Bota në 2021: Ç’të presim në vitin e dytë të pandemisë

Nga Slavea Chankova* – Për pjesën më të madhe të  vitit 2020,  retorika publike rreth pandemisë ishte luftarake. Politikanët dhe zyrtarët e shëndetësisë folën për “goditjen” e koronavirusit të ri dhe “tkurrjen” e kurbave të larta të epidemisë. Por grumbulli i bezdisshëm i ARN-së që, brenda pak muajsh, ka vrarë qindra mijëra njerëz, ka zhytur ekonominë globale dhe ka zhdukur progresin e viteve të varfërisë,  ka vijuar marshimin. Megjithëse vaksinat do të shfaqen, arritja e çdo cepi të botës me to,  do të mbetet një aspiratë. Pra, një ton më pajtues është në rendl. Në vitin 2021 njerëzimi do të vazhdojë t’i përshtatet jetesës me virusin – në mënyra që e bëjnë bashkëjetesën më pak taksuese.

Bazat do të mbesin të njëjtat. Maskat dhe larja e zjarrtë e duarve do të jenë akoma të nevojshme. Njerëzit do t’u japin të tjerëve një vendpushim më të gjerë në hapësirat publike, madje pa menduar për të. Por ndërsa pandemia hyn në vitin e dytë, jini të përgatitur për ndryshime në tre fusha: testimi, rregullat e karantinës dhe udhëzimet për distancimin shoqëror.

Testet e lira dhe të shpejta për infeksionin covid-19 do të bëhen të kudogjendshme. Ndryshe nga teknologjia PCR e bazuar në laborator, e cila mund të mbledhë edhe gjurmë të imëta të materialit gjenetik të virusit, testet më të lira të antigjenit kërkojnë pjesë të virusit dhe e marrin atë kur është i pranishëm në sasi të mëdha. Edhe disa nga testet më të mira të antigjenit humbasin rreth një të katërtën e infeksioneve (megjithëse këto mendohet të jenë në një fazë kur njerëzit e infektuar janë më pak ngjitës, në mos fare). Por disa analiza të antigjenit mund të bëhen në 15 minuta me pajisje me madhësi të pëllëmbës ose me komplete të ngjashme me testet e shtatzënisë në shtëpi,  që kushtojnë 5 dollarë. Me më shumë se 80 teste të tilla të shpejta, saktësia do të bëhet më e mirë, mbledhja e mostrës do të jetë më pak e tmerrshme (duke përdorur shtupë të cekët të hundës ose pështymë, për shembull) dhe çmimet do të ulen deri në 1 dollarë për testim.

Nga mesi i vitit 2021, testet e shpejta covid-19 do të zëvendësojnë kontrollimin e temperaturës në aeroporte (që gjithsesi është i padobishëm). Punëdhënësit, shkollat ​​dhe vendet e argëtimit do t’i përdorin ato rregullisht për të kontrolluar infeksionet. Disa njerëz madje mund të shtojnë një test të shpejtë në shtëpi në rutinën e tyre në mëngjes,  ose para gjumit. Konfirmimi i rezultateve pozitive mund të kërkojë akoma një test më të saktë PCR; një rezultat negativ nuk mund të jetë një garanci se është e parrezikshme të përqafosh gjyshen. Por shumë infeksione do të zbulohen shumë më shpejt, në këtë mënyrë.

Një efekt anësor i testeve të lira që mund të bëhen në shtëpi është se shumë, nëse jo shumica, nga të infektuarit do të qëndrojnë nën radarin e sistemeve zyrtare të testim-gjurmimit. Por në pjesën më të madhe të Europës dhe Amerikës besimi te këto sisteme është prishur gjithsesi, në mënyrë të pariparueshme. Edhe ashtu siç janë gjërat tani, qeveritë mund të shpresojnë vetëm që njerëzit e infektuar që janë të vetëdijshëm për statusin e tyre, në pjesën më të madhe, të bëjnë gjënë e duhur – të paralajmërojnë kontaktet e tyre të ngushta dhe të mbajnë larg të tjerëve aq sa munden. Dhe për njerëzit pa asnjë simptomë, duke parë një shirit testi,  që vazhdon të pulsojë “pozitiv” ditë pas dite mund të bëjë më shumë për pajtueshmërinë,  sesa një mesazh nga një aplikacion gjurmues që u thotë atyre të qëndrojnë në shtëpi.

Kur bëhet fjalë për karantinat, shumë vende ndoshta do të ndjekin Francën dhe Suedinë në uljen e gjatësisë së tyre nga dy javë në një, me shpresën për të rritur pajtueshmërinë. Njerëzit do të këshillohen që ata ende mund të paraqesin ndonjë rrezik (megjithëse më të ulët) për të tjerët në javën e dytë – kështu që duhet të shmangin takimin e të afërmve të moshuar gjatë asaj kohe, për shembull. Zyrtarët që kontrollojnë njerëzit në karantinë do të jenë më të gatshëm t’i lënë ata për disa aktivitete me rrezik të ulët, të tilla si shëtitjet në mëngjes herët në park kur ka pak njerëz përreth.

Në një mënyrë të ngjashme, shumë qeveri do t’u japin qytetarëve të tyre më shumë autonomi në lidhje me socializimin. Rregulla të ngatërruara dhe përshkruese se kush mund të shohë kë dhe ku dhe si do të dalë. Në vend të kësaj, do të ketë parime të thjeshta që njerëzit të vijojnë në cilëndo mënyrë që të zgjedhin. Për shembull, njerëzit në më shumë vende do të nxiten, si në Japoni, të shmangin “tre gjëra”: grumbullimin e njerëzve, mjediset e kontaktit të ngushtë dhe hapësirat e mbyllura. Kur bashkohen me miqtë dhe familjen, ata do të këshillohen, si në Kanada, të mendojnë “më pak fytyra, grupe më të vogla, kohë më të shkurtër së bashku dhe hapësira më të mëdha”.E gjithë kjo duhet ta bëjë vitin e dytë të pandemisë disi më të durueshëm se i pari. Ngrini një dolli për këtë!… sigurisht në një grup të vogël./si/

*Slavea Chankova është korrespondente e kujdesit shëndetësor, The Economist