Poetja Louise Glück flet për punën e saj dhe Nobelin

Pas fitoi Çmimin Nobel, Alexandra Alteri intervistoi Louise Glück rreth kthimit të përvojave të saj në poezi, plakjes me hir dhe për dashurinë e mprehtë për mitologjinë klasike. “Unë jam një person shumë i shoqërueshëm. Fakti që nuk më pëlqejnë intervistat nuk do të thotë që jam e vetmuar,” thotë poetja Louise Glück në fillim të kësaj intervistë.

---

Glück është vendosur në një pozitë të pakëndshme. Pasi ajo fitoi çmimin Nobel në letërsi, gazetarët po rreshtonin në rrugë jashtë shtëpisë së saj në Massachusetts, SH.B.A. Telefoni i saj nuk kishte ndaluar së rëni që nga ora 7 e mëngjesit, një sulm i vëmendjes që ajo e përshkruan si “makth”.

Deri tani, Glück duhet të jetë mësuar me lëvdatat. Në një karrierë që ka zgjatur më shumë se pesë dekada, ajo ka botuar një duzinë vëllimesh me poezi dhe ka marrë praktikisht çdo çmim prestigjioz letrar: Çmimin Kombëtar të Librit, Çmimin Pulitzer, Çmimin Kombëtar të Kritikëve të Librit dhe Medaljen Kombëtare të Shkencave, ndër të tjera.

Ajo është e respektuar nga kritikët letrar dhe kolegët e saj për vargjet e saj të lira, të drejtpërdrejta dhe rrëfyese.

“Puna e saj është si një bisedë e brendshme. Ndoshta ajo po flet me veten e saj, mbase po flet me ne. Ka një lloj ironie në të, ”thotë shoku dhe redaktori i saj i vjetër, Jonathan Galassi, presidenti i Farrar, Straus & Giroux. “Një gjë që është shumë konstante në punën e saj është ai zëri i brendshëm. Ajo gjithmonë po vlerëson përvojën përkundrejt disa idealëve që nuk përputhen kurrë.”

Muajt ​​e fundit kanë qenë të vështirë për Glück, e cila është e divorcuar dhe jeton vetëm, dhe ishte mësuar të hante darkë me miqtë e saj gjashtë netë në javë para pandemisë. Për disa muaj në pranverë, ajo u përpoq të shkruante. Pastaj, në fund të kësaj vere, ajo filloi të shkruante poezi përsëri dhe përfundoi një koleksion të ri, të titulluar “Receta Dimërore nga Kolektivi”, të cilin FSG planifikon ta botoj vitin e ardhshëm.

Glück foli për The New York Times disa orë pasi u dha lajmi për Çmimin e saj Nobel . Më poshtë janë fragmente të redaktuara nga biseda prej Independent.

Pyetje: Si i dëgjuat për herë të parë lajmet?

A: Këtë mëngjes kam marrë një telefonatë diku nga çereku në shtatë. Vetëm sa isha zgjuar. Një burrë që u prezantua si sekretar i Akademisë Suedeze, ai tha, “Unë po telefonoj për t’ju thënë se keni fituar çmimin Nobel”. Nuk më kujtohet se çfarë thashë, por kishte ca dyshime në të.

Mendoj se isha e papërgatitur.

Pyetje: Si u ndjetë pasi përthithët se ishte e vërtetë?

A: Plotësisht e befasuar se ata do të zgjidhnin një poet lirik amerikan të lirisë. Nuk ka kuptim. Tani rruga ime është e mbuluar me gazetarë. Njerëzit vazhdojnë të më tregojnë se sa e përulur jam. Unë nuk jam e përulur. Por mendova, unë vij nga një vend që nuk mendohet me dashuri tani, dhe unë jam e bardhë, dhe ne kemi pasur të gjitha çmimet. Kështu që dukej shumë e vështirë që unë të kisha ndonjëherë këtë ngjarje të veçantë për t’u marrë në jetën time.

