Anëtarësimi eventual i Suedisë dhe Finlandës, kthesë e madhe për NATO-n
Putini ka kërkuar që NATO-ja të ndalojë zgjerimin dhe në fjalimin e tij të 9 majit e fajësoi Perëndimin për luftën. Por opinioni publik në Finlandë dhe Suedi sugjeron se ai i ka shtyrë në krahët e NATO-s. Nëse Finlanda anëtarësohet, ajo do të dyfishonte gjatësinë e kufirit të aleancës me Rusinë, duke shtuar 1.300 kilometra të tjera për mbrojtjen e Moskës. Putin ka premtuar një përgjigje “ushtarake, teknike” nëse anëtarësohen Suedia e Finlanda
Ka të ngjarë të jetë zgjerimi më i shpejtë i NATO-s ndonjëherë dhe aso që do të rivizatojë hartën e sigurisë së Evropës. Udhëheqësit finlandezë deklaruan të enjten mbështetjen e tyre se Finlanda duhet t’i bashkohet organizatës më të madhe ushtarake në botë për shkak të luftës së Rusisë në Ukrainë. Suedia së shpejti mund të ndjekë shembullin.
Nëse ato aplikojnë për anëtarësim, veprimi do të kishte pasoja të gjera për Evropën Veriore dhe sigurinë transatlantike.
Pa dyshim, kjo do të zemërojë gjithashtu fqinjin e tyre të madh, Rusinë, e cila fajëson, të paktën pjesërisht, luftën e saj në Ukrainë për zgjerimin e vazhdueshëm të NATO-s më afër kufijve të saj. Është e paqartë se si presidenti rus, Vladimir Putin, mund të hakmerret. Kremlini tha të enjten se sigurisht që nuk do të përmirësojë sigurinë evropiane.
vMë poshtë keni një vështrim të shkurtër se çfarë mund të nënkuptojë anëtarësimi i Finlandës dhe Suedisë në aleancën e NATO-s prej 30 vendeve, me partnerët nordikë që pritet të shpallin synimin e tyre për t’u bashkuar brenda disa ditësh.
Finlanda dhe Suedia
Një tank luftarak leopard i Brigadës së Blinduar është parë gjatë stërvitjes së mekanizuar të ushtrisë në garnizonin Niinisalo në Finlandën Perëndimore, më 4 maj 2022
Jo neutrale si Zvicra, Finlanda dhe Suedia tradicionalisht e mendojnë veten si ushtarakisht “të paangazhuar”.
Por lufta e Rusisë në Ukrainë dhe dëshira e dukshme e Putinit për të krijuar një “sferë ndikimi” me qendër Moskën, i ka tronditur në thelb nocionet e tyre të sigurisë. Vetëm disa ditë pasi urdhëroi pushtimin e 24 shkurtit, opinioni publik ndryshoi në mënyrë dramatike.
Mbështetja në Finlandë për anëtarësimin në NATO ka lëvizur rreth 20-30% për vite me radhë. Tani është mbi 70%. Të dyja janë partneret më të afërta të NATO-s, por mbajtja e lidhjeve të mira me Rusinë ka qenë pjesë e rëndësishme e politikës së tyre të jashtme, veçanërisht për Finlandën.
Tani ata shpresojnë për mbështetje sigurie nga shtetet e NATO-s – kryesisht Shtetet e Bashkuara – në rast se Moska hakmerret. Britania u zotua të mërkurën se do t’u vijë në ndihmë.
Rajoni nordik
Anëtarësimi në NATO për të dyja, bashkimi me fqinjët rajonalë, Danimarkën, Norvegjinë dhe Islandën, do të zyrtarizonte punën e përbashkët të sigurisë dhe mbrojtjes në mënyra që nuk e ka bërë pakti i tyre i Bashkëpunimit të Mbrojtjes Nordike.
NORDEFCO, siç dihet, fokusohet në bashkëpunim. Të punosh brenda NATO-s nënkupton vënien e forcave nën komandë të përbashkët.
Pranimi do të forconte kontrollin strategjik nordik në Detin Baltik – pika detare e hyrjes së Rusisë në qytetin e Shën Petersburg dhe enklavën e tij të Kaliningradit.
Finlanda dhe Suedia gjithashtu u bashkohen atyre, së bashku me Islandën, në zemër të trekëndëshit të formuar me Atlantikun e Veriut dhe zonat detare në Arktik, ku Rusia projekton fuqinë e saj ushtarake nga Gadishulli verior i Kolës. Planifikimi i integruar ushtarak i NATO-s do të bëhet shumë më i thjeshtë, duke e bërë më të lehtë mbrojtjen e rajonit.
NATO
Në këtë foto të siguruar nga Forcat e Armatosura Suedeze më 25 gusht 2020, trupat përgatiten në rajonin e Detit Baltik. Finlanda është në prag të anëtarësimit në NATO. Suedia mund të ndjekë shembullin. Deri në fund të vitit, dy vendet nordike mund të jenë radhët e aleancës më të madhe ushtarake të botës
Finlanda dhe Suedia janë partnerët më të afërt të NATO-s. Ato kontribuojnë në operacionet e aleancës dhe në policimin ajror.
Më e rëndësishmja, ato tashmë përmbushin kriteret e anëtarësimit në NATO, për demokracitë funksionale, marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë, kufijtë e pastër dhe forcat e armatosura që janë në hap me aleatët. Pas pushtimit, ata formalisht nxitën shkëmbimet e informacionit me NATO-n dhe ftohen në çdo takim për çështjet e luftës.
Të dy po modernizojnë forcat e tyre të armatosura dhe po investojnë në pajisje të reja. Finlanda po blen dhjetëra avionë luftarakë të nivelit të lartë F-35. Suedia ka avionë luftarakë të cilësisë së lartë, Gripen.
Finlanda thotë se tashmë ka goditur udhëzimin e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes prej 2% të prodhimit të brendshëm bruto. Edhe Suedia po rrit buxhetin e saj ushtarak dhe pret të arrijë objektivin deri në vitin 2028. Mesatarja e NATO-s u vlerësua në 1.6% vitin e kaluar.
Rusia
Putini ka kërkuar që NATO-ja të ndalojë zgjerimin dhe në fjalimin e tij të 9 majit e fajësoi Perëndimin për luftën.
Por opinioni publik në Finlandë dhe Suedi sugjeron se ai i ka shtyrë në krahët e NATO-s.
Nëse Finlanda anëtarësohet, ajo do të dyfishonte gjatësinë e kufirit të aleancës me Rusinë, duke shtuar 1.300 kilometra të tjera për mbrojtjen e Moskës.
Putin ka premtuar një përgjigje “ushtarake, teknike” nëse anëtarësohen Suedia e Finlanda. Por shumë trupa nga distrikti perëndimor i Rusisë pranë Finlandës u dërguan në Ukrainë dhe ato njësi pësuan viktima të rënda, thonë oficerët ushtarakë perëndimorë.
Deri më tani, Moska nuk po bën asgjë të dukshme për t’i bindur të dy vendet – ndoshta përveç disa incidenteve ku avionët rusë hynë në hapësirën e tyre ajrore. Kremlini tha të enjten se përgjigjja e tij mund të varet nga sa afër lëviz infrastruktura e NATO-s drejt kufijve të Rusisë.
Disa në NATO shqetësohen se rusët mund të vendosin armë bërthamore ose më shumë raketa hipersonike në enklavën e Kaliningradit, përtej Detit Baltik, të ndara midis aleatëve, Poloninë dhe Lituaninë./Associated Press
Rruga Press