Trumpi, Rusia dhe Ukraina: Zbritja në paligjshmëri

Shkruan Jon Richardson për Lowy Institute, përkthyer nga Rruga Press

Shpërthimi i jashtëzakonshëm në Zyrën Ovale i Donald Trump ndaj Volodymyr Zelenskyt ishte një tjetër shfaqje e taktikave të qëndrimit ndaj Ukrainës, duke e përkrahur Rusinë, që figura opozitare, Gary Kasparov e përshkroi si një vend ku mafia ka shtetin e vet.

Shtetet e Bashkuara tashmë e kishin sjellë Rusinë nga i ftohti diplomatik, ndërkohë që kërkuan pak në shkëmbim. Trumpi e kishte minuar Zelenskyn duke e denigruar pa bazë si një diktator të paligjshëm, duke e fajësuar për lejimin e fillimit të pushtimit, duke biseduar me Rusinë pa Ukrainën dhe duke votuar me Rusinë kundër një rezolute të OKB-së që përforcon thirrjet e mëparshme që Rusia të respektojë sovranitetin e Ukrainës. Shtëpia e Bardhë ka përjashtuar anëtarësimin e ardhshëm në NATO të Ukrainës ose vendosjen e çizmeve të SHBA-së në terren për të mbështetur ose zbatuar një marrëveshje paqeje. Ajo ka sinjalizuar, përpara negociatave serioze, se Ukraina do të duhet të humbasë territor. Kjo do të shkelte parimin më themelor të rendit të bazuar në OKB të pasluftës – ndalimin e pushtimit territorial, i cili është respektuar kryesisht.

Dhe tani, së bashku me JD Vance, Trumpi është përpjekur të gjunjëzojë pozitën ndërkombëtare të Ukrainës me një performancë që u bën përshtypje bashkëpunëtorëve të tij në MAGA dhe pasqyron keqkuptimin e tij grotesk për shkakun e kësaj lufte.

Një trajtim i tillë i viktimës së agresionit është befasues.

Lev Parnas , një ish-sekser me origjinë sovjetike për Rudolph Giulianin, thotë se Trumpi thjesht urren Zelenskyn dhe Ukrainën për shkak të problemeve të tij më të mëdha gjatë mandatit të tij të parë. Këto të fundit përfshijnë fajësimin e tij në vitin 2019 nga Kongresi për përpjekjen për të armatosur fort Zelenskyn në hetimin e aktiviteteve të familjes Biden në Ukrainë, duke përdorur kërcënimin e ndalimit të furnizimeve me armë të SHBA. Ukraina u shfaq e madhe në sfondin e ish-menaxherit të turpëruar të fushatës së Trumpit, Paul Manafort, si dhe pretendimeve të Trumpit për skandalin “Russiagate” gjatë dhe pas zgjedhjeve presidenciale të vitit 2016.

Kjo dukej shumë e qartë gjatë shpërthimit të Trumpit së bashku me Zelenskyn, ku Trumpi tha se Putini duhej të “duronte” hetimet dhe më pas u ankua për laptopin e Hunter Biden.

Mjeshtri i “Artit të marrëveshjes” tingëllonte në Shtëpinë e Bardhë si një bos mafioz – “Nuk i ke kartat”, “Je varrosur atje”. Kjo është e pakuptimtë, përveç nëse Ukraina humbet mbështetjen e jashtme. Sanksionet ekonomike e kanë penguar Rusinë dhe mund të forcohen më tej. Ndërsa Putini ka avantazhet në personel, Ukraina është më mbrapa, sepse administrata e Bidenit dhe Evropa ishin hezitues dhe të avashtë në ofrimin e armëve jetike për Ukrainën dhe duke vendosur kufizime në përdorimin e tyre. Rusia gjithashtu ka nevojë për furnizime të mëdha armatimi nga Koreja e Veriut dhe Irani dhe furnizime nga Kina.

Pra, mbetet një mister se cili është qëllimi i vërtetë i Trumpit: të arrijë një paqe – ndoshta të paqëndrueshme – me çdo çmim, thjesht për të thënë se e ka bërë atë? Apo për të sjellë Rusinë nga i ftohti dhe për të rifilluar biznesin si zakonisht?