Pyetje: Si ka qenë jeta juaj gjatë këtyre muajve intensivë dhe izolues gjatë pandemisë? A keni qenë në gjendje të shkruani?

A: Unë shkruaj gjithsesi shumë çrregullt, kështu që nuk është një disiplinë e qëndrueshme. Unë kam qenë duke punuar në një libër për rreth katër vjet që më mundonte. Pastaj në fund të korrikut dhe gushtit, unë papritur shkrova disa poezi të reja dhe papritmas pashë se si mund ta formësoja këtë dorëshkrim dhe ta përfundoja atë. Ishte një mrekulli. Ndjenjat e zakonshme të euforisë dhe lehtësimit u komprometuan nga Covid, sepse unë duhej të bëja betejë me terrorin tim të përditshëm dhe kufizimet e nevojshme në jetën time të përditshme.

Pyetje: Për çfarë është koleksioni i ri?

A: Për copëtimin. Ka shumë zi në libër. Ka edhe shumë komedi në libër, dhe poezitë janë shumë surreale.

Unë kam shkruar për vdekjen që kur munda të shkruaj. Fjalë për fjalë kur isha 10 vjeç, po shkruaja për vdekjen. Po, mirë, unë isha një vajzë e gjallë. Plakja është më e komplikuar. Nuk është thjesht fakti që ju jeni afruar më afër vdekjes suaj, është se aftësitë në të cilat keni mbështetur – hiri fizik dhe forca dhe shkathtësia mendore – këto gjëra po komprometohen ose kërcënohen. Ka qenë shumë interesante të mendosh dhe shkruash.

Pyetje: Një shumë e punës suaj mbështetet në mitologjinë klasike dhe ndërthur arketipe mitike me vargje bashkëkohore më intime rreth lidhjeve familjare dhe marrëdhënieve. Çfarë ju tërheq te ato figura mitike dhe si e rrisin ato histori atë që po përpiqeni të eksploroni dhe komunikoni përmes poezisë tuaj?

A: Kushdo që shkruan merr ushqim dhe lëndë djegëse nga kujtimet e hershme, dhe gjërat që ju ndryshuan ose ju prekën ose ju emocionuan në fëmijërinë tuaj. Më lexuan mitet greke prindërit e mi vizionarë dhe kur munda t’i lexoja vetë, vazhdova t’i lexoja. Shifrat e perëndive dhe heronjve ishin më të gjalla për mua sesa fëmijët e tjerë të vegjël në bllokun në Long Island. Nuk ishte sikur po tërhiqja diçka të fituar vonë në jetë për t’i dhënë punës sime një lloj llaku mësimi. Këto ishin historitë e mia para gjumit. Dhe histori të caktuara jehuan veçanërisht me mua, veçanërisht Persephone, dhe unë kam shkruar për të herë pas here për 50 vjet. Dhe mendoj se isha aq shumë e zënë në luftë me nënën time, siç janë shpesh vajzat ambicioze. Unë mendoj se ai mit i veçantë u dha një aspekt të ri atyre luftimeve. Nuk dua të them se ishte e dobishme në jetën time të përditshme. Kur kam shkruar, në vend që të ankohem për nënën time, mund të ankohem për Demetrën.

Pyetje: Disa e kanë krahasuar punën tuaj me Sylvia Plath dhe i kanë përshkruar vargjet tuaja si rrëfyese dhe intime. Deri në çfarë mase keni tërhequr përvojën tuaj në punën tuaj, dhe në çfarë mase po eksploroni temat universale njerëzore?

Përgjigje: Ju gjithmonë e shfrytëzoni përvojën tuaj sepse është materiali i jetës suaj, duke filluar nga fëmijëria juaj. Por unë kërkoj përvojë arketipale dhe supozoj se betejat dhe gëzimet e mia nuk janë unike. Ata ndihen unik ndërsa i përjetoni, por unë nuk jam e interesuar të bëj që vëmendja të bie mbi veten dhe jetën time të veçantë, por përkundrazi në betejat dhe gëzimet e njerëzve, të cilët lindin dhe më pas detyrohen të largohen. Mendoj se shkruaj për vdekshmërinë, sepse ishte një tronditje e tmerrshme për mua të zbuloja në fëmijëri se nuk e merrni këtë përgjithmonë.

