Zbulimet për prekjen dhe receptorët, dy shkencëtarët fitojnë çmimet Nobel

Çmimi Nobel në 2021 në fiziologji dhe mjekësi iu dha David Julius dhe Ardem Patapoutian për zbulimet e tyre të receptorëve për temperaturën dhe prekjen.

Dy shkencëtarët me qendër në SHBA morën çmimin për përshkrimin e mekanikës sesi njerëzit perceptojnë temperaturën dhe presionin përmes impulseve nervore.

Julius është profesor në Universitetin e Kalifornisë, San Francisko, ndërsa Patapoutian është profesor në Institutin Mjekësor Howard Hughes në Scripps Research në La Jolla, California. Të dy këta do të marrin medalje ari si dhe do të ndajnë 1.1 miliard dollarë.

Shkruhet në njoftimin e Çmimeve Nobel:

Aftësia jonë për të ndier nxehtësinë, të ftohtin dhe prekjen është thelbësore për mbijetesën dhe mbështet ndërveprimin tonë me botën përreth nesh. Në jetën tonë të përditshme ne i marrim këto ndjesi si të mirëqena, por si iniciohen impulset nervore në mënyrë që temperatura dhe presioni të perceptohen? Kjo pyetje është zgjidhur nga laureatët e Çmimit Nobel të këtij viti.

David Julius përdori kapsaicin, një përbërës i athët nga specat djegës që shkakton një ndjesi djegieje, për të identifikuar një sensor në mbaresat nervore të lëkurës që i përgjigjet nxehtësisë. Ardem Patapoutian përdori qelizat e ndjeshme ndaj presionit për të zbuluar një klasë të re të sensorëve që i përgjigjen stimujve mekanikë në lëkurë dhe organet e brendshme. Këto zbulime të përparuara filluan aktivitete kërkimore intensive duke çuar në një rritje të shpejtë të të kuptuarit tonë se si sistemi ynë nervor ndjen nxehtësinë, të ftohtin dhe stimujt mekanikë. Laureatët identifikuan lidhjet kritike që mungojnë në të kuptuarit tonë të ndërveprimit kompleks midis shqisave tona dhe mjedisit.

Ndërkohë që në ditët e ardhshme do të ndahen çmimet Nobel për Fizikë, Kimi, Letërsi, Paqe dhe Ekonomi.

Rruga Press