“Konsensusi cinik” dhe fashizmi postmodern serb

Nga Sadri Ramabaja

Fashizmit të Vuçiqit pas 24 shtatorit i kanë rënë maskat. Shih për këtë, si fashizmi i të gjitha llojeve, ai përmes zgjedhjeve të 17 dhjetorit kërkoi të homogjenizojë gjithçka duke shkatërruar të gjitha përjashtimet nga rregullat e tij, do të konkludonim nëse perifrazojmë Mark Lipovetsky-in. Ngjashëm si fashizmi rus, edhe fashizmi serb, me kohë nuk i ka rezistuar dot infekimit nga idetë post-moderniste, që rezumojnë se ata që janë më të fuqishëm kanë gjithmonë të drejtë. Ky konkluzion rrjedhimisht e bën fashizmin serb  “veçanërisht të rrezikshëm”, jo vetëm për kundërshtarët e tij politik të brendshëm [rasti i Sanduloviqit], por edhe për rajonin.

Serbia do t’i shpenzojë rreth 740 milionë euro vetëm këtë vit për blerjen e pajisjeve ushtarake dhe armatim, tha të shtunën presidenti serb Aleksandar Vuçiq, në një konferencë për shtyp në Agjencinë për Siguri Ushtarake.
Këto komente kryefashisti serb Vuçiq i bëri vetëm dy ditë pasi Shtetet e Bashkuara të Amerikës  e pranuan një kërkesë nga Kosova për blerjen e raketave antitanke Javelin, që ndërkohë do të shqyrtohet nga Kongresi amerikan.

Sa herë që kryefashisti serb përballet me segmente të realitetit të ri në fushn e sigurisë dhe mbrojtjes, siç është dëshmia e funksionalizimit real të Republikës së Kosovës, ai i rikthehet Rezolutës 1244 të OKB-së, si fanatikët e religjioneve “librit të shenjtë”. Duke komunikuar më shumë me publikun e brendshëm, ai në këtë komunikim publik, kësaj radhe, nuk kishte si mos të shpërfaqte brengën e thellë për vendimin e SHBA-ve për t’i shitur Kosovës 246 raketa antitank si dhe pajisje përcjellëse.
“Sipas Rezolutës 1244, nuk guxon të ketë asnjë grup të shqiptarëve të armatosur të Kosovës dhe ata krijuan një ushtri për ta dhe vazhdojnë ta krijojnë atë”[1], tha Vuçiq.
Duke I rënë kështu të njejtës vrimë të kavallit për 25 vjet rresht, edhe kështu e dëshmon se mbetet peng I ideologëve të tij fashist serb V.Sheshel dhe S.Millosheviq.
Diferencën e bën në këtë mes shfryëzimi nga ana e tij e teorive mbi fashizmin modern.

“Post-modernizmi minon kundërshtimet binare,” thotë specialisti rus i kulturës në Universitetin e Kolumbisë. “Rrjedhimisht, post-modernizmi lufton edhe kundër esencializmit, idesë se ka disa kategori të përjetshme dhe të pazëvendësueshme që nuk i nënshtrohen kritikës” (novayagazeta.eu/articles/2024/01/10/tsinicheskii-konsensus-golosuet-za-putina).[2]

Fashizmi ishte që në zanafillën e tij një ideologji politike dhe shoqërore që do të bëhej i njohur në prag të Luftës së dytë Botërore. Që me shpërfaqjen e tij ai bashkëudhëtoi duke legjitimuar idetë mbi nevojën që ka shoqëria për Liderin karizmatik, mbi bazat e një autoritarizmi të fortpërpunuar, nacionalizmi ekstrem, që do të kurorëzoheshin me krijimin e partive fashiste dhe Shtetin që në krye do të promovonte diktatorë të tipit të Musolinit, Hiterit, Milosheviqit, Putinit…
“Post-modernizmi” është një shkollë e mendimit që ka përqafuar një qasje të veçantë ndaj shkencës, artit, filozofisë, dhe kulturës në përgjithësi. Për shembull, ka theksuar relativizmin, skepticizmin ndaj narrativave absolute, dhe një ndjenjë të fragmentarizmit dhe ndryshueshmërisë në shoqëri.
Fashizmi post-modern serb prandaj i ka rrënjët në mendimin politik që prodhoi Akademia e Arteve dhe Shkencave, që do ta pregadiste opinionin për dekada me radhë, së paku prej vitit 1981, për gjenocidin serb në Kosovë në përmbyllje të dekadës së aparheijdit në shekullin 20-të.

Sipas Lipovetsky-t, një komponent i rëndësishëm i të ashtuquajturit “fashizëm post-modern … është bërë një konsensus cinik në të cilin fuqitë dhe shoqëria kanë arritur marrëveshje se nuk ka rregulla dhe se nuk ka nevojë t’i kërkojmë ato. Ekziston vetëm post-e-vërteta: kushdo që mund të gënjejë më ashpër ka të drejtë. N këtë rast, gënjeshtra si virtyt serb, si e cilëson atë i ashtuquajturi babai i kombit serb, Dobrica Qosiq, ngritet në piedestalin e komunikimit publik.

Fashizmi post-modern serb shpërfaqet sot kudo në jetën shoqërore e politike – por ai kulmin e ka arritur në mënyrën e qeverisjes, ku dominon fryma autoritare, nacionalistë me orjentim të theksuar antishqiptar, i shoqëruar nga ndjesi të theksuara të fragmentarizmit, relativizmit, ose përdorimit të teknologjisë dhe mediave moderne për ta promovuar atë si ide për mbrojtjen e Serbisë dhe interesave nacionale serbe!

