Si i ngjan diplomacia e Trumpit një loje telefoni të prishur

Diplomacia e lëvizshme e Donald Trump-it midis Rusisë dhe Ukrainës nganjëherë ka ngjarë me një lojë telefoni të prishur, dhe mospërfillja e presidentit amerikan ndaj detajeve sugjeron se armëpushimi që ai kërkon është më larg sesa mund të sugjerojnë deklaratat e tij optimiste.

Merrni parasysh ngjarjet vetëm të javës së kaluar. Pas telefonatës së tij me Vladimir Putin të martën, Trump tha se të dy burrat kishin rënë dakord për një armëpushim të pjesshëm mbi objektivat e “energjisë dhe infrastrukturës”, duke treguar se Rusia nuk do të godiste ura, spitale, hekurudha apo struktura të tjera civile.

Disa orë më vonë, një dron rus goditi një spital ukrainas. Raporti i Rusisë mbi telefonatën tha se ishte rënë dakord për një ndalim të sulmeve ndaj “infrastrukturës energjetike”, duke sugjeruar se gjithçka tjetër ishte një objektiv i mundshëm.

Të mërkurën, sekretarja për shtyp e Shtëpisë së Bardhë po shmangte pyetjet mbi atë që ishte diskutuar, duke i drejtuar gazetarët te raporti zyrtar i administratës pa sqaruar nëse Trump e kishte keqkuptuar diskutimin e tyre.

Atë ditë, Trump befasoi botën duke shpallur se SHBA-ja po propozonte një privatizim të udhëhequr nga amerikanët të termocentraleve ukrainase për të ofruar një garanci të re sigurie për ukrainasit. Trump urdhëroi këshilltarin e tij të sigurisë kombëtare Mike Waltz dhe sekretarin e shtetit Marco Rubio të jepnin një raport “të saktë” mbi telefonatën. Në të, ata thanë se Trump i kishte thënë Zelenskyy-t se “pronësia amerikane mbi ato impiante mund të ishte mbrojtja më e mirë për atë infrastrukturë.” 

Jo aq shpejt, tha Zelenskyy të enjten. Termocentralet janë pronë kombëtare dhe “i përkasin të gjithë ukrainasve”. Një ofertë për marrjen e tyre nuk ishte diskutuar kurrë.

“Nëse amerikanët duan ta marrin stacionin nga rusët dhe duan të investojnë atje dhe ta modernizojnë, kjo është një çështje krejtësisht tjetër,” tha ai. “Sa i përket pronësisë [së centraleve bërthamore], ne me siguri nuk e kemi diskutuar këtë me presidentin Trump.” 

Mospërputhjet po shtohen dhe Ukraina po përpiqet të mbrohet nga një keqkuptim potencialisht katastrofik. Të enjten, Zelenskyy gjithashtu njoftoi se do të dërgonte një ekip negociatorësh në Riad për t’u siguruar negociatorëve amerikanë një listë të infrastrukturës energjetike që ai donte të përfshihej në një armëpushim të pjesshëm.

“Nuk dua të ketë një kuptim të ndryshëm të asaj për të cilën palët do të bien dakord,” tha Zelensky.

Trump ka zakon ta përshkruajë bisedat komplekse dhe ndonjëherë komprometuese në terma ekstazikë dhe hiperbolikë. Ai e përshkroi në mënyrë famëkeqe një telefonatë të vitit 2019 me Zelenskyy-n si “të përkryer”. Gjatë saj, ai sugjeroi që Ukraina të niste një hetim mbi djalin e Joe Biden-it, Hunter, në këmbim të mbështetjes së ardhshme ushtarake.

Telefonatat e fundit të Trump-it, veçanërisht me Putinin, janë mbajtur të fshehta. Pas bisedës së tyre këtë javë, Kremlini tha se kishte kërkuar një ndalim të ndihmës ushtarake të huaj për Ukrainën si pjesë e çdo paqeje afatgjatë. Kjo nuk ishte diskutuar fare, pretendoi Trump.

