A po shkojnë SHBA dhe Kina drejt luftës për Tajvanin?

Disa javë pasi Presidenti amerikan paralajmëroi Kinën për Tajvanin, Pekini ka dhënë kundërshtimin e tij më të ashpër deri më tani, duke thënë se do të “ndalonte me vendosmëri çdo përpjekje” për pavarësinë e Tajavnit.

Të dielën, ministri i Mbrojtjes së Kinës, gjenerali Wei Fenghe, në thelb akuzoi SHBA-në për mbështetjen e pavarësisë së ishullit, duke thënë se po “shkel premtimin për Tajvanin” dhe “ndërhyn” në punët e Kinës.

“Më lejoni ta bëj të qartë këtë: nëse dikush guxon ta shkëpusë Tajvanin nga Kina, ne nuk do të hezitojmë të luftojmë. Ne do të luftojmë me çdo kusht dhe do të luftojmë deri në fund. Kjo është e vetmja zgjidhje për Kinën”, tha ai në Dialogu Shangri-la, një samit aziatik i sigurisë i mbajtur në Singapor.

Komentet e tij pasojnë mesazhin e fundit të Presidentit amerikan, Joe Biden drejtuar Kinës,  se ajo po “flirton me rrezikun” duke fluturuar avionët e saj afër Tajvanit.

Ai u zotua se do ta mbronte ishullin ushtarakisht nëse sulmohej.

Tajvani, i cili e konsideron veten një komb sovran, është pretenduar prej kohësh nga Kina.

Por Tajvani ka SHBA-në si aleatin e saj më të madh dhe Uashingtoni ka një ligj që i kërkon të ndihmojë ishullin të mbrohet.

Përshkallëzimi i retorikës vjen pasi Kina dërgon gjithnjë e më shumë aeroplanë luftarakë në zonën e mbrojtjes ajrore të Tajvanit , ndërsa SHBA ka dërguar anije detare nëpër ujërat e Tajvanit.

Kujdesi për hendekun

Ekziston frika se do të shkaktohet luftë nëse Kina pushton Tajvanin.

Pekini ka thënë në të kaluarën se mund të rimarrë ishullin me forcë nëse është e nevojshme.

Por shumica e analistëve thonë se kjo nuk ka gjasa të ndodhë- tani për tani.

Ka pasur debate nëse Kina ka aftësinë ushtarake për të pasur sukses në pushtimin e ishullit dhe Tajvani ka rritur ndjeshëm mbrojtjen e tij ajrore dhe detare.

Por shumë pajtohen se Pekini e pranon se një veprim i tillë do të ishte shumë i kushtueshëm dhe katastrofik – jo vetëm për Kinën, por edhe për botën.

“Ka shumë retorikë, por kinezët duhet ta kenë parasysh hendekun me shumë kujdes nëse duan të nisin një pushtim të Tajvanit, veçanërisht aq afër krizës së Ukrainës. Ekonomia kineze është shumë më e ndërlidhur me ekonominë globale sesa ajo e Rusisë”, thotë William Choong, bashkëpunëtor i lartë në Institutin e Studimeve të Azisë Juglindore.

Qëndrimi i vazhdueshëm i Kinës ka qenë se ajo kërkon “ribashkim paqësor” me Tajvanin – diçka që gjenerali Wei përsëriti të dielën – dhe se ajo do të vepronte vetëm nëse përballej me një provokim.

Një shkaktar ka të ngjarë të jetë shpallja zyrtare e pavarësisë nga Tajvani. Por kjo është diçka që presidenti i saj Tsai Ing-wen e ka shmangur me forcë, edhe pse ajo këmbëngul se ata janë tashmë një shtet sovran.

Shumica e tajvanezëve e mbështesin këtë pozicion, i cili njihet si “ruajtja e status quo-së”, megjithëse gjithnjë e më shumë një numër i vogël thonë se duan të ecin drejt pavarësisë.

Në mënyrë të ngjashme, SHBA-të do të hezitonin të tërhiqeshin në një konflikt të kushtueshëm ushtarak në Azi dhe kanë sinjalizuar vazhdimisht se nuk duan luftë.

Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Lloyd Austin, i cili gjithashtu mori pjesë në Dialog, tha në fjalimin e tij se SHBA nuk e mbështet pavarësinë e Tajvanit dhe as nuk dëshiron “një Luftë të re të Ftohtë”.

Si Kina ashtu edhe SHBA-ja pritet të vazhdojnë retorikën e tyre për të ardhmen e parashikueshme, shkruan BBC.

Tajvani ka akuzuar më parë Kinën se po zhvillon fushata dezinformuese përpara zgjedhjeve të ishullit dhe ishulli do të mbajë zgjedhje të rëndësishme lokale në fund të vitit.

Rruga Press