Këtë stil të komunikimit në frymën e fashizmit post-modern, po të përdornim konkluzionet e  Lipovetsky-t për fashizmin rus, tipizohet me rritjen e agresivitetit brenda shoqërisë serbe, sidomos në raport me kundërshtarët politik pas zgjedhjeve të 17 dhjetorit 2023, por edhe në raport me botën e jashtme, pavarësisht se ka nota ironie në vokabularin e kryefashistit serb. “ A jemi ne të fortë si Amerika, Anglia, Gjermania, Turqia – nuk jemi. Por, mund t’i tregojmë gjithë botës se kjo [armatimi i FSK- SR] në mënyrë brutale shkel normat juridike ndërkombëtare”, shprehet Vuçiq-i në fjalimin në fjalë.[3]
Fashizmi post-modern serb është “rezultat i këtij konsensusi cinik, pranimit të rregullave të lojës, sipas të cilave të fortët kanë gjithmonë të drejtë”. Por, si duket, Vuçiqi e ka të qartë se “në një botë të tillë, pothuajse të gjithë janë më të fortë se disa dhe më të dobët se të tjerët, por të gjithë do të përpiqen t’i mashtrojnë të gjithë se kështu është realiteti”[4], prandaj ai vazhdon ta luaj rolin e viktimës!

Në këtë vazhdë është edhe mohimi i masakrës së Reçakut edhe 25 vjet pasi ajo u krye nga forcat serbe.
“E vërteta e plotë për ngjarjen në fshatin Raçak, më 15 janar 1999, po i zbulohet botës. E vërteta që unë atëherë e konstatova si gjykatëse hetuese, se nuk ka pasur masakër ndaj civilëve, por se ishte një veprim legjitim nga ana e  policisë serbe kundër terroristëve të të ashtuquajturës Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK), kjo dihej duke filluar nga ata që morën vendimin për bombardimin e Federatës së atëhershme të Republikës së Jugosllavisë, por kjo nuk ishte në interesin e tyre”,[5] pohon për të përditshmen serbe Novosti, ish gjykatësja hetuese për rastin e Reçakut, Danica Marinkoviq.
Përpjekja për ta mohuar sërish dhe sërish masakrën e Reçakut, por edhe gjenocidin ndaj shqiptarëve mbetet pjesë e strategjisë së fashizmit post-modern serb në dobi të selitjes tutje të “konsenzusit cinik”.

Filozofi slloven Sllavoj Zhizhek flet për konceptin e Jouissance-s, thotë Lipovetsky, ndjenjën që “edhe të shtypurit ndjejnë kur janë në gjendje të mashtrojnë një mjeshtër ose të bëhen mjeshtër për ata që janë edhe më të dobët”. Duket se kjo është baza e konsensusit cinik të Vuçiqit me bashkëmendimtarët e tij, me të cilët ai u ribashkua në prag të zgjedhjeve, sepse ky model i lejon të gjithë fashistët e të gjitha formateve të ndjehen më të sigurtë në fitore, gjithësesi edhe të lumtur dhe të përballen duke injoruar problemet.

“Post-modernizmi shpesh barazohet me papërgjegjshmërinë”, thotë studiuesi i Kolumbisë;  Është një art i përgjegjësisë: po, nuk ka të vërteta objektive, por kjo do të thotë se unë jam përgjegjës për ato të vërteta që njoh dhe promovoj. Kërkon që individi të jetë përgjegjës në matricën ku personi e konsideron veten pjesë”.

Prandaj konkludon Lipovetsky: “Kërcimi nga një sistem koordinativ në tjetrin për arsye përfitimi, duke thënë se nuk ka të vërtetë dhe se nuk mund të ekzistojë ose paraqitja në mënyrë agresive e gënjeshtrave fare hapur si të vërteta, nuk do të thotë se është në përputhje me post-modernizmin, përkundrazi ai veprim është thjesht cinizëm” – dhe është ky konsensus cinik në Serbi që përbën themelin e shtetit të Vuçiqit që Perendimi duhet ta sfidoj dhe jo tutje të bëjë çdo gjë që ta shkëpusë nga orbita serbe dhe inkorporoj si pjesë të demokracive liberale.
Fashizmi post-modern serb duke qenë një shtojcë tipike e fashizmit rus, prandaj rrezikon edhe Perendimin.
_____________________
1. https://www.evropaelire.org/a/vuciq-thote-serbia-shpenzoj-170-milion-pasisje-ushtarake/32773043.html
2. Paul Goble: https://www.eurasiareview.com/14012024-cynical-consensus-in-russia-makes-putins-fascism-especially-dangerous-oped/
3. https://www.evropaelire.org/a/vuciq-thote-serbia-shpenzoj-170-milion-pasisje-ushtarake/32773043.html
4. Paul Goble: https://www.eurasiareview.com/14012024-cynical-consensus-in-russia-makes-putins-fascism-especially-dangerous-oped/
5. https://www.novosti.rs/drustvo/vesti/1322043/voker-lazirao-masakr-opravda-akciju-nato-proslo-25-godina-oruzanog-sukoba-selu-racak-koji-bio-povod-agresiju-srj?fbclid=IwAR2B0fbTfIpV8e13TXLF5CKzMkA6Ck4dP2N5GgNLx1zvKa4vKE3Bdx2qYP4

Ⓒ Rruga Press