vështirë të krijojnë një marrëdhënie pune profesionale dhe ajo që i ndan merr një kthesë më personale çdo ditë. Nga pikëpamja gjermane, zoti Macron, i cili po shumëfishon deklaratat e tij, si në konferencën e fundit për Ukrainën, në Paris, më 26 shkurt, po vepron pa kohë dhe pa konsultime me partnerët e tij. Anasjelltas, ka gjithnjë e më pak kuptim në Paris për hezitimin gjerman dhe, për temat aq të rëndësishme sa e ardhmja e BE-së, energjia dhe mbrojtja. Pozicionet tregojnë dallime thelbësore.

Ndërsa Gjermania është bërë furnizuesi i dytë më i madh i armëve për Ukrainën pas Shteteve të Bashkuara, Franca mbetet shumë prapa, në vendin e katërmbëdhjetë. Prandaj, fajësimi i kancelarit gjerman se ka bërë gjithmonë shumë pak dhe shumë vonë në këtë konflikt, nuk është në asnjë mënyrë në përputhje me realitetin. Nga ana tjetër, mënyra e komunikimit të Scholzit, veçanërisht për çështjen e raketave Taurus, ka vënë në pah edhe një herë hezitimet dhe zvarritjen e kancelarit, pa përmendur rrjedhjet e fundit të informacionit në ushtrinë gjermane që çuan në një krizë të vogël në krye të shtetit.

Boshti e politikës së sigurisë

Megjithatë, qeveria gjermane nuk e fsheh acarimin e saj në rritje kur e sheh zotin Macron që dëshiron të pozicionohet si lider i Evropës, madje të shikojë me dashamirësi vendet e Evropës Lindore, siç ishte rasti gjatë fjalimit të tij, në qershor 2023, në Bratislavë, ku shkoi i vetëm. Kemi përshtypjen se Gjermania nuk dëshiron të marrë frenat dhe se Franca është e paaftë t’i mbajë ato.

Deklarata e zotit Macron se dërgimi i trupave të NATO-s në Ukrainë nuk mund të përjashtohej ishte kashta që theu shpinën e devesë në Berlin. Ajo minoi qasjen e kancelarit gjerman, e cila konsiston në mos provokimin e Rusisë dhe moslejimin e trupave gjermane apo perëndimore të përfshihen në këtë konflikt. Ky kujdes ka baza historike: Gjermania nuk ka fituar kurrë një luftë kundër Rusisë dhe popullsia gjermane, gjithnjë e më e lodhur nga ky konflikt, tenton të favorizojë një zgjidhje diplomatike.

Nuk ka dyshim se këto dallime pasqyrojnë dobësitë si në anën e Scholzit ashtu edhe në anën e Macronit kur bëhet fjalë për politikën e brendshme. Por, në fund të fundit, dhe si në shumë pika të tjera, problem mbetet imazhi që të dy vendet kanë për veten dhe marrëdhëniet e tyre me Shtetet e Bashkuara. Këtu gjejmë dallime thelbësore që nuk kanë të bëjnë fare me personalitetin e dy liderëve.

Është folur shumë për fjalimin që Olaf Scholzi mbajti në Parlamentin gjerman më 27 shkurt 2022. Ai foli për një pikë kthese në histori. Ai nuk u mbështet në një koncept strategjik, por mbi të gjitha mori parasysh realitetin e ri të sjellë nga pushtimi rus. Një pikë qendrore e këtij fjalimi shpesh është injoruar: për një kancelar gjerman, është hera e parë që, që nga përfundimi i luftës së ftohtë, ai duhet të njohë se kjo luftë agresioni vë në rrezik sigurinë e Gjermanisë, në momentin kur politika e mbrojtjes është në nivele të ulëta.

Kjo është arsyeja pse të gjitha investimet, si 100 miliardë euro fondet speciale të akorduara për ushtrinë gjermane apo mbështetja për Ukrainën, shërbejnë gjithashtu për të ruajtur praninë e Shteteve të Bashkuara në Evropë. Boshti i politikës gjermane të sigurisë dhe mbrojtjes janë Shtetet e Bashkuara dhe jo partnerët e saj evropianë. Lufta e agresionit rus e ka bërë Gjermaninë edhe më transatlantike, ndërsa presidenti francez nxjerr përfundimin se Evropa duhet të fitojë më shumë sovranitet në çështjet e mbrojtjes.

Krahu evropian i NATO-s

Kësaj duhet shtuar se pozicioni i kancelarit gjerman, i ngurruar për të rrezikuar, është më i afërt me atë të presidentit amerikan, Joe Biden, sesa me atë të shumë partnerëve evropianë. Veçanërisht presidenti Macron, të cilit i pëlqen të thotë, në situata të caktuara, gjëra që në fund të fundit nuk korrespondojnë me atë që ai donte të thoshte në radhë të parë, duket nga Berlini, i pabesueshëm, madje i çrregullt.

Në thelb, Olaf Scholzi konsideron se aleati kryesor në këtë luftë janë Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe jo Franca apo partnerët e tjerë evropianë. Qeveria gjermane është e bindur se, pa Shtetet e Bashkuara, Evropa nuk do të jetë në gjendje të mbrohet në afat të mesëm dhe se Ukraina nuk mund të ketë mbështetje të mjaftueshme.

Për Gjermaninë, kjo luftë ka treguar qartë, edhe një herë, se nuk mund të ketë sovranitet evropian në çështjet e mbrojtjes në një afat pak a shumë të shkurtër. Evropa thjesht nuk i përgjigjet kësaj kërkese. Prandaj NATO është aktori vendimtar i sigurisë për mbrojtjen evropiane dhe roli i Shteteve të Bashkuara është thelbësor. Prandaj, forcimi i krahut evropian të NATO-s është objektivi i qeverisë federale, dhe vetëm duke investuar më shumë dhe duke forcuar vlerën që NATO mund të ketë në sytë e Uashingtonit do të ishte e mundur të ndalohej tërheqja e Shteteve të Bashkuara nga Evropa, veçanërisht nëse Donald Trump kthehet në pushtet.

Gjithçka duket se tregon se Gjermania dhe Franca po nxjerrin dy përfundime krejtësisht të ndryshme nga lufta në Ukrainë, gjë që nxjerr në pah një divergjencë strukturore. Ndërsa Franca do të donte të forconte Evropën pa Shtetet e Bashkuara, nga këndvështrimi i Gjermanisë, një Evropë e fortë mund të ketë vetëm me Shtetet e Bashkuara.

Rruga Press