Analiza/ Putini bastin e ka vënë te dimri: Të mbysë Evropën për të fituar në Ukrainë

Reuters

Dimrat e ftohtë e ndihmuan Moskën të mposhtte Napoleonin dhe Hitlerin. Presidenti Vladimir Putin tani po vë bast se çmimet e larta të energjisë dhe mungesat e mundshme këtë dimër do ta bindin Evropën që të detyrojnë Ukrainën në shkojë drejt armëpushimit sipas kushteve të Rusisë.

Kjo, thonë dy burime ruse të njohur me mendimin e Kremlinit, është e vetmja rrugë drejt paqes që sheh Moska, duke pasur parasysh se Kievi thotë se nuk do të negociojë derisa Rusia të largohet nga gjithë Ukraina.

“Kemi kohë, mund të presim,” tha një burim i afërt me autoritetet ruse, i cili nuk pranoi të përmendet sepse nuk janë të autorizuar të flasin për mediat.

“Do të jetë një dimër i vështirë për evropianët. Ne mund të shohim protesta, trazira. Disa liderë evropianë mund të mendojnë dy herë për të vazhduar mbështetjen e Ukrainës dhe të mendojnë se është koha për një marrëveshje.” 

Një burim i dytë i afërt me Kremlinin tha se Moska mendonte se tashmë mund të zbulonte unitetin e lëkundur evropian dhe priste që ky proces të përshpejtohej mes vështirësive të dimrit.

“Do të jetë vërtet e vështirë nëse (lufta) zvarritet në vjeshtë dhe dimër. Kështu që ka shpresë se ata (ukrainasit) do të kërkojnë paqe,” tha burimi.

Nuk pati asnjë përgjigje të menjëhershme nga Kremlini, i cili mohon se Rusia përdor energjinë si armë politike, ndaj një kërkese për koment.

Ukraina dhe mbështetësit e saj më të vendosur perëndimorë thonë se nuk kanë plane për tu lëkundur, dhe zyrtarët amerikanë, duke folur në kushte anonimiteti, thonë se deri më tani nuk shohin shenja të lëkundjes së mbështetjes për Ukrainën.

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, në një postim në Twitter për ukrainasit për festën e tyre kombëtare, tha: “BE ka qenë me ju në këtë luftë që nga fillimi. Dhe ne do të jemi për aq kohë sa të duhet.” 

I mbështetur nga miliarda ndihma ushtarake të SHBA-së dhe të tjera perëndimore, trajnime dhe inteligjencë të përbashkët, dhe me një seri sulmesh morale ndaj objektivave ruse të profilit të lartë pas saj, Kievi mendon se ka një shans për të ndryshuar situatën në terren.

“Në mënyrë që negociatat me Rusinë të bëhen të mundshme, është e nevojshme të ndryshohet status quo-ja në front në favor të Forcave të Armatosura të Ukrainës”, tha për Reuters Mykhailo Podolyak, një këshilltar presidencial ukrainas.

“Është e nevojshme që ushtria ruse të pësojë disfata të rëndësishme taktike”. 

Forcat ukrainase penguan përpjekjet ruse për të kapur kryeqytetin Kiev dhe qytetin e dytë Kharkiv; kanë shkatërruar dhe ndërprerë rregullisht linjat ruse të furnizimit dhe kanë fundosur Moskva, anijen kryesore të Flotës ruse të Detit të Zi, si dhe kanë shkaktuar dëme të mëdha në një bazë ajrore ruse në Krimenë e aneksuar.

Kievi gjithashtu ka folur prej kohësh për një kundërsulm të madh për të rimarrë jugun, megjithëse Rusia ka qenë e zënë me ndërtimin e forcave të veta atje dhe është e paqartë nëse dhe kur do të realizohet.

Testi i vullnetit

Ngërçi gjeopolitik i ka çuar çmimet e energjisë në nivele rekord. Bashkimi Evropian ndaloi qymyrin rus dhe miratoi një ndalim të pjesshëm të importeve të naftës bruto ruse për të ndëshkuar Moskën për “operacionin special ushtarak” që nisi gjashtë muaj më parë më 24 shkurt.

Dhe Rusia dha goditjen e saj, duke ulur ndjeshëm eksportet e gazit në Evropë.

