Ukraina në ofensivë, çfarë duhet të dini për betejën e Khersonit
Në gusht 2014, ushtria e Ukrainës pësoi një nga tragjeditë më të mëdha në historinë e saj. Ushtarët ukrainas e gjetën veten të rrethuar nga forcat pro-ruse në Ilovaisk, një qytet në provincën lindore të Donetskut.
Ndërsa ata u përpoqën të arratiseshin, të paktën 366 ushtarë u vranë në atë që shumë ukrainas e përshkruajnë si një masakër. Rezistenca historike e asaj dite nuk ka humbur me gjeneralët ukrainas që nisën një kundërofensivë të dukshme kundër Rusisë në provincën jugore Kherson më 29 gusht, tetë vite më vonë në atë ditë.
Lajmi për sulmin erdhi në orët e para të pasdites me raporte se linja e parë e mbrojtjes ruse në veri të qytetit Kherson ishte thyer. Një njësi ukrainase tha se kishte zmbrapsur trupat pro-ruse afër Oleksandrivka, më pak se 25 km në veri-lindje të qendrës së qytetit, pasi parashutistët rusë nuk i mbështetën dhe u larguan, raporton abcnews.al.
Një zëdhënës i komandës jugore të Ukrainës konfirmoi se ushtria kishte filluar “sulmet në disa drejtime në jug”. Nënkryetari i distriktit ushtarak fqinj Odessa ishte më i qartë.
“Beteja për qytetin Kherson ka filluar,” tha ai.
Një burim në inteligjencën ushtarake ukrainase e përshkroi zbulimin për The Economist në terma më pak emocionues.
Sipas tij, ishte thjesht preludi i një operacioni më të madh. Kjo u bë e mundur nga një ofensivë në lindje të vendit në kufirin midis provincave Donetsk dhe Luhansk, ku morën në kontroll gjashtë fshatra dhe devijua me sukses nga burimet e aviacionit rus dhe të mbrojtjes ajrore.
Natën e 28 gushtit, Ukraina e ktheu vëmendjen përsëri në jug, duke goditur ura kyçe, vendkalime lumore, depo municionesh dhe pika komandimi ruse. Kjo nënkuptonte se kur artileria dhe avionët ukrainas sulmuan vijat e frontit, pala ruse nuk ishte në gjendje të kërkonte mbështetje ose koordinim.
“Kur ne i sulmuam ata,” tha zyrtari, “ata vrapuan.”
Burimi tha se depërtimi i linjës së parë të mbrojtjes ruse ishte një lajm i mirë. Por pjesa më e vështirë ende nuk ka ardhur: depërtimi në vijën e dytë, e cila, paralajmëroi ai, mbrohet më pak nga këmbësoria sesa nga njësi të mekanizuara më të ashpra dhe më të lëvizshme.
Nëse Ukraina do ta bënte këtë, do të kishte të gjitha mundësitë për të kaluar një linjë të tretë të mbrojtjes për të arritur në brigjet e lumit Dnieper në veri-lindje të qytetit. Kjo do të sillte probleme të vërteta për 20,000-25,000 trupat ruse që mendohet se do të vendosen në bregun perëndimor të lumit, duke u lënë atyre pak mundësi për t’u tërhequr.
Një ish-zyrtar i lartë ukrainas tha se qëllimi i menjëhershëm i operacionit nuk ishte të sulmonte drejtpërdrejt forcat ruse në qytetin Kherson, por të dobësonte pozicionet ruse rreth qytetit me shpresën për t’i detyruar ata të tërhiqen pa një betejë shkatërruese.
“Nëse thjesht marrim Kherson,” tha ai, “ata do të na bombardojnë ne dhe qytetin nga ana tjetër e lumit.”
Ish-zyrtari parashikoi se ofensiva do të vazhdonte në mënyrë të ngadaltë pa rrezikuar.
Gjeneralët dhe zyrtarët ukrainas kishin lënë të kuptohej për muaj të tërë se ata po përgatisnin një kundërofensivë për të rimarrë Kherson, i cili u bë qyteti i parë i madh që ra në duart e Rusisë në mars, dhe rrethinat e saj.
