Është koha që Uashingtoni t’i përgjigjet strategjisë së Moskës për destabilizim të Ballkanit dhe globit
Janusz Bugajski, 9 dhjetor 2023
Regjimi rus po ndjek një strategji globale që të kujton epokën sovjetike. Qëllimi i tij është të përçajë, dobësojë dhe mposht aleancën perëndimore. Por këtë herë Moska nuk po inkurajon pushtimin komunist si në Kubë, Vietnam, Angola apo Afganistan, por në vend të kësaj po nxit konflikt në disa rajone, duke përfshirë Lindjen e Mesme, Amerikën e Jugut dhe Ballkanin Perëndimor.
Shtytja e përshpejtuar e Rusisë për të ndezur konfliktet rajonale tregon frikën e saj për të humbur luftën në Ukrainë. Moska po përpiqet të fshehë humbjet e saj nga lufta: Zyrtarët amerikanë vlerësojnë se gati gjysma e forcave konvencionale të Rusisë u vranë ose u paaftësuan dhe sasi të mëdha të pajisjeve ushtarake u shkatërruan. Megjithëse Moska po mobilizon më shumë rekrutët, ata janë të trajnuar dobët dhe humbjet kanë filluar të ndikojnë në kundërshtimin e publikut ndaj luftës në Rusi. Një përparim ukrainas me armët e nevojshme me rreze të gjatë veprimi të NATO-s në një nga rajonet e pushtuara do të kishte një ndikim shkatërrues në moralin dhe aftësitë ruse.
Duke nxitur konfliktin në vende të tjera, Moska synon të reduktojë mbështetjen ushtarake perëndimore për Kievin, të shpërqendrojë politikëbërësit në Uashington me kriza të reja dhe të ndihmojë në forcimin e qeverive antiperëndimore. Konflikti i fundit po nxitet midis Venezuelës dhe Guajanës, sepse qeveria socialiste e Nicolás Maduro në Karakas është një nga aleatët e paktë të Putinit. Maduro po përpiqet të mbulojë dështimet e regjimit të tij dhe varfërimin e popullit venezuelian duke pretenduar për rajonin Essequibo të pasur me burime të Guajanës. Një inkursion ushtarak ka të ngjarë të përfshijë forcat amerikane, pasi Uashingtoni ka marrëveshje mbrojtëse me Guajanën.
Sulmi i Hamasit ndaj Izraelit dhe lufta e vazhdueshme në Gaza janë qartësisht të dobishme për Moskën. Ai largon vëmendjen e SHBA-së nga mbështetja e Ukrainës, rrit tensionet rajonale në të gjithë Lindjen e Mesme dhe forcon rolin e Iranit – partneri më i rëndësishëm i Moskës në rajon. SHBA po përballet gjithashtu me dënimin ndërkombëtar për mbështetjen e hakmarrjes së Izraelit kundër Gazës për të eliminuar kërcënimin terrorist, duke lejuar Rusinë të paraqitet si një mbrojtëse e kombeve arabe dhe myslimane.
Moska po përpiqet gjithashtu të provokojë një konflikt të armatosur në Ballkanin Perëndimor. Ajo është përpjekur vazhdimisht ta shtyjë Serbinë në një konfrontim ushtarak në Kosovë dhe duket e pakënaqur me Vuçiqin për shkak të frikës së tij të dukshme nga NATO. Durimi i Kremlinit me Dodikun në pjesën serbe të Bosnjës të vendit gjithashtu mund të mbarojë. Pavarësisht të gjitha kërcënimeve të tij, Dodik nuk ka arritur të shpallë RS një shtet të pavarur ose të kërkojë bashkimin me Serbinë. Përfaqësuesit serbë të Putinit duhej të imitonin precedentin e aneksimit të Krimesë dhe Donbasit, por nuk e kanë bërë këtë. Si rezultat, Moska mund të ndërmarrë veprime më të drejtpërdrejta ose të punojë përmes përfaqësuesve alternativë radikale për të shkaktuar një luftë tjetër ballkanike.
Në Azinë Qendrore, Kaukazin e Jugut ose shumë pjesë të Afrikës, ku Franca dhe Britania ende mbajnë marrëdhënie të ngushta postkoloniale, ka disa mosmarrëveshje të tjera të zjarrta mbi kufijtë, pakicat dhe burimet që Moska mund t’i shfrytëzojë. Megjithëse është folur shumë për një sulm kinez në Tajvan, Pekini nuk i takon Moskës dhe e sheh Rusinë kryesisht si një partner të vogël të dobishëm. Mundësia e një pushtimi të Tajvanit varet nga mënyra se si zyrtarët kinezë e vlerësojnë rezultatin e luftës në Ukrainë dhe nëse arrijnë në përfundimin se Shtetet e Bashkuara janë shumë të dobëta, të pavendosura dhe tepër të holla për të ndërhyrë ushtarakisht në emër të Tajvanit.
Rusia gjithashtu mund të përpiqet të nxisë konflikt në Gadishullin Korean. Një pushtim i Koresë së Veriut në Korenë e Jugut do të mirëpritej në Kremlin pasi do të hapte një tjetër front të rëndësishëm lufte për Shtetet e Bashkuara. Megjithatë, me një forcë amerikane tashmë të pranishme në Korenë e Jugut dhe me përforcime të rëndësishme që mund të zhdukin pjesën më të madhe të ushtrisë së Koresë së Veriut, nuk ka gjasa që udhëheqësi suprem në Phenian të kryejë vetëvrasje. Megjithatë, tensionet në rritje i shërbejnë interesave të Kremlinit edhe pa luftë të hapur.
Është koha që Uashingtoni t’i përgjigjet strategjisë globale të Moskës, jo vetëm duke siguruar që Ukraina të fitojë luftën duke dëbuar të gjithë pushtuesit rusë, por gjithashtu duke demonstruar se vetë kufijtë e Rusisë nuk janë të sigurt dhe zotërimet e saj territoriale nuk janë të përhershme. Në vend që thjesht të frenohen zjarret që Moska po ndihmon të ndezë në mbarë botën, do të ishte shumë më efektive të sigurohej që zjarrvënësi të jetë i preokupuar me mundësinë e djegies së shtëpisë së tij.
Janusz Bugajski është bashkëpunëtor i lartë në Fondacionin Jamestown në Uashington DC. Libri i tij më i fundit është Failed State: A Guide to Russia’s Rupture. Libri i tij i ardhshëm titullohet Pivotal Poland: Europe’s Rising Strategic Player.
Rruga Press