Analiza – Sa miliardë euro duhen në muaj që ukrainasit të rezistojnë gjatë luftës?

Ndërsa lufta në Ukrainë vijon prej më shumë se 5 muaj dhe perspektiva ekonomike e vendit përkeqësohet, nevojat financiare të shtetit bëhen më të mëdha. Ndërkohë, BE-ja ngurron të japë më shumë ndihmë makro-financiare dhe të organizojë fonde për rindërtim.

Luftërat janë të kushtueshme. Shteti ukrainas aktualisht po financon mbrojtjen e tij kundër agresionit ushtarak, ndërsa të ardhurat nga taksat bien për shkak të kolapsit të ekonomisë.

Vlerësimet nga fillimi i këtij viti parashikuan se ekonomia ukrainase mund të tkurret nga 35% deri në 50% këtë vit, me FMN-në që parashikon se qeverisë ukrainase do t’i duhen rreth 5 miliardë dollarë në muaj për të vazhduar.

Konsumatorët dhe bizneset bëhen më të kujdesshëm. Dhe ky numër po rritet ndërsa lufta vazhdon.

“Kam përshtypjen time se nevojat do të rriten,” tha për EURACTIV këshilltari i zyrës së Presidentit Zelenskyy dhe ish-ministri i ekonomisë Tymofiy Mylovanov.

Sipas tij, njerëzit dhe bizneset kanë filluar të kuptojnë se lufta mund të zvarritet edhe për shumë muaj. “Të gjithë bëhen shumë më të kujdesshëm për fondet e tyre, njerëzit po shpenzojnë më pak, firmat po shkurtojnë më shumë vende pune dhe kursimet kanë filluar të mbarojnë,” tha ai.

Vetëm këtë javë, kompania shtetërore e energjisë ukrainase Naftogaz u bë entiteti i parë shtetëror ukrainas që nuk paguan pagesat e obligacioneve që nga fillimi i pushtimit.

Në maj, Komisioni i BE-së propozoi ndihmë makro-financiare për Ukrainën në shumën prej 9 miliardë euro dhe ngriti një platformë për rindërtimin e vendit.

Megjithatë, deri në fund të korrikut, vendet anëtare të BE-së mund të bien dakord vetëm për 1 miliard euro ndihmë: një shumë që mbulon nevojat e Ukrainës për rreth një javë.

Miliardi i parë mund të paguhet sepse 70% e kredive të subvencionuara për Ukrainën mbështeten nga buxheti i BE-së. Megjithatë, buxheti i BE-së tani është në kufijtë e tij dhe nuk mund të përdoret për të mbështetur edhe 8 miliardë euro të tjera.

“Karakteristika e jashtëzakonshme e kësaj ndihme makro-financiare buron nga rrethanat specifike të luftës në Ukrainë, të cilat kërkojnë një normë provizionimi sipas buxhetit të Bashkimit prej 70%, në krahasim me një normë tradicionale prej 9%,” tha një zëdhënës i Komisionit për EURACTIV më herët. këtë muaj.

Kështu, shtetet anëtare do të duhet të marrin garanci të konsiderueshme për pjesën tjetër të parave.

EURACTIV kupton se ka përçarje midis shteteve anëtare nëse këto para duhet të paguhen në hua apo grante. Ndërsa shumica e vendeve anëtare të BE-së duan të japin pjesën tjetër të parave në kredi, qeveria gjermane do të preferonte që ndihma të vinte në formë granti.

A do të duhet Ukraina të fitojë para nga deficiti?

Ndërkohë, për Ukrainën, mungesa e fondeve po bëhet problem. Në krye të listës prioritare për shpenzime është ushtria, krahas strehimoreve për personat e zhvendosur për të qenë të sigurt dhe të ngrohtë gjatë dimrit.

“Nëse nuk marrim fondet, do të na duhet të monetizojmë deficitin buxhetor përmes bankës qendrore,” tha Mylovanov. “Dhe ne i dimë rezultatet e teksteve shkollore të kësaj, ne do të kemi inflacion,” shtoi ai. Tashmë në korrik, banka qendrore ukrainase duhej të zhvlerësonte monedhën e saj me 25% në krahasim me dollarin amerikan.

Në krye të ndihmës makro-financiare, BE-ja premtoi gjithashtu se do të bashkë-drejtojë përpjekjet e rindërtimit në Ukrainë. Në një konferencë të fundit të donatorëve në Lugano, qeveria ukrainase pretendoi se do t’i duheshin rreth 750 miliardë euro për të rindërtuar vendin.

BE nuk ka paraqitur ende një propozim të detajuar se si dëshiron të financojë rindërtimin. Sipas një zëdhënësi të Komisionit, më shumë detaje nuk priten përpara një konference tjetër të donatorëve që Komisioni po planifikon së bashku me qeverinë gjermane për këtë vjeshtë.

“Ata jetojnë në një botë normale ku është mirë të shkosh me pushime dhe më pas duhen dy muaj të tjerë për të diskutuar një mënyrë më të mirë të organizimit të rindërtimit dhe rregullimit të prioriteteve,” tha Mylovanov për BE-në dhe pjesën tjetër të komunitetit ndërkombëtar.

“Ne nuk jetojmë në atë botë. Ne jetojmë në një botë ku njerëzit vdesin çdo ditë,” tha ai për EURACTIV.

Rruga Press