Donët në Kremlin duhet të qeshin deri në rehatinë e saunave të tyre. Nuk ka pak gjasë që qëllimet e Putinit të kenë ndryshuar ose të duken të paarritshme. Ndarjet midis Shteteve të Bashkuara dhe Evropës do të jenë një bonus i mirëpritur. Ish-diplomati amerikan Thomas Graham , i njohur për një qëndrim “mirëkuptues” në politikën e jashtme të Kremlinit, tha pas një vizite të fundit në Moskë se Putini kërkon një marrëdhënie me Ukrainën si ajo me shtetin e tij vasal të Bjellorusisë: jo thjesht mos anëtarësimin në NATO, por edhe kontrollin e politikës së brendshme të Ukrainës.

Se ku rezolton kjo mbështetje për Ukrainën duhet të bëhet e qartë shpejt. Trumpi u ishte bashkuar fajdexhinjve të pavarur duke kërkuar një marrëveshje për të marrë 50 për qind të fitimeve të ardhshme nga burimet minerale të Ukrainës – gjoja si “shlyerje” për 350 miliardë dollarë ndihmë për Ukrainën. Ajo marrëveshje duket e vdekur. Shifra ishte gjithsesi false – ndihma e premtuar e SHBA që nga viti 2022 është rreth 182 miliardë dollarë, 70 për qind e së cilës ishte caktuar për blerjen e armëve dhe furnizimeve në Shtetet e Bashkuara, ndërsa më pak se gjysma është disbursuar. Ndihma totale e SHBA është më pak se gjysma e asaj nga Bashkimi Evropian.

Rusia nuk ka hequr dorë nga kërkesat e saj ndaj Ukrainës në bisedimet në Stamboll në fillim të pushtimit në shkallë të plotë. Në thelb, Rusia kërkoi kapitullimin e Ukrainës , duke përfshirë një angazhim për të mos marrë furnizime të huaja me armë dhe për të kufizuar forcat e saj të armatosura në nivele jashtëzakonisht të ulëta (p.sh. 85,000 personel, pa raketa me rreze më shumë se 40 kilometra). Putini do të shtyjë për maksimumin që mund të marrë nga këto, duke besuar se mund t’i rezistojë Perëndimit dhe të turbullojë dhe vonojë në mungesë të ndonjë shtytjeje serioze.

Së paku, Putini do të dëshirojë të mbajë një të pestën e Ukrainës që ka kapur. Por, siçs analizohet forenzikisht në librin e parë të plotë mbi këtë temë, pushtimi rus është më shumë një pushtim etnocidal sesa një pushtim ushtarak në përputhje me të drejtën ndërkombëtare – një përzierje e Reichskommisariat Ukraine i Hitlerit, 1984 e Orwellit dhe Kumbarit . Rusia jo vetëm që po zhduk identitetin dhe kombësinë ukrainase përmes dhunës, torturës, mjeteve administrative dhe indoktrinimit, por mijëra biznese dhe prona ukrainase janë shpronësuar ose vjedhur nëpërmjet trillimeve ligjore ose banditëve në uniformë që bëjnë oferta që nuk mund të refuzohen.

Pra, edhe lloji i marrëveshjes së paraqitur më herët nga i dërguari i Trump për Ukrainën, gjenerali Keith Kellogg – një armëpushim me statusin e territoreve të pushtuara të mbetura për negociatat e ardhshme – do t’i mungonte çdo kredibilitet pa dy kushte: a) Rusia duhet të revokojë aneksimet e saj të paligjshme, përndryshe nuk mund të ketë pretendim se e ardhmja e tyre mund të negociohet; dhe b) vëzhguesit ndërkombëtarë duhet të lejohen në ato territore për të inkurajuar një minimum të caktuar përputhshmërie me të drejtën ndërkombëtare, që deri tani ka qenë afër zeros.

Nëse Rusia refuzonte, gjë që do të dukej e mundshme në këtë fazë, sanksionet ekonomike dhe politike duhet të mbahen ose të rriten, së bashku me furnizimet me armë për Ukrainën. Mjerisht, megjithatë, Trumpi duket shumë larg mundësimit të një zgjidhjeje të drejtë për Ukrainën dhe rendit global. Ai duket më i hapur për të zgjeruar paligjshmërinë që mbizotëron në ato provinca të aneksuara ukrainase.

Rruga Press