Kosova kryeson parashikimet e rritjes ekonomike për vitin 2022

Në vitin 2021, shkalla e punësimit në Ballkanin Perëndimor u rrit në një nivel historik prej 45.8 për qind, e udhëhequr kryesisht nga rimëkëmbja e punësimit në Serbi dhe Kosovë. Megjithatë, sipas Bankës Botërore, indikatorët negativë për perspektivën ekonomike të rajonit janë të frikshme. Një konflikt i zgjeruar ose një luftë e zgjatur në Ukrainë mund të shkaktojë ndërprerje të mëtejshme të tregtisë globale dhe rritje të çmimeve të energjisë dhe ushqimeve

Kosova kryeson parashikimet e rritjes ekonomike për vitin 2022 në Ballkanin Perëndimor. Sipas raportit të fundit të Bankës Botërore, rritja ekonomike parashikohet të jetë 3.9 për qind në Kosovë, ku investimet e vazhdueshme private dhe investimet dhe konsumi publik i përshpejtuar pritet të jenë mbështetës të kësaj ecurie pozitive. Në Malin e Zi rritja pritet të arrijë në 3.6 për qind, në Shqipëri e Serbi 3.2 për qind, ndërsa në Maqedoninë e Veriut dhe Bosnjë-Hercegovinë, 2.7 për qind.

Megjithatë, sipas raportit më të fundit të publikuar më 4 maj nga Banka Botërore, gjashtë vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor (Shqipëria, Bosnjë-Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Serbia) po përballen me një gamë të re sfidash ekonomike, pavarësisht një ritmi më të mirë sesa pritej nga recesioni i shkaktuar nga pandemia COVID-19.

Në vitin 2021, shkalla e punësimit në Ballkanin Perëndimor u rrit në një nivel historik prej 45.8 për qind, e udhëhequr kryesisht nga rimëkëmbja e punësimit në Serbi dhe Kosovë. Rritja e Bruto Produktit në rajon arriti në 7.4 për qind më 2021, pas një tkurrjeje prej 3.2 për qind më 2020.

Rritja, sipas vlerësimeve ndërkombëtare, u nxit nga një rikthim jashtëzakonisht i fortë i konsumit, i ndihmuar si nga stimujt fiskalë, e po ashtu edhe nga një relaksim në lëvizjet mes shteteve dhe kufizimeve të udhëtimeve. Megjithatë, rimëkëmbja pas pandemisë është ndërprerë, pasi lufta në Ukrainë po dërgon valë tronditëse në të gjithë rajonin. Rritja për Ballkanin Perëndimor tani parashikohet në 3.1 për qind në vitin 2022.

“Pavarësisht një rikthimi të fortë nga pandemia, Ballkani Perëndimor tani përballet me një grup të ri sfidash, të ndërlikuara nga lufta në Ukrainë, duke përfshirë rritjen e çmimeve të energjisë dhe të ushqimeve, inflacionin e lartë dhe ngadalësimin e tregtisë dhe të investimeve. Do të nevojitet një mbështetje e kujdesshme e politikave në Ballkanin Perëndimor gjatë këtyre krizave dhe për të mbrojtur përfitimet e rëndësishme të arritura në vitin 2021, duke përfshirë uljen e varfërisë”, ka thënë Linda Van Gelder, drejtore e Bankës Botërore për Ballkanin Perëndimor.

Rreziqet negative për perspektivën ekonomike të rajonit janë të frikshme. Një konflikt i zgjeruar ose një luftë e zgjatur në Ukrainë mund të shkaktojë ndërprerje të mëtejshme të tregtisë globale dhe rritje të çmimeve të energjisë dhe ushqimeve. Rreziqet e rifinancimit mund të lindin nëse kushtet e tregut të jashtëm financiar vazhdojnë të shtrëngohen. Qëndrueshmëria e borxhit mund të bëhet shqetësues nëse hapësira e kufizuar fiskale “gërryhet” nga përgjigjet e politikave ndaj çmimeve më të larta të energjisë dhe ushqimeve në mes të kostove në rritje të rifinancimit.

“Në një mjedis të tillë, politika e qeverisë duhet të fokusohet në ndërtimin e elasticitetit dhe në ndërmarrjen e reformave strukturore për të mbështetur rritjen dhe për t’i drejtuar krizat”, ka vlerësuar Sanja Madzarevic-Sujster, ekonomiste e lartë e Bankës Botërore dhe një nga autorët kryesorë të raportit. “Me hapësirë ​​të kufizuar fiskale, vendet do të duhet t’i peshojnë me kujdes kostot dhe përfitimet e angazhimeve të reja të shpenzimeve në përgjigje të çmimeve më të larta të energjisë dhe ushqimeve, duke u dhënë përparësi familjeve më të varfra”.

Në kontekstin e krizës energjetike në Evropë, raporti ofron gjithashtu një vlerësim të cenueshmërisë së vendeve të Ballkanit Perëndimor ndaj goditjeve të çmimeve të energjisë, masave të miratuara nga qeveritë për të zbutur ndikimet dhe se si kriza mund të ndikojë në transicionin drejt energjisë së gjelbër.

“Në përgjigjen ndaj krizës aktuale të energjisë dhe duke siguruar mbrojtjen e familjeve dhe firmave më të cenueshme, Ballkani Perëndimor gjithashtu nuk duhet të harrojë synimet e tij afatgjata për të arritur sigurinë energjetike dhe qëndrueshmërinë si pjesë e agjendës së reformës”.

Raporti argumenton se rritja e qëndrueshme nuk mund të ndodhë pa reforma strukturore për të rritur produktivitetin, për të rritur konkurrencën, për të investuar në kapitalin njerëzor dhe për të forcuar qeverisjen. Në këtë raport, Banka Botërore ka klasifikuar të parën Shqipërinë për sa i përket nivelit të varfërisë, Kosova renditet e dyta, ndërsa Serbia paraqet të dhënat më pozitive në rajon. Në bazë të shifrave të raportit rezulton se gjatë vitit 2021, 22% e popullsisë në Shqipëri cilësoheshin si të varfër, ku me termin varfëri, Banka Botërore i referohet një personi që jeton me më pak se 5.5 dollarë në ditë. Këto shifra e rendisin Shqipërinë me përqindjen më të lartë të këtij treguesi gjatë vitit 2021.

Në Kosovë janë 19.4% e popullsisë të cilët cilësohen të varfër sipas raportit. Kosova renditet e dyta me përqindjen më të lartë të këtij treguesi.

Në Serbi rezulton që 9.8% e popullsisë jetojnë me më pak se 5.5 dollarë në ditë. Nga ana tjetër, Mali i Zi regjistron 16.2% të popullsisë të cilët jetojnë në varfëri, ndërsa Maqedonia e Veriut e ka këtë tregues në 17.2% për vitin 2021. Për Bosnjë-Hercegovinën, Banka Botërore nuk disponon të dhëna.

Rruga Press