Qëndrimet para takimit Kurti-Vuçiq më 19 korrik në Bruksel
Takimi i kryeministrit të Kosovës Albin Kurti me presidentin e Serbisë Aleksandër Vuçiq i ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian do të përqendrohet, sipas zëdhënësit të BE-së Peter Stano në diskutimin mbi përparimin e deritashëm dhe hapat e mëtejmë të bisedimeve, që janë shumë të rëndësishme për ardhmërinë evropiane të Kosovës dhe të Serbisë.
Kurti e Vuçiq, u takuan më 15 qershor në Bruksel, po nuk arritën ndonjë përparim. Presidenti i Serbisë Aleksandër Vuçiq, sërish kërkoi që “Kosova të përmbushë marrëveshjen për themelimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe”, ndërsa kryeministri Kurti thotë, se Kosova “nuk mund të lejojë përsëritjen e skenarit të Bosnje dhe Hercegovinës” dhe në vend të asociacionit propozoi krijimin e Këshillit Kombëtar për serbët e Kosovës, ngjashëm siç e kanë shqiptarët dhe boshnjakët në Serbi.
Në takimin e fundit të 15 qershorit, kryeministri Kurti bëri katër propozime, përfshirë atë që, “Kosova dhe Serbia menjëherë të nënshkruajnë një marrëveshje të përbashkët paqeje duke u zotuar se nuk do ta sulmojnë njëra-tjetrën”.
Kurti kundër asociacionit mbi bazë etnike
Pala serbe refuzoi propozimet e kryeministrit Kurti, ndërsa, presidenti serb Vuçiq tha se “Delegacioni shqiptar nuk dëshiron të përmbushë marrëveshjet që i kanë nënshkruar vetë, pra nuk duan fare të bisedojnë për krijimin e Asociacionit të Komunave me shumicë serbe”. Për këtë, sipas presidentit Vuçiq, Serbia do të vazhdojë të insistojë, por Prishtina zyrtare e hedh poshtë në mënyrë kategorike.
“Nuk mendoj që është e mundshme në rendin juridik dhe kushtetues të Kosovës të ketë asociacion mbi baza etnike. Mund të ketë asociacion të komunave mbi baza zhvillimore, mund të ketë mbi baza gjeografike. Ta zëmë Asociacion të bjeshkëve të Rugovës, të Maleve të Sharrit ose të Lumit Lepenc. Por Asociacion mbi bazë etnike nuk mund të kalojë as sa i përket frymës e as germës së Kushtetutës së Kosovës”, pati thënë kryeministri Kurti”.
BE mendon ndryshe
Shefi i zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë, Tomas Szunyog, e sheh ndryshe asociacionin. Ai ka thënë se “marrëveshja për Asociacionin e Komunave me Shumicë Serbe është ligj për Kosovën”, edhe pse Gjykata Kushtetuese ka konstatuar se është shkelur Kushtetuta në 23 pika të saj”.
“Marrëveshja e Asociacionit e vitit 2013 është diçka që është nënshkruar dhe ratifikuar nga shumica kushtetuese e Parlamentit, pra është një ligj i Kosovës”, tha Szunyong gjatë një debati me shoqerinë civile “kallxo pernime”.
“Ekziston një obligim i përgjithshëm për krijimin e këtij Asociacioni sipas marrëveshjes së arritur në vitin 2013. Ka qenë një marrëveshje pasuese në vitin 2015 e që ka specifikuar disa nga parimet në bazë të të cilave duhet të themelohet ky Asociacion dhe pikërisht kjo është vlerësuar nga Gjykata Kushtetuese dhe ajo asnjëherë nuk ka thënë që Asociacioni nuk duhet bërë, por ka thënë që disa nga parimet me gjasë nuk janë në përputhje me Kushtetutën e Kosovës’, tha shefi i zyrës së BE-së.
Para takimit të 19 korrikut ekipet teknike të Prishtinës dhe Beogradit u takuan për tri ditë në Bruksel me të dërguarin e BE-së në dialog Mirosllav Lajqak. Sipas zëvendëskryeministrit Besnik Bislimi, që udhëheq delegacionin kosovar në bisedime, pala kosovare ka paraqitur sipas tij, vërejtjet rreth kërkesës së palës serbe për asociacionin.
Mungesë kredibiliteti moral
“Pala kosovare te pjesa e asociacionit, fillimisht ka konstatuar mungesën e kredibilitetit moral nga ana e Serbisë për të kërkuar çfarëdo implementimi nga pala kosovare, për aq kohë sa ata vetë nuk kanë implementuar asnjë marrëveshje tek e cila nuk kanë parë përfitim për Serbinë”, shkroi Bislimi në një postim të gjatë në facebook. Me tej ai tha se Serbia po vazhdon të fuqizojë strukturat paralele në Kosovë.
“Pala kosovare i ka radhitur të gjitha strukturat ilegale paralele të Serbisë në Kosovë si në politikë, siguri, arsim, shëndetësi, ekonomi dhe financa, dhe ka vërtetuar që me kohë Serbia jo që ka punuar në shuarjen e tyre, por i ka fuqizuar të at, përfshirë vendimet për emërime të nënshkruara nga individë kyç si presidenti, kryeministri apo kryetari i parlamentit serb, dhe problemet me transferin ilegal të parave për financim të tyre”, shkroi Bislimi.
Sidoqoftë, edhe në takimin e radhës Kurti-Vuciq, që do të mbahet më 19 korrik në Bruksel, pala serbe ka paralajmëruar sërish që do të kërkojë nga Prishtina zyrtare themelimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe, që është parashikuar në marrëveshjen e Brukselit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë të vitit 2013. Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe parashikohet që të mbledhë rreth vetes dhjetë komuna në Kosovë me shumicën e popullsisë serbë, që janë Mitrovicë e Veriut, Kllokot, Partesh, Ranillug, Graçanicë, Zveçan, Zubin Potok, Novobërdë, Leposaviq dhe Shtërpcë.
Asociacioni ka për qëllim të përfaqësojë interesat kolektive të atyre komunave, në veçanti në fushën e arsimit, shëndetësisë, planifikimit urban dhe rural si dhe të ekonomisë./DW
Rruga Press