Programi i spiunimit Pegasus, informacionet e zbuluara nga kompania NSO shkaktojnë ‘trazira’ në politikën globale
Zbulimet në lidhje me përdorimin e mjeteve të spiunimit të shitura në qeveri nga NSO Group ndezën reagime të furishme politike në të gjithë botën të hënën pasi dolën prova të cilat sugjeronin që klientët e firmës mbikëqyrëse mund të kenë kërkuar të synojnë kundërshtarët e tyre politikë.
Mes shqetësimit në rritje mbi abuzimin e dukshëm të spiunit të fuqishëm të hakimit të telefonit të NSO, Pegasus, Amazon konfirmoi se tashmë kishte ndërprerë disa nga lidhjet e saj me kompaninë izraelite të mbikëqyrjes. Çmimi i aksioneve të Apple u zhyt në mes të shqetësimeve për privatësinë dhe sigurinë e aparateve të saj.
NSO pretendon se mjetet e saj të mbikëqyrjes u shiten klientëve të qeverisë të verifikuar me kujdes, të cilët lejohen t’i përdorin ato vetëm për hetime të ligjshme për krimin dhe terrorizmin.
Sidoqoftë, projekti Pegasus, një konsorcium mediatik duke përfshirë Guardian, zbuloi se çmimi i aksioneve të Apple ra 2.4% në kohën e drekës mes shqetësimeve që softueri Pegasus i NSO mund të infiltrojë dhe të marrë versionet e fundit të iPhone pa një klik të vetëm nga pronari i tyre. Softueri spyware, i cili gjithashtu mund të infektojë pajisjet Android, mund të nxjerrë dhe monitorojë fshehurazi përmbajtjen e një pajisjeje, duke ndezur potencialisht mikrofonin e saj për qëllime mbikëqyrjeje.
Apple këmbëngul se udhëheq industrinë në inovacionin e sigurisë dhe se iPhone janë pajisja mobile më private dhe më e sigurt në treg.
Amazon tha se kishte ndaluar ofrimin e shërbimeve të rrjetit për NSO sapo kishte mësuar për abuzime të mundshme të teknologjisë së saj, duke konfirmuar se “veproi shpejt për të mbyllur infrastrukturën dhe llogaritë përkatëse”.
Ndërkohë, zbulimet rreth spiunazhit të mundshëm politik nxitën një reagim në shumë vende.
Ish presidenti meksikan Felipe Calderón tha se ai ishte subjekt i “një shkelje të pajustifikueshme” të të drejtave të tij kur mësoi se ai mund të ishte zgjedhur për shënjestër të mundshme, jo shumë kohë pasi gruaja e tij, Margarita Zavala, njoftoi një kandidim për presidencën me Partitë e djathta e veprimit në 2015. Zavala dhe anëtarët e ekipit të saj të fushatës u zgjodhën gjithashtu për shënjestër të mundshme, sipas të dhënave të rrjedhura.
Në Hungari, ku qeveria e Viktor Orban akuzohet për përdorimin e softuerit të NSO kundër gazetarëve, deputetëte të opozitës thanë se do të thërrisnin një takim të jashtëzakonshëm të komitetit të sigurimit kombëtar të parlamentit për të diskutuar pretendimet.
Maroku gjithashtu bëri reagimin e parë duke mohuar akuzat. Qeveria hodhi poshtë kategorikisht pretendimet që shërbimet e saj të inteligjencës kishin përdorur programin e spiunimit izraelit, Pegasus për të monitoruar kritikët brenda dhe jashtë vendit, lexoi një deklaratë e qeverisë.
Rabat tha se “nuk kishte fituar kurrë program kompjuterik për të infiltruar në pajisjet e komunikimit” dhe e mohoi që të kishte “infiltruar në telefonët e disa figurave publike kombëtare dhe ndërkombëtare dhe drejtuesve të organizatave ndërkombëtare përmes softverit kompjuterik”.
Udhëheqësit evropianë gjithashtu shprehën ankth për vendosjen e NSO në Evropë, me një eurodeputet që u bëri thirrje kolegëve të zhvillojnë hetimin e tyre.
“Liria e shtypit është një vlerë thelbësore e Bashkimit Evropian,” tha shefja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, të hënën ndërsa ishte për një vizitë në Pragë. Ajo tha nëse pohimet ishin të vërteta, “kjo do të ishte plotësisht e papranueshme”.
Në Indi, partia e opozitës Kongresi akuzoi qeverinë e Narendra Modi si vendosësin dhe ekzekutuesin e një rakete sulmimi.
Qeveria indiane mohoi çdo keqbërje. Ministri i IT, Ashwini Vaishnaw, mohoi raportet “mbi krye” të medias, të cilat ai i përshkroi si “një përpjekje për keqdashje ndaj demokracisë indiane dhe institucionet e saj të vendosura mirë”. Por disa orë më vonë doli që Vaishnaw ishte gjithashtu midis atyre numrat e të cilëve ishin zgjedhur si një objektiv i mundshëm, përsëri në 2017, para se të zgjidhej deputet.
NSO Group gjithmonë ka thënë se nuk ka qasje në të dhënat e synimeve të klientëve të saj. Në deklaratat e lëshuara përmes avokatëve të saj, NSO tha se konsorciumi i raportimit të projektit Pegasus kishte bërë ‘supozime të pasakta’ për të cilat klientët përdorën teknologjinë e kompanisë. Ai tha se të dhënat e rrjedhura nuk mund të ishin një listë e numrave “të shënjestruar nga qeveritë që përdorin Pegasus”.
Në komentet e tij të para publike që kur filluan zbulimet në media, Shalev Hulio, themeluesi dhe shefi ekzekutiv i NSO, tha se ai vazhdoi të kundërshtonte se të dhënat e rrjedhura kanë ndonjë lidhje me NSO, por shtoi se ai ishte “shumë i shqetësuar” për raportet dhe premtoi një hetim të përgjithshëm.
Rruga Press