Kina po “detyron” Japoninë ta përgatitë kombin për luftë
Nëse Kina do të sulmonte Tajvanin, nuk do të duhej të përballej vetëm me forcat ushtarake të Taipeit ose amerikanët, por edhe me rivalin e saj prej kohësh, Japoninë. Për shekuj me radhë, Japonia dhe Kina luftuan për hegjemoninë në Lindjen e Largët dhe shpesh kërcënuan njëra-tjetrën me shkatërrim. Sipas Bloomberg, kërcënimi i një pushtimi të Tajvanit po prodhon një revolucion në Tokio dhe po i detyron zyrtarët atje të përgatisin kombin për luftë.
Për amerikanët, Kina është një sfidë e rrezikshme, por e largët. Për Japoninë, Kina është një kërcënim fqinj, ekzistencial. Vite përpara se Kina të bëhej pika qendrore e strategjisë së mbrojtjes së SHBA-së, japonezët paralajmëruan se Pekini nuk kishte qëllime të mira. Ndërsa aftësitë e Kinës u bënë më të frikshme dhe provokimet e saj ushtarake në ngushticën e Tajvanit më të shpeshta, shqetësimet e Tokios u bënë më të mëdha.
“Ukraina sot, Lindja e Largët nesër”, paralajmëroi kryeministri japonez Fumio Kishida në qershor. Po atë muaj, rreth 90 për qind e publikut besonte se “Toka e Diellit” në Lindje do të përgatitej për një pushtim kinez të Tajvanit. Dhe kjo ishte para gushtit, kur Xi Jinping përshkallëzoi tensionet duke gjuajtur raketa balistike në zonën ekonomike të Japonisë në një stërvitje të madhe ushtarake pas një vizite nga Nancy Pelosi.
Në Tokio, si në Uashington, mendimet ndryshojnë se kur rreziku i luftës do të jetë më i madh dhe nëse Xi do të guxojë të rrezikojë gjithçka në ruletën e ardhshme ushtarake. Siç shkruan Bloomberg, reformat e fundit të personelit të Xi në fakt përfshijnë krijimin e një “këshilli lufte”. Kështu, për shembull, një pozicion drejtues në Komisionin Qendror Ushtarak u mor nga një veteran i konfliktit të fundit të jashtëm të Kinës, ai në Vietnam në vitin 1979. Disa ekspertë priren të besojnë se Ushtrisë Çlirimtare Popullore i mungojnë ende aftësitë kryesore të nevojshme për të pushtuar Tajvanin. Por ka pak debat rreth asaj se çfarë do të thoshte pushtimi i Tajvanit nga Kina për Japoninë.
Nëse Tajvani bie, ishujt në skajin ekstrem jugperëndimor të arkipelagut japonez mund të bëhen të pambrojtur. Kina mund të ngushtojë rrugët jetike tregtare të Japonisë dhe të rrisë presionin mbi ishujt e diskutueshëm Senkaku. Në thelb, një kuvertë e re me letra do të hapej papritmas për kinezët kundër rivalit të tyre historik.
Prandaj, kjo është arsyeja pse autoritetet në Tokio deklarojnë se Japonia nuk do të qëndrojë duarkryq nëse Tajvani sulmohet. Japonia po forcon me shpejtësi aftësitë e saj ushtarake, që përfaqëson një precedent që pas vitit 1945 dhe politikës së imponuar të pacifizmit. Aktualisht, 1 për qind e buxhetit total është ndarë për ushtrinë japoneze dhe me shpenzime të tilla, Japonia është fuqia e nëntë ushtarake. Nëse buxheti i mbrojtjes rritet në 2 për qind, japonezët do të bëhen fuqia e tretë ushtarake në botë për sa i përket shpenzimeve të mbrojtjes.
Japonia planifikon të dyfishojë shpenzimet e saj të mbrojtjes deri në vitin 2027. Do t’i kthejë disa nga ishujt e saj jugperëndimor në bastione të mbushura me raketa kundër anijeve dhe kundërajrore; planet thuhet se përfshijnë forcimin e mëtejshëm të flotës së nëndetëseve që mund të ndalojnë marinën kineze. Tokio gjithashtu synon të blejë raketa lundrimi amerikane Tomahawk që mund të synojnë territorin kinez. Në të njëjtën kohë, zyrtarët japonezë pranojnë se çdo krizë me Korenë e Veriut, forcon argumentet e tyre në lidhje me blerjen e një arsenali të ri.
Ndërkohë bashkëpunimi me SHBA-në po bëhet gjithnjë e më intim. Amerikanët dhe japonezët po forcojnë programet e përbashkëta të trajnimit dhe po përgatisin plane të përbashkëta operacionale në rast të një pushtimi kinez të Tajvanit. Këtë muaj, filluan stërvitje në shkallë të gjerë pranë disa ishujve jugorë.
Masat janë gjithashtu pjesë e një ndryshimi më të madh, pasi Tokio – e cila shkatërroi fqinjët e saj në vitet 1930 dhe 1940 – bëhet një shtyllë e sigurisë së Indo-Paqësorit. Japonezët po thurin një rrjet partneriteti sigurie, nga Australia në Indi, me synimin për të forcuar kontrollet kundër zgjerimit kinez.
Është e rëndësishme të theksohet se kushtetuta japoneze ende vendos kufizime serioze në politikën e jashtme dhe të mbrojtjes. Por tendenca e përgjithshme është e qartë dhe, ka shumë të ngjarë, të bëhet e përhershme. Ky është gjithashtu një lajm i mirë për amerikanët. Qasja në bazat japoneze dhe reagimi i mundshëm i forcave japoneze ndaj pushtimit kinez do të qetësonte ndjeshëm amerikanët.
Nga ana tjetër, diplomatët japonezë janë të shqetësuar për paqëndrueshmërinë e politikës amerikane dhe thuhet se grupet e ekspertëve atje tashmë po përgatisin një plan B në rast të kthimit të Trumpit në pushtet. Gjithashtu, Tokio është e shqetësuar se mbështetja e Uashingtonit për Tajvanin po zbatohet vetëm në një nivel simbolik. Sipas Tokios, qeveria e kryeministrit Fumi Kishida preferon një politikë parandalimi pa provokim, ndërsa SHBA-ja praktikon herë pas here një politikë provokimi pa parandalim. Kjo nuk i përshtatet as konservatorizmit diplomatik japonez.
Kjo, sipas japonezëve, nuk është aspak mënyra për t’u përballur me ambiciet e Xi Jinpingut – por as nuk është rruga që japonezët synojnë të ndjekin në ndërtimin e një arkitekture të re sigurie në rajon.
Rruga Press