KE-ja propozon ndryshimin e kritereve për negociatat Serbi-BE, kërkon që integrimi i Serbisë të lidhet me normalizimin e raporteve me Kosovën

Këshilli Evropian do t’i kërkojë Komisionit Evropian që të paraqesë urgjentisht një propozim për ndryshime dhe plotësime në kriteret nga Kapitulli 35 në negociatat për anëtarësim të Serbisë në BE, i cili do të përfshinte Marrëveshjen për Normalizimin e Marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe aneksin për zbatimin e saj në këtë kapitull negociues me Serbinë.

Kështu pretendohet në draftin e konkluzioneve të liderëve evropianë të përgatitur për samitin e ardhshëm.

Drafti gjithashtu përcakton afatin – fundi i janarit 2024. Me të njëjtin dokument, liderët evropianë do t’i bëjnë thirrje Serbisë dhe Kosovës që të respektojnë dhe zbatojnë plotësisht Marrëveshjen e Brukselit dhe Aneksin e saj të Ohrit pa vonesa dhe parakushte të mëtejshme, duke përmendur se kjo vlen edhe për themelimin e Asociacionit/Bashkësisë së komunave me shumicë serbe.

“Këshilli i BE-së mirëpret gatishmërinë e Kosovës dhe Serbisë për të pranuar draft-statutin e paraqitur palëve nga ndërmjetësi i BE-së, me mirëkuptimin se është e nevojshme të punohet më tej mbi këtë bazë”, shtohet në dokument. Kryeministrat vendeve anëtare të BE-së përkujtojnë se normalizimi i marrëdhënieve mes dy palëve dhe zbatimi i detyrimeve nga dialogu janë kushte thelbësore në rrugën evropiane dhe paralajmërojnë se të dyja palët rrezikojnë të humbasin mundësi të rëndësishme në mungesë të progresit.

Udhëheqësit e 27 vendeve anëtare të BE-së presin që Serbia të bashkëpunojë plotësisht dhe të marrë të gjitha masat e nevojshme për arrestimin e autorëve të sulmeve ndaj qytetarëve, anëtarëve të KFOR-it, organeve të zbatimit të ligjit dhe gazetarëve gjatë demonstratave të 29 majit, si dhe sulmeve të dhunshme ndaj Policisë së Kosovës më 24 shtator në veri të Kosovës. ”Arrestoni dhe nxirrini shpejt para drejtësisë”, shtohet në draftin e konkluzioneve të Këshillit Evropian të përgatitur për mbledhjen e dhjetorit.

Këshilli Evropian përsërit se nuk ka arsyetim për dhunën, dënon ashpër aktet e dhunshme dhe shpreh keqardhje që Serbia nuk ka marrë masa të mjaftueshme në këtë drejtim.

Në të njëjtin dokument, Këshilli i BE-së shpreh shqetësim për shtimin e forcave ushtarake serbe pranë Kosovës. “Serbia dhe Kosova duhet të vazhdojnë përpjekjet e tyre të vazhdueshme për de-përshkallëzimin, të përmbahen nga veprimet e njëanshme dhe provokuese që mund të çojnë në tensione dhe dhunë dhe të ndalojnë retorikën përçarëse”, thuhet në draftin të konkluzioneve të Këshillit Evropian.

Këshilli Evropian mirëpret që Serbia ka ndërmarrë “disa hapa” në drejtimin e duhur, duke përfshirë inkurajimin publikisht të serbëve të Kosovës për të marrë pjesë në zgjedhjet lokale në veri të Kosovës, por shton se duhet të inkurajojë serbët e Kosovës që të kthehen në institucionet që i kanë braktisur. Udhëheqësit e vendeve anëtare të BE-së përkujtojnë konkluzionet e tyre të mëparshme se dështimi për të qetësuar situatën në terren do të ketë pasoja dhe i referohen deklaratës së mëparshme të kreut të diplomacisë së BE-së, Josep Borrell, se është gati të vlerësojë më tej masa ndaj Serbisë dhe Kosovës, nëse është e nevojshme.

Ky është pjesë e versionit të parë të projekt-konkluzioneve që duhet të finalizohet dhe miratohet nga ministrat e çështjeve evropiane të vendeve anëtare të BE-së në Këshillin e Çështjeve të Përgjithshme më 12 dhjetor, dhe më pas të konfirmohet nga drejtuesit brenda Këshillit Evropian, në samitin e fundit të rregullt të vitit, i cili është planifikuar për 14 dhe 15 dhjetor në Bruksel. Edhe pse Serbia ishte agresore në disa raste, e Kosova pësuese e këtij agresioni, qasja e BE-së vazhdon të jetë asnjanëse dhe e balancuar dhe pritet që dokumenti të miratohet pa ndryshime të mëdha.

Një ditë më parë, më 13 dhjetor, do të mbahet në Bruksel samiti BE-Ballkani Perëndimor, ku pritet të marrin pjesë liderët e të gjitha vendeve të rajonit.

Rruga Press