Konflikti Ukrainë-Rusi, epoka e një lufte të re ekonomike
Pushtimi rus i Ukrainës mund të jetë aksioni më i madh ushtarak në Europë që nga viti 1945. Gjithashtu shënon një epokë të re të luftës ekonomike që mund të copëtojë më tej ekonominë botërore.
Masat që Perëndimi ka vendosur ndaj Rusisë janë aq të fuqishme sa kanë shkaktuar kaos në ekonominë e saj prej 1.6 trilion dollarësh dhe kanë shtyrë presidentin, Vladimir Putin, të kërcënojë se do të përdorë armët bërthamore.
Recesioni i menjëhershëm i një ekonomie të madhe është e paprecedentë dhe do të shkaktojë alarm në mbarë botën. Prioriteti i Perëndimit duhet të jetë fitorja e një konfrontimi ekonomik me Rusinë.
Rusia nuk e mori seriozisht kërcënimin për vendosjen e sanksioneve. Gjatë viteve të fundit ato kanë qenë të shumta, por joefektive. Rreth 10,000 njerëz ose firma kanë qënë subjekt i sanksioneve amerikane, duke prekur mbi 50 vende me 27% të PBB-së botërore.
Autokratët mund t’u shmangen masave të synuara. Embargot ndaj Iranit dhe Venezuelës kanë qenë dërrmuese, por nuk kanë ndryshuar regjimin. Efekti parandalues ka qenë i dobët, pasi keqbërësit kanë supozuar se Amerika nuk do të ushtronte kurrë “presion maksimal” mbi një ekonomi të madhe.
Veprimi kundër bankës qendrore të Rusisë do të thotë se ajo nuk mund të ketë akses në pjesën më të madhe të financave prej 630 miliardë dollarësh. Besimi është zhdukur. Rubla ka rënë me 28% këtë vit, duke kërcënuar rritjen e inflacionit. Aksionet ruse kanë rënë me mbi 90%.
Nga Moska në Murmansk, rusët po mbajnë radhë jashtë bankave. Goditja mund të çojë në një grusht shteti ose në një krizë parash që pengon makinerinë e luftës. Por Putin mund të hakmerret me armët e tij ekonomike, duke përfshirë furnizimin me gaz.
Përmes aftësisë së tij për të penguar shërbimet teknologjike dhe eksportet e naftës (nga të cilat Rusia fiton katër herë më shumë se gazi), Perëndimi ruan avantazhin. Nëse Perëndimi përballet me Rusinë, pasojat afatgjata do të jenë të frikshme.
Kjo do të çonte në recesion të ekonomisë botërore. Në vitet 1930, frika e embargove tregtare rriti autokracitë dhe sferat ekonomike të ndikimit. Autokracitë zotërojnë gjysmën e rezervave prej 20 trilion dollarësh në botë dhe aseteve sovrane.
Ndërsa Kina mund të shkaktojë kosto të mëdha ekonomike në Perëndim duke bllokuar zinxhirët e furnizimit, tani është e qartë se në rast të një lufte mbi Tajvanin, Perëndimi mund të ngrijë rezervat e Kinës prej 3.3 trilion dollarësh.
Gjatë dekadës së ardhshme, ndryshimet teknologjike mund të krijojnë rrjete të reja pagesash që anashkalojnë sistemin bankar perëndimor. Sot është e vështirë të investosh triliona dollarë jashtë tregjeve perëndimore, por me kalimin e kohës, vendet mund të kërkojnë të diversifikojnë rezervat e tyre duke investuar më shumë diku tjetër, raporton abcnews.al
Një pjesë e kësaj sigurisht është e pashmangshme. Por duke vendosur sanksione të shumta gjatë dy dekadave të fundit, dhe tani duke rritur ashpërsinë e tyre, Perëndimi rrezikon të shtyjë më shumë vende të shkëputen nga sistemi financiar i udhëhequr nga perëndimi.
Kjo është arsyesja pse pasi të marrë fund lufta në Ukrainë, Perëndimi duhet të bëjë të qartë se si do të kontrollohen sanksionet. Megjithëse, masat e synuara kundër individëve dhe firmave për abuzime të të drejtave të njeriut mbeten legjitime, edhe nëse funksionojnë rrallë.
Ajo që duhet të kemi parasysh është se sanksionet ekonomike që janë vendosur kundër Rusisë janë të rezervuara për akte më të këqija të agresionit dhe luftës.
Perëndimi ka vendosur një armë ekonomike që deri vonë ishte e paimagjinueshme, por që duhet ta përdori me mençuri.
Rruga Press