Analizë e HFF: Ballkani do të ketë fatin e Ukrainës nëse udhëheqësit e tij vazhdojnë ta injorojnë rrezikun nga Rusia

“Ballkani do të ndajë fatin e Ukrainës nëse udhëheqësit e tij dhe bota vazhdojnë ta injorojnë rrezikun që Rusia paraqet për ta”.

Kështu thuhet në raportin me titull “Dezinformimi rus në Ballkan: Gjeopolitika, historia dhe ndikimi i luftës së Ukrainës”, të publikuar nga Fondacioni Amerikan Humanity for Freedom dhe Humanity for Freedom Foundation.

Raporti ofron një analizë të thellë të taktikave të ndryshme të përdorura nga Rusia “për të manipuluar opinionin publik dhe për të ushtruar ndikim në vendet ballkanike, duke theksuar sfidat e konsiderueshme që këto fushata sjellin për stabilitetin rajonal dhe demokracinë”.

Presidenti i Humanity for Freedom Foundation, Dane Waters, tha: “Siç kemi parë gjatë vitit të kaluar, dhe siç ndodhi edhe më 7 tetor, bota përballet me kërcënime të paprecedentë nga regjimet autoritare dhe agjentët e tyre, me Evropën Lindore në frontin e kësaj beteje”.

“Siç sugjeron ky raport, Ballkani është tashmë në luftë. Kjo luftë është aktualisht një luftë dezinformimi, një luftë për të mbjellë dyshime dhe konfuzion, dhe një luftë për të bërë konfliktin fizik të pashmangshëm më të lehtë për rusët për ta fituar,” tha gjeneral Konstantin Popov, ish-Komandat i Përgjithshëm i Mbrojtjes së Republikës së Bullgarisë dhe Anëtar i Bordit Këshillues të Humanity for Freedom Foundation.

Tutje bëhet e ditur se raporti eksploron kontekstin gjeopolitik dhe historik të Ballkanit, i cili bën rajonin veçanërisht të ndjeshëm ndaj ndërhyrjes së huaj – veçanërisht nga Rusia, e cila ka interesa strategjike në rajon për të minuar unitetin e Bashkimit Evropian (BE) dhe Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior (NATO), duke ndërsaçuar ndikimin e saj në Ballkan. Këto fushata shfrytëzojnë ndarjet ekzistuese, promovojnë narrativa anti-perëndimore dhe përhapin lajme të rreme për të destabilizuar rajonin dhe për të dobësuar lidhjet e tij me Perëndimin.

Berat Rukiqi, Anëtar i Bordit Këshillues të Humanity for Freedom Foundation, tha se “Rusia ka një histori të gjatë të përdorimit të dezinformimit dhe lajmeve të rreme për të arritur qëllimet e saj në politikën e jashtme”.

“Në Kosovë, përdorimi i prokuratorëve serbë, veçanërisht në veri, është një helm që po ndryshk themelet e paqes dhe stabilitetit në rajon. Sipas raportit, fushatat e dezinformimit rus në Ballkan përdorin taktika të ndryshme për të arritur objektivat e tyre. Kemi paralajmërime serioze nga partnerët, për mundësinë e ndërhyrjes direkte ruse, përmes propagandës dhe manipulimit të opinionit publik, në proceset zgjedhore.

Sipas raportit, fushatat e dezinformimit rus në Ballkan përdorin taktika të ndryshme për të arritur objektivat e tyre. Këto taktika përfshijnë:

-Themelimi dhe financimi i fermave troll për krijimin dhe shpërndarjen e lajmeve të rreme, teorive të konspiracionit dhe përmbajtjes ndarëse në platformat e mediave sociale.

-Pagimi i figurave publike për të promovuar propagandën ruse dhe narrativat anti-perëndimore.

-Mbështetja e grupeve dhe individëve pro-rusë në rajon për të krijuar një rrjet ndikimi.

-Përdorimi i hakerëve dhe kapaciteteve të tjera kibernetike për të manipuluar diskursin online dhe për të amplifikuar mesazhet ndarëse.

-Themelimi dhe financimi i mediave që shpërndajnë narrativa dhe dezinformim pro-rus.

Presidenti i Humanity for Freedom Foundation Balkans, Tomi Tsolov, tha: “Me këtë ekzaminim të hollësishëm, synojmë të hedhim dritë mbi shtrirjen dhe ndikimin e fushatave ruse të dezinformimit në vendet ballkanike, duke ofruar në të njëjtën kohë zgjidhje të qëndrueshme dhe të punueshme për të siguruar mbrojtjen e institucioneve demokratike, sigurinë kombëtare dhe stabilitetin rajonal.”

“Raporti ofron pesë rekomandime ballkanike. Rekomandimet përqendrohen në forcimin e alfabetizmit mediatik, përmirësimin e sigurisë kibernetike, mbështetjen e gazetarisë së pavarur, promovimin e bashkëpunimit rajonal dhe angazhimin me partnerë ndërkombëtarë”, thuhet më tej.