Qeveritë evropiane kanë kërkuar të rrisin qëndrueshmërinë ndaj presioneve të energjisë këtë dimër duke kërkuar furnizime alternative dhe duke nxitur masat e kursimit të energjisë, por pak specialistë të energjisë besojnë se do të jenë në gjendje të mbulojnë të gjitha nevojat e tyre.

Kremlini ka fajësuar uljen e flukseve të gazit për çështje teknike, sanksionet perëndimore dhe refuzimin e disa vendeve për të paguar në rubla. Ndërkohë, të ardhurat rekord të naftës dhe gazit vazhdojnë të fryjnë gjoksin e luftës së Rusisë.

“Kremlini sigurisht që po mbështet në mundësinë që ne të humbasim interesin për shkak të zgjedhjeve tona afatmesme në Amerikë, Britanisë së Madhe në kërkim të një kryeministri të ri, Gjermanisë e shqetësuar deri në vdekje për gazin dhe lumit Rhine rreth 20 centimentra të thellë”, tha gjenerali amerikan në pension Ben Hodges, ish-komandant i forcave të ushtrisë amerikane në Evropë.

“Lufta është një provë e logjistikës dhe është një provë e vullnetit. Testi do të jetë – a kemi ne në Perëndim vullnet superior ndaj Kremlinit? Unë mendoj se kjo do të jetë sfida.” 

Burimi i parë pranë autoriteteve ruse tha se Moska në çdo marrëveshje të mundshme të ardhshme të paqes donte të mbyllte fitimet territoriale, të siguronte të gjithë rajonin e Donbasit dhe që Kievi të angazhohej për neutralitet ushtarak.

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy tha të martën se Kievi nuk do të pajtohej me asnjë propozim për të ngrirë vijat aktuale të frontit në mënyrë që të “qetësonte” Moskën.

Podolyak, këshilltari i tij, tha se Perëndimi po furnizonte Kievin me armë të mjaftueshme për të “mos rënë“, por jo aq sa për të fituar, duke shtuar se nevojitej një mbështetje shumë më e madhe.

Shtetet perëndimore kanë refuzuar të angazhojnë trupa tokësore në konflikt dhe janë përmbajtur nga furnizimi i disa pajisjeve ushtarake, sepse duan të shmangin një luftë më të gjerë me Rusinë, e cila ka stokun më të madh të armëve bërthamore në botë.

Lufta gërryese 

Zyrtarët amerikanë thanë se besonin se Putin ishte ende i përkushtuar ndaj qëllimit të tij fillestar për të kapur Kievin, por nuk mund ta arrinte atë. Ministria ruse e Mbrojtjes nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment mbi atë pohim.

Të njëjtët zyrtarë amerikanë thanë se nuk kishin parë shenja se rusët synonin të de-përshkallëzoheshin dhe mendonin se lufta do të zgjatej.

Andrey Kortunov, kreu i RIAC, një institut i politikës së jashtme pranë Ministrisë së Jashtme ruse, tha se asnjëra palë nuk dukej sikur po mbyllte sytë e parë.

“Të dyja palët me sa duket besojnë se me kalimin e kohës pozitat e tyre mund të forcohen,” tha ai. “Realisht, është shumë e vështirë të imagjinohet se mund të arrijmë në një zgjidhje politike së shpejti”. 

Dy ushtritë kanë qenë prej kohësh të mbyllura në një luftë rrënuese, pa asnjë prej tyre deri tani në gjendje të bëjë një përparim vendimtar.

Përballë asaj që inteligjenca perëndimore thotë se janë mungesa serioze të fuqisë punëtore pas humbjeve të rënda, forcat ruse kanë bërë vetëm përparime modeste dhe të vështira në Ukrainën lindore muajin e fundit.

Konrad Muzyka, një analist ushtarak me bazë në Poloni, tha se forcat ruse kishin iniciativën në disa zona të Ukrainës lindore, por ishte e vështirë të shihej që njëra palë të fitonte epërsinë pa një rritje të madhe në pajisje dhe fuqi punëtore.

“Kushdo që mund ta bëjë këtë do ta fitojë luftën”, tha Muzyka.

Performanca e Ukrainës në fushën e betejës nga tani deri në dimër mund të përcaktojë drejtimin e luftës, tha Neil Melvin, një analist me qendër në Londër në think tank RUSI.