Pyetje: Ju keni eksperimentuar me forma të ndryshme poetike gjatë karrierës suaj, megjithëse zëri juaj ka mbetur i veçantë. A ka qenë kjo një përpjekje e qëllimshme dhe e ndërgjegjshme për të shtyrë veten duke provuar forma të ndryshme?

A: Po, gjatë gjithë kohës. Ju po shkruani të jeni aventurier. Dua të më dërgojnë diku për të cilin nuk di asgjë. Unë dua të jem e huaj në një territor. Një nga disa gjërat e mira për të thënë në lidhje me pleqërinë është se ju keni një përvojë të re. Pakësimi nuk është gëzimi më i pritur i të gjithëve, por ka lajme në këtë situatë. Dhe kjo, për një poet apo shkrimtar, është e paçmueshme. Mendoj se duhet të jesh gjithnjë i befasuar dhe të jesh, në një farë mënyre, përsëri fillestar, përndryshe do të lodhesha deri në lot. Dhe ka pasur raste kur unë kam menduar, e dini, ju e keni shkruar atë poezi. Ajo është një poezi shumë e bukur, por ju tashmë e keni shkruar.

Pyetje: Në cilat mënyra mendoni se plakja ju ka shtyrë të eksploroni territor të ri si poete?

A: Ju e shihni veten duke humbur një emër këtu dhe atje, dhe fjalitë tuaja zhvillojnë këto lakuna të mëdha në mes, dhe ose duhet të ristrukturoni fjalinë ose ta braktisni atë. Por çështja është, ju e shihni këtë, dhe nuk ka ndodhur kurrë më parë. Dhe megjithëse është e zymtë dhe e pakëndshme dhe paralajmëron sëmundje, është përsëri, nga këndvështrimi i artistit, emocionuese dhe e re.

Pyetje: Stili juaj shpesh është përshkruar si i lirë dhe i zbërthyer. A është ai zëri që ju vjen natyrshëm kur shkruani, apo është diçka që e keni zhvilluar dhe lustruar?

A: Ndeshur ndonjëherë, po. Ju nuk punoni me zë. Fjalia gjen një mënyrë për të folur vetë. Kjo tingëllon kaq delfike. Një zë është një gjë e vështirë për të diskutuar. Unë mendoj se jam e hipnotizuar nga sintaksa dhe gjithmonë e ndjeva fuqinë e saj, dhe poezitë që më prekën shumë nuk ishin verbalisht më të pasurat. Ata ishin poetë si Blake dhe Milton, sintaksa e të cilëve ishte befasuese, mënyra se si do të vendoset theksi.

Pyetje: Ju jepni mësim në Yale dhe keni folur rreth asaj se si mësimdhënia ju ka ndihmuar përmes vështirësive që keni hasur në shkrimet tuaja. Si ju ka formuar mësimdhënia si shkrimtare?

A: Ju jeni vazhdimisht duke u larë në të papriturat dhe të rejat. Ju duhet të riorganizoni idetë tuaja në mënyrë që të mund të nxirrni nga studentët tuaj se çfarë i entuziazmon ata. Studentët e mi më mahnitin; ata më verbojnë. Megjithëse nuk mund të shkruaja gjithmonë, gjithmonë mund të lexoja shkrimet e të tjerëve.

Pyetje: Faleminderit shumë për kohën tuaj. A ka ndonjë gjë tjetër që dëshironi të shtoni?

A: Nëse e konsideroni faktin që unë fillova duke dashur të mos përmendja asgjë, dhe pastaj fola pa u ndalur, jo, nuk mund të mendoj për asgjë. Shumica e asaj që unë kam për të thënë për ndonjë urgjencë të vërtetë del në poezi, dhe pjesa tjetër është thjesht argëtim. / TheNewYorkTimes /

Rruga Press