Rekomandimet janë:

-Mbyllja e ndikimit rus në median: Sikurse është treguar më lart, historitë e rreme dhe manipulimi i mediave sociale janë pjesë kryesore të fushatave të dezinformimit rus. Duke investuar në programe edukative që promovojnë alfabetizmin mediatik, shtetet ballkanike mund të fuqizojnë qytetarët e tyre për të identifikuar dhe rezistuar ndaj informacionit të rreme, duke reduktuar kështu ndikimin e tij në opinionin publik. Legjislatorët duhet të jenë të gatshëm të përballen drejtpërdrejt me dezinformimin e përhapur nga transmetuesit. Nëse është e nevojshme, ata duhet të ndjekin vendet perëndimore dhe të ndalojnë mediat si Russia Today.

-Zbatimin e masave regullore të ashpra: Shtetet ballkanike duhet të ndërtojnë dhe zbatonin masa regullore të ashpra për të frenuar ndikimin e aktorëve rusë në sistemet e tyre politike dhe peisazhet mediatike. Ky mund të përfshijë ndalimin e pagesave që vijnë nga Rusia për partitë politike, ndalimin e pagesave për gazetarë nga burime ruse, dhe kufizimin e reklamave në Facebook nga simpatizantët rusë. Zbatimi i masave regullore të ashpra, si ndalimi i pagesave nga burime ruse për partitë politike dhe gazetarët dhe kufizimi i reklamave nga simpatizantët rusë në platformat si Facebook, është kritik. Ndikimi i figurave si Reshetnikov dhe Malinov, dhe lidhjet e tyre me dezinformimin rus dhe ndërhyrjen politike, theksojnë nevojën urgjente për këto masa.

-Përmirësimi i masave të sigurisë kibernetike: Sikurse përmendet në raport, sulmet kibernetike dhe hakerimi janë përdorur nga Rusia për të sulmuar institucionet e ndryshme në Ballkan. Shtetet ballkanike duhet të prioritizojnë përmirësimin e infrastrukturës së tyre të sigurisë kibernetike, duke përfshirë trajnimin e personelit të specializuar, zbatimin e teknologjive të avancuara të sigurisë, dhe ndarjen e praktikave më të mira me partnerët e tyre rajonalë. Kjo do të ndihmojë në mbrojtjen e informacionit të ndjeshëm dhe sistemave kritike nga sulmet potenciale.

-Mbështetja e gazetarisë së pavarur: Mediat e financuara nga shteti si Sputnik dhe RT janë përdorur për të shpërndarë narrativa dhe dezinformim pro-rus. Inkurajimi dhe mbështetja e gazetarisë së pavarur në Ballkan mund të ofrojë një alternativë ndaj mediave të kontrolluara nga shteti dhe të kontribuojë në një peisazh të informacionit më të ndryshëm dhe më të saktë. Kjo mund të arrihet përmes financimit, programeve të ndërtimit të kapaciteteve dhe mbrojtjes ligjore për gazetarët.

-Promovimi i bashkëpunimit rajonal: Sikurse përmendet në raport, Rusia ka mbështetur grupet politike të periferishme në disa vende ballkanike. Duke nxitur bashkëpunimin dhe dialogun rajonal, shtetet ballkanike mund të punojnë së bashku për të kundërpasuar këto përpjekje, ndarë informacion mbi fushatat e dezinformimit, dhe zhvilluar strategji të përbashkëta për të kundërpasuar ndikimin rus. Kjo mund të lehtësohet përmes organizatave dhe iniciativave rajonale ekzistuese ose krijimit të mekanizmave të rinj për bashkëpunim.

-Angazhimi me partnerët ndërkombëtarë: Punimi ngushtë me partnerë ndërkombëtarë, si Bashkimi Evropian dhe NATO, mund të ndihmojë shtetet ballkanike të kenë qasje në burime, ekspertizë dhe mbështetje në kundërpasimin e ndikimit rus. Këto partneritete mund të ofrojnë udhëzim strategjik, ndihmë teknike dhe mbështetje financiare për iniciativat që synojnë të forcojnë institucionet demokratike, të përmirësojnë sigurinë kibernetike dhe të promovojnë lirinë e medias. Duke zbatuar këto rekomandime, shtetet ballkanike mund të ndërtojnë rezilienca kundër fushatave ruse të dezinformimit dhe të punojnë për të mbrojtur institucionet e tyre demokratike, sigurinë kombëtare dhe stabilitetin rajonal.

-Ky raport është pjesë e serisë FREEDOM LIGHT e HFF, një seri letërsh hetimore që hedh dritë mbi përpjekjet autoritare të dezinformimit dhe propagandës. Raporti vijues do të përqendrohet në dezinformimin dhe ndikimin e tij në destabilizimin e Lindjes së Mesme.

-Rreth Humanity for Freedom Foundation Organizatë globale jo-fitimprurëse me bazë në Shtetet e Bashkuara, Humanity for Freedom Foundation synon të edukojë të gjithë njerëzit në lidhje me rritjen e kërcënimeve ndaj lirisë sonë nga qeveritë dhe lëvizjet autoritare në të gjithë botën.

Rruga Press