“Ukraina duhet të bindë mbështetësit perëndimorë se sa mund të fitojë (në betejë) dhe të ketë vrull. Nëse ata mund të tregojnë, gjatë kësaj periudhe, se mund t’i shtyjnë rusët prapa dhe të vazhdojnë atë moment, do të jetë një fitore.”

Por sa më gjatë të zvarritet lufta, aq më të mëdha rriten rreziqet e ndarjeve perëndimore mbi Ukrainën, pasi çmimet e karburantit, gazit, energjisë elektrike dhe ushqimeve rriten.

“Të gjithë treguesit ekonomikë po kthehen negativisht tani. Do të jetë më e vështirë të motivohen njerëzit që dridhen në apartamentet e tyre (për të pranuar vështirësitë) nëse Ukraina nuk shihet se po fiton,” tha Melvin (përktheu lapsi.al), i cili tha se presioni për një zgjidhje politike më pas mund të rritet, duke ndarë si BE-në ashtu edhe aleancën ushtarake të NATO-s.

Rreziqet bërthamore?

Tony Brenton, një ish-ambasador britanik në Rusi, tha se Perëndimit “në një moment” mund t’i duhet “të shtyjë ukrainasit në disa kompromise mjaft të pakëndshme” nëse Kievi nuk arrinte një lloj përparimi.

Dhe ai paralajmëroi se një Rusi e armatosur me armë bërthamore mund të përshkallëzojë konfliktin nëse përballet me disfatë poshtëruese.

“Nëse zgjedhja për Rusinë është të luftojë një luftë humbëse, dhe të humbasë keq dhe Putini të bjerë, ose një lloj demonstrimi bërthamor, unë nuk do të vë bast se ata nuk do të shkonin për demonstrimin bërthamor,” tha Brenton.

Përballë asaj që inteligjenca perëndimore thotë se janë mungesa serioze të fuqisë punëtore pas humbjeve të rënda, forcat ruse kanë bërë vetëm përparime modeste dhe të vështira në Ukrainën lindore muajin e fundit.

Konrad Muzyka, një analist ushtarak me bazë në Poloni, tha se forcat ruse kishin iniciativën në disa zona të Ukrainës lindore, por ishte e vështirë të shihej që njëra palë të fitonte epërsinë pa një rritje të madhe në pajisje dhe fuqi punëtore.

“Kushdo që mund ta bëjë këtë do ta fitojë luftën”, tha Muzyka.

Performanca e Ukrainës në fushën e betejës nga tani deri në dimër mund të përcaktojë drejtimin e luftës, tha Neil Melvin, një analist me qendër në Londër në think tank RUSI.

“Ukraina duhet të bindë mbështetësit perëndimorë se sa mund të fitojë (në betejë) dhe të ketë vrull. Nëse ata mund të tregojnë, gjatë kësaj periudhe, se mund t’i shtyjnë rusët prapa dhe të vazhdojnë atë moment, do të jetë një fitore.”

Por sa më gjatë të zvarritet lufta, aq më të mëdha rriten rreziqet e ndarjeve perëndimore mbi Ukrainën, pasi çmimet e karburantit, gazit, energjisë elektrike dhe ushqimeve rriten.

“Të gjithë treguesit ekonomikë po kthehen negativisht tani. Do të jetë më e vështirë të motivohen njerëzit që dridhen në apartamentet e tyre (për të pranuar vështirësitë) nëse Ukraina nuk shihet se po fiton,” tha Melvin (përktheu lapsi.al), i cili tha se presioni për një zgjidhje politike më pas mund të rritet, duke ndarë si BE-në ashtu edhe aleancën ushtarake të NATO-s.

Rreziqet bërthamore?

Tony Brenton, një ish-ambasador britanik në Rusi, tha se Perëndimit “në një moment” mund t’i duhet “të shtyjë ukrainasit në disa kompromise mjaft të pakëndshme” nëse Kievi nuk arrinte një lloj përparimi.

Dhe ai paralajmëroi se një Rusi e armatosur me armë bërthamore mund të përshkallëzojë konfliktin nëse përballet me disfatë poshtëruese.

“Nëse zgjedhja për Rusinë është të luftojë një luftë humbëse, dhe të humbasë keq dhe Putini të bjerë, ose një lloj demonstrimi bërthamor, unë nuk do të vë bast se ata nuk do të shkonin për demonstrimin bërthamor,” tha Brenton. /Përshtati në shqip Lapsi.al

Rruga Press