Ndryshimi klimatik po e than Evropën Jugore

Parashikimet e shumta mbi ndikimin e ndryshimeve klimatike në rajon, masat e ndërmarra, varfërimi i sasisë së ujit e rendimentet e ulëta të të korrave, po dalin të jenë të vërteta. Evropa Jugore, dhe jo vetëm, do të përballet me një verë të thatë, pa reshje dhe me pasoja katastrofike, me Spanjën kryesuese të kësaj liste

(Reuters) – Evropa Jugore po përgatitet për një verë të thatë, me disa rajone që tashmë vuajnë mungesën e ujit dhe fermerët presin rendimentet e tyre më të ulëta në dekada.

Ndërsa ndryshimet klimatike e bëjnë rajonin më të nxehtë dhe më të thatë, vitet e thatësirës së njëpasnjëshme kanë varfëruar rezervat e ujërave nëntokësore. Tokat janë bërë të thata në Spanjë dhe në Francën jugore. Nivelet e ulëta të lumenjve dhe rezervuarëve po kërcënojnë prodhimin e hidrocentraleve të kësaj vere.

Me rritjen e temperaturave në verë, shkencëtarët paralajmërojnë se Evropa është në rrugë për një verë tjetër brutale, pasi vuajti më të nxehtën e saj të regjistruar vitin e kaluar – e cila nxiti një thatësirë që studiuesit e Bashkimit Evropian thanë se ishte më e keqja në të paktën 500 vjet.

Deri më tani këtë vit, situata është më e rëndë në Spanjë.

“Situata e thatësirës do të përkeqësohet këtë verë”, tha Jorge Olcina, profesor i analizës gjeografike në Universitetin e Alicantes, Spanjë.

Ka pak mundësi në këtë pikë të reshjeve që të bëhet zgjidhje për thatësirën. “Në këtë periudhë të vitit, e vetmja gjë që mund të kemi janë stuhitë e përpikta dhe lokale, të cilat nuk do të zgjidhin deficitin e reshjeve”, tha Olcina.

Duke kërkuar ndihmë urgjente të BE-së, ministri spanjoll i Bujqësisë, Luis Planas, paralajmëroi se “situata që rezulton nga kjo thatësirë është e një madhësie të tillë sa pasojat e saj nuk mund të trajtohen vetëm me fondet kombëtare”, sipas një letre të 24 prillit dërguar Komisionit Evropian dhe të lexuar nga Reuters.

Trendi i ndryshimeve klimatike

Evropa Jugore nuk është e vetmja që po vuan mungesë të madhe uji këtë vit. Briri i Afrikës po përballet me thatësirën e tij më të keqe në dekada, ndërsa një thatësirë historike në Argjentinë ka goditur të korrat e sojës dhe misrit.

Thatësira më e shpeshtë dhe e rëndë në rajonin e Mesdheut – ku temperatura mesatare tani është 1.5 C më e lartë se 150 vjet më parë – është në përputhje me mënyrën se si shkencëtarët kanë parashikuar se ndryshimi i klimës do të ndikojë në rajon.

“Për sa i përket sinjalit të ndryshimit të klimës, ai përshtatet shumë me atë që ne presim”, tha Hayley Fowler, profesoreshë e Ndikimeve të Ndryshimeve Klimatike në Universitetin e Newcastlet.

Pavarësisht këtyre parashikimeve të vazhdueshme, përgatitja po vonon. Shumë rajone bujqësore ende nuk kanë miratuar metoda të kursimit të ujit, si ujitja e saktë ose kalimi në kultura më të qëndrueshme ndaj thatësirës, si luledielli.

“Qeveritë janë vonë. Kompanitë janë vonë”, tha Robert Vautard, shkencëtar klimatik dhe drejtor i Institutit Pierre-Simon Laplace të Francës. “Disa kompani as që po mendojnë të ndryshojnë modelin e konsumit të tyre, thjesht po përpiqen të gjejnë disa teknologji të mrekullueshme që do të sillnin ujë”.

Franca po del nga dimri i saj më i thatë që nga viti 1959, me alarmet e “krizës” së thatësirës të aktivizuara tashmë në katër prefektë të departamenteve, duke kufizuar tërheqjet joprioritare të ujit – duke përfshirë edhe për bujqësinë, sipas faqes së internetit të qeverisë, Propluvia.

Portugalia, gjithashtu, po përjeton një paraqitje të hershme të thatësirës. Rreth 90% e kontinentit vuan nga thatësira e rëndë, që prek një të pestën e vendit – gati pesë herë më shumë se zona e raportuar një vit më parë.

Rrezikimi i të korrave

Në Spanjë, e cila pa më pak se gjysmën e reshjeve mesatare të shiut deri në prill të këtij viti, mijëra njerëz po mbështeten në dërgesat e kamionëve për ujë të pijshëm, ndërsa rajone, përfshirë Katalonjën, kanë vendosur kufizime të ujit.

Disa fermerë kanë raportuar tashmë humbje të të korrave deri në 80%, me drithërat dhe farat vajore në mesin e të prekurave, kanë thënë grupet bujqësore.

“Kjo është humbja më e keqe e të korrave në dekada”, tha Pekka Pesonen, i cili drejton grupin bujqësor evropian, Copa-Cogeca, për Spanjën. “Është më keq se situata e vitit të kaluar”.

Spanja është përgjegjëse për gjysmën e prodhimit të ullinjve në BE dhe një të tretën e frutave të saj, sipas Komisionit.

Me rezervuarët e tij mesatarisht në 50 për qind të kapacitetit, vendi javën e kaluar caktoi më shumë se 2 miliardë euro për financimin e reagimit emergjent. Spanja është ende në pritje të një përgjigjeje nga Komisioni për kërkesën e saj për një fond krize prej 450 milionë eurosh, që do të mobilizohet nga buxheti i subvencionimit të bujqësisë së bllokut.

Komisioni tha se po monitoron nga afër situatën.

“Thatësira e madhe në Evropën Jugore është veçanërisht shqetësuese, jo vetëm për fermerët atje, por edhe sepse kjo mund të rrisë çmimet tashmë shumë të larta të konsumit nëse prodhimi i BE-së është dukshëm më i ulët”, tha zëdhënësja e Komisionit, Miriam Garcia Ferrer.

Beteja të ngjashme mund të shfaqen në Itali, ku deri në 80% e furnizimit me ujë të vendit shkon në bujqësi. Me shtresën e hollë të dëborës malore të këtij viti dhe lagështinë e ulët të tokës, fermerët italianë po planifikojnë të zvogëlojnë – mbjelljen e kulturave verore në një sipërfaqe 6% më të vogël se sipërfaqja e mbjelljes së vitit të kaluar, sipas të dhënave kombëtare për qëllimet e mbjelljes.

Pas dy vjetësh mungese uji, pjesë të Italisë veriore hynë në maj me një deficit prej 70 për qind në rezervat e ujit të borës dhe një deficit prej 40 për qind të lagështisë së tokës, tha Luca Brocca, drejtor i Kërkimeve në Këshillin Kombëtar të Kërkimit të Italisë.

Me tokën kaq të tharë, kur shiu arrin nuk përthithet, me pasoja shkatërruese. Autoritetet në Itali thanë të mërkurën se të paktën tre persona kishin vdekur nga përmbytjet në rajonin Emilia Romagna të Italisë, ku shirat priten të vazhdojnë për disa orë./Koha.net

Rruga Press