“Nuk folëm për ndihmën, në fakt, nuk folëm fare për ndihmën,” tha Trump. “Folëm për shumë gjëra, por ndihma nuk u përmend fare.” 

Presidenti amerikan është përpjekur të kontrollojë informacionin që del nga diskutimet e tij private me liderë të huaj. Dhe në diskutimet e tij të fundit, veçanërisht me Putinin, Shtëpia e Bardhë nuk ka sqaruar se cilët këshilltarë ishin të pranishëm gjatë telefonatave.

Vetëm Steve Witkoff, një manjat i pasurive të paluajtshme dhe mik i Trump-it, ka folur drejtpërdrejt për telefonatën, duke thënë se ishte “epike, transformuese” dhe se ishte “krenar që ishte një amerikan duke e dëgjuar atë.” 

Ushtrimi i diplomacisë së lëvizshme javën e ardhshme në Riad mund të jetë momenti kur Trump nuk mund të mbulojë më plasaritjet. “Do të ketë diskutime afër, që do të thotë se një grup do të jetë në këtë dhomë, një grup në atë dhomë dhe ata do të ulen dhe do të bisedojnë, do të shkojnë përpara e mbrapa, disi si diplomaci e lëvizshme në një hotel,” tha gjenerali Keith Kellogg, i dërguari i Trump-it për Ukrainën. “Dhe kështu do të funksionojë, dhe pastaj do të zbulojmë se ku qëndrojnë të gjithë.” 

Ka një shkallë naiviteti në qasjen e SHBA-së, pasi ndërmjetësuesit e saj të orientuar drejt biznesit fillojnë të përballen me diplomatët rusë veteranë. Kur Sergei Lavrov dhe Yuri Ushakov u takuan me negociatorët amerikanë në Riad, ata sollën dekada përvoje dhe treguan marrëveshje të hartuara për të ndihmuar në formësimin e diskutimeve. Negociatorët amerikanë dukeshin të kapur në befasi.

Witkoff ka thënë se beson që Putini po “vepron me mirëbesim” dhe se pas telefonatës Trump-Putin për të parandaluar sulmet mbi infrastrukturën ukrainase, ushtria ruse kishte rrëzuar shtatë nga dronët të cilat vetë i kishte nisur. Disa anëtarë të së djathtës ultrapatriotike ruse e kanë përqeshur atë në ditët në vijim si naiv.

“Perëndimi e besoi atë marrëzi dhe kjo është fantastike,” tha Mikhail Zvinchuk, një bloger dhe propagandist i njohur ushtarak rus, gjatë një transmetimi online. “Zoti Witkoff tha se ishte i impresionuar nga angazhimi i Rusisë për paqe.” 

Ekipi negociator i Putinit në Riad do të drejtohet nga një ish-gjeneral i FSB-së që drejtonte departamentin që mblidhte inteligjencë mbi Ukrainën, dhe Grigory Karasin, një ish-diplomat që negocioi marrëveshjet e Minskut midis Rusisë dhe Ukrainës.

Këto marrëveshje synonin të ndalonin konfliktin midis Ukrainës dhe forcave të mbështetura nga Rusia në juglindje të vendit. Por ato u panë si shumë të pafavorshme për Ukrainën dhe u përfshinë nga problemet e detajeve se cila palë duhej të ofronte cilat garanci dhe në çfarë rendi. Përfundimisht, ato u rrëzuan.

Një pyetje ndërsa Witkoff, Waltz dhe Rubio përgatiten të udhëtojnë për në Riad për takimet me peshë të hënën është nëse ata mund të mbledhin ekspertizën për të menaxhuar detajet e një konflikti 11-vjeçar me disa nga negociatorët më me përvojë të Rusisë përballë tyre.

Si Trump ashtu edhe të tjerët rreth tij kanë kërcënuar me hakmarrje kundër medias – dhe kabineti i tij përfshin njerëz që kanë vënë në dyshim shkencën e pranuar – përfshirë realitetin e emergjencës klimatike.

BBC, përshtati në shqip Lapsi.al

Rruga Press