Ukraina, ndryshimi i qasjes amerikane ndaj saj nga Bideni tek Trumpi dhe pasiguria e një vendi të varur nga një fuqi e madhe
Që nga fillimi i luftës në Ukrainë në shkurt të vitit 2022, administratat e presidentëve amerikanë Joe Biden dhe Donald Trump kanë ndjekur qasje të ndryshme ndaj saj, duke reflektuar parimet e tyre të politikës së jashtme dhe qëllimet strategjike.
Qasja e administratës Biden
Gjatë mandatit të tij, Presidenti Joe Biden mbështeti fuqishëm Ukrainën në përballjen me agresionin rus. Në shtator 2024, gjatë fjalimit të tij në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, Biden deklaroi se “lufta e Putinit ka dështuar” dhe se Ukraina mbetet e lirë, ndërsa NATO është më e fortë dhe më e bashkuar se kurrë më parë.
Madje, në nëntor 2024, administrata Biden mori një vendim të guximshëm duke lejuar Ukrainën të përdorë raketa me rreze të gjatë veprimi për të sulmuar objektiva brenda territorit rus. Ky veprim ngjalli shqetësime për një përshkallëzim të mundshëm të konfliktit dhe reagime të ashpra nga Moska, e cila e konsideroi këtë si një “vijë të kuqe”.
Qasja e administratës Trump
Me ardhjen në detyrë në janar 2025, Presidenti Donald Trump ndryshoi kursin e politikës amerikane ndaj Ukrainës. Në shkurt 2025, Trump zhvilloi biseda telefonike me presidentët Vladimir Putin të Rusisë dhe Volodymyr Zelenskiy të Ukrainës, ku të dy shprehën dëshirën për paqe. Si rezultat, Trumpi urdhëroi zyrtarët amerikanë të fillojnë negociata për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
Këto zhvillime çuan në një takim të nivelit të lartë midis zyrtarëve amerikanë dhe rusë në Arabinë Saudite më 18 shkurt 2025. Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, dhe ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov, diskutuan për normalizimin e marrëdhënieve diplomatike dhe krijimin e mekanizmave për një zgjidhje të qëndrueshme paqësore në Ukrainë. Megjithatë, Lavrov theksoi se Rusia nuk do të bëjë asnjë lëshim territorial, duke përfshirë zonat që aktualisht janë nën kontrollin rus, që përbëjnë rreth 20% të territorit ukrainas.
Bisedimet SHBA-Rusi dhe territori ukrainas
Në kontekstin e këtyre bisedimeve, kongresmeni amerikan Michael Waltz pranoi se çështjet territoriale ukrainase janë pjesë e diskutimeve. Kjo sugjeron se administrata Trump është e hapur për negociata që mund të përfshijnë ndryshime territoriale, një qasje që ndryshon nga politika e mëparshme e administratës Biden, e cila mbështeste integritetin territorial të Ukrainës pa kompromise.
Pasiguria e një vendi të varur nga një fuqi e madhe
Ndryshimi i qasjes amerikane ndaj Ukrainës nga administrata Biden te ajo Trump tregon një realitet të vështirë për vendet që mbështeten te një fuqi e jashtme për sigurinë e tyre. Për Ukrainën, mbështetja e SHBA-së ka qenë vendimtare në rezistencën kundër agresionit rus. Megjithatë, fakti që kjo mbështetje mund të ndryshojë thelbësisht me një administratë të re tregon sa e pasigurt mund të jetë varësia nga një aleat i jashtëm.
Një vend që mbështetet kryesisht te një tjetër për mbrojtjen e tij nuk ka garanci afatgjata. Ndryshimet politike, interesat strategjike dhe faktorët e brendshëm mund ta bëjnë këtë mbështetje të lëkundshme. Rasti i Ukrainës tregon se siguria kombëtare duhet të bazohet mbi një strategji gjithëpërfshirëse: ndërtimi i një mbrojtjeje të qëndrueshme të brendshme, aleanca të diversifikuara dhe zhvillimi i një ekonomie që mund të përballojë presionet e jashtme. Përndryshe, fati i një vendi mund të varet nga vendimet e liderëve të huaj, të cilët mund të ndryshojnë drejtim nga një moment në tjetrin.
Rruga Press