Prerja e kabllove nëndetëse: lufta hibride në Balltik
Dy kabllo komunikimi nëndetëse u prenë brenda pak orëve në Detin Baltik, duke bërë që ministri gjerman i mbrojtjes të thoshte se “askush nuk beson se ishte një aksident”. A është ky një akt “lufte hibride” në një det ku Rusia është e vetmja që nuk i përket NATO-s?
Ju dëgjoni rregullisht referenca për konceptin e “luftës hibride”, domethënë idenë se një akt lufte mund të marrë forma të shumëfishta dhe jo vetëm përdorimi i armëve. Mund të kemi një shembull të kësaj në Detin Baltik dhe është veçanërisht shqetësues.
Dy kabllo nëndetëse me fibra optike që ofrojnë komunikime në internet, njëra midis Suedisë dhe Lituanisë, tjetra midis Finlandës dhe Gjermanisë, u prenë brenda pak orësh nga njëri-tjetri, të dielën dhe të hënën. Duhen të paktën dy javë për të riparuar këto prerje në det të hapur.
“Askush nuk beson se këto kabllo janë prerë aksidentalisht,” komentoi ministri gjerman i Mbrojtjes Boris Pistorius; edhe nëse, në këtë fazë, nuk ka prova formale të sabotimit.
Ministrat e jashtëm finlandez dhe gjerman shkuan edhe më tej duke deklaruar së bashku se siguria e Evropës nuk kërcënohet vetëm nga, citoj, “lufta agresioni e Rusisë kundër Ukrainës, por edhe nga lufta hibride e kryer nga aktorë keqdashës”.
Aksidentet me kabllot e nëndetëseve janë të mundshme: spiranca e anijes që merr me vete një copë kabllo, ose, siç ndodhi në Azi disa vite më parë, një tërmet nënujor që shkakton dëme. Por dy kabllo të prera disa orë larg njëri-tjetrit lënë pak dyshime.
Spekulimet shkojnë shpejt. Një anije mallrash kineze, “Yi Peng 3”, u pa në zonë, madje u ndoq për një moment nga një anije e marinës daneze. Sapo ishte ankoruar në një port rus dhe po shkonte drejt Egjiptit. Vitin e kaluar, një tjetër anije mallrash kineze dëmtoi një tubacion gazi midis Finlandës dhe Estonisë, megjithëse nuk dihet nëse kjo ishte e qëllimshme.
Po kështu lidhjen e kemi bërë edhe me njoftimin, një ditë para këtyre incidenteve, për praninë e një anije spiune ruse, “Yantar”, në zonën ekskluzive detare irlandeze, pranë kabllove të nëndetëseve që lidhin Irlandën në Mbretërinë e Bashkuar. Një anije e flotës irlandeze e shoqëroi atë jashtë zonës, ndërsa marina franceze, britanike dhe amerikane ndoqën lëvizjet e tij.
Kjo përbën një trup supozimi, jo provë, dhe kujdesi mbetet në rregull; sidomos kur kujtojmë spekulimet rreth sabotimit të gazsjellësit Nordstream2 në Detin Baltik dy vjet më parë. Atribuimi i sabotimit është veçanërisht i vështirë.
Konteksti gjeopolitik është sigurisht shumë i veçantë. Balltiku pothuajse është shndërruar në një “det të NATO-s” me vendimin e Suedisë dhe Finlandës për t’u bashkuar me Aleancën Atlantike pas pushtimit të Ukrainës nga Rusia. Ky i fundit është i vetmi banor baltik që nuk është anëtar.
Dhe infrastrukturat kritike të tilla si kabllot nëndetëse janë bërë objektiva kryesore në këto “luftëra hibride” të cilat janë teorizuar në mbarë botën. Këto kabllo, që përshkojnë të gjitha detet dhe oqeanet, janë bërë jetike për funksionimin e ekonomive moderne, por edhe të sistemeve mbrojtëse.
Nëse konfirmohet se këto dy kabllo u sabotuan nga një fuqi armiqësore, do të jetë një përshkallëzim më shumë në një botë të thyer – dhe sigurisht jo i fundit.
Rruga Press