Që nga fundi i qershorit, Ukraina ka përdorur sisteme raketore HIMARS për të shkatërruar ose çaktivizuar urat mbi Dnieper, duke ndërprerë furnizimet me municion dhe pajisje të tjera të rënda për forcat ruse.
Kjo ka ndihmuar shumë për të minuar aftësinë e Rusisë për të mbrojtur pozicionet e saj. Por ekspertët ushtarakë kanë qenë skeptikë se ushtria e Ukrainës kishte mjaftuëshëm ushtarë dhe pajisje për të nisur një ofensivë në shkallë të gjerë. Javën e kaluar, disa zyrtarë ukrainas e hodhën poshtë idenë dhe sugjeruan se qëllimi i tyre ishte shkatërrimi i ngadaltë dhe jo sulmi i shpejtë.
Për momentin është e paqartë se sa larg mund të shkojë Ukraina me këto sulme. Zyrtarët perëndimorë i përshkruajnë ato si operacione “formësuese” – gjuhë ushtarake për sulmet paraprake që synojnë të zbusin mbrojtjen e armikut përpara një ofensive.
Kjo mund të përshkruajë shumë nga ajo që Ukraina ka bërë që nga fundi i qershorit, duke përdorur sistemet raketore HIMARS dhe armë të tjera për të shkatërruar depot e municioneve, postet komanduese dhe bazat ajrore në të gjithë Ukrainën jugore.
Ajo që është e dukshme në sulmet e fundit, megjithatë, është se ato nuk përfshinin vetëm goditje në zonat e pasme, si depot. Sipas burimeve ushtarake ukrainase, ishte hera e parë që raketat HIMARS ishin përdorur në një situatë taktike të fushëbetejës, duke goditur këmbësorinë dhe pozicionet e tjera të vijës së frontit – si ato rreth Oleksandrivka në krahasim me sulmet në qendrat logjistike dhe komanduese, raporton abcnews.al.
Kjo është një avantash duke lejuar që raketat të lëshoheshin nga një distancë më e sigurt nga forcat ruse, tha ai. Ai tregoi gjithashtu se komanda e lartë e Ukrainës ishte e sigurt se do të merrte furnizime të vazhdueshme me raketa.
Më 24 gusht, ditën e pavarësisë së Ukrainës, presidenti Joe Biden premtoi se Amerika do të dërgonte 2.98 miliardë dollarë shtesë pajisje ushtarake, duke përfshirë municione të reja.
Gjeneralët e Ukrainës duket se besojnë se ky është momenti i duhur për të sulmuar.
Sipas një burimi në ushtrinë ukrainase ishte e rëndësishme të arrihej në bregun perëndimor të Dnieper përpara se Rusia të merrte përforcime. Komandantët ukrainas mund të besojnë gjithashtu se tani kanë humbur një mundësi.
Shumë njësi ruse janë shumë të dobëta, por Korpusi i 3-të i ushtrisë së vendit, një formacion i ri, ka ngritur grupe të reja vullnetare, disa të pajisura me platforma të avancuara si automjete të blinduara bmp-3 dhe tanke t-90m.
Këto mund të lejojnë Rusinë të përbëjë një kërcënim më të madh sulmues në javët e ardhshme. 24 orët e ardhshme do të jenë vendimtare, me trupat e vijës së parë të Ukrainës të cenueshme ndërsa Rusia përpiqet të frenojë avancimin e trupave ukrainas.
Por Ukraina beson se po merr iniciativën. Faza e parë e kësaj lufte përfundoi me tërheqjen poshtëruese të Rusisë nga Kievi dhe Ukrainës veriore në fillim të prillit. E dyta kulmoi me marrjen në kontroll nga forcat ruse të Severodonetsk në provincën Luhansk në fund të qershorit.
Trupat nuk kanë bërë përparime që prej dy muajsh. Nëse me të vërtetë Ukraina ka gjetur një dobësi në armaturën e Rusisë, kjo mund të shënojë fillimin e kapitullit të tretë të luftës. /abcnews.al/
Rruga Press