Shkencëtarët krijojnë një embrion njerëzor pa spermë dhe vezën

Shkencëtarët izraelitë kanë arritur të krijojnë një entitet që i ngjan shumë një embrioni të hershëm njerëzor, pa përdorur spermë, vezë apo mitër. Një ekip i Institutit Weizmann thotë se “modeli i tyre i embrionit” është bërë duke përdorur qeliza staminale. Ai ka pamjen e një embrioni të vërtetë 14-ditor. Madje ai lëshoi hormone që konfirmuan pozitivisht testin e shtatzënisë në laborator.

Ambicia e shkencëtarëve për këto modele embrionesh është të sigurojë një mënyrë etike për të kuptuar momentet më të hershme të jetës sonë. Javët e para pasi një spermë fekondon një vezë është një periudhë ndryshimi dramatik. Nga një koleksion qelizash të paqarta kthehet në diçka që përfundimisht bëhet e dallueshme në një skanim të foshnjës. Kjo kohë vendimtare është faza më e shpeshtë e abortit, por edhe e defekteve të lindjes.“Kjo është një kuti e zezë dhe kjo nuk është një klishe. Njohuritë tona janë shumë të kufizuara” – thotë Prof Jacob Hanna, nga Instituti i Shkencave Weizmann. Ky hulumtim, i publikuar në revistën Nature, përshkruhet nga ekipi i ekspertëve izraelitë si modeli i parë “i plotë” i embrionit me të gjitha strukturat kryesore që dalin në embrionin e hershëm.“Ky është me të vërtetë një imazh tekstual i një embrioni njerëzor të ditës së 14-të” – thotë Prof Hanna, gjë që sipas saj “nuk është bërë asnjëherë më parë”. Në vend të një sperme dhe veze, materiali fillestar ishin qelizat burimore naive të cilat u riprogramuan për të fituar potencialin për t’u bërë çdo lloj indi në trup.Më pas u përdorën kimikate për të nxitur këto qeliza burimore në 4 lloje qelizash të gjetura në fazat më të hershme të embrionit njerëzor: qelizat epiblaste, të cilat bëhen embrioni i duhur (ose fetusi), qelizat trofoblaste, të cilat shndërrohen në placentë, qelizat hipoblastike, të cilat bëhen qese mbështetëse e të verdhës dhe qelizat e mezodermës ekstraembrionale.Një total prej 120 prej këtyre qelizave u përzien në një raport të saktë dhe më pas, shkencëtarët qëndruan vetëm duke parë çfarë do të ndodhte. Rreth 1% e përzierjes filloi një grumbullim spontan në një strukturë që i ngjan, por jo identike, një embrioni njerëzor.“Ky është një fenomen i mahnitshëm” – thotë prof. Hanna. Modeli i embrionit u lejua të rritej dhe zhvillohej derisa të ishte i krahasueshëm me një embrion 14 ditë pas fekondimit. Shpresa është se modelet e embrionit mund t’i ndihmojnë shkencëtarët të shpjegojnë se si shfaqen lloje të ndryshme qelizash, të dëshmojnë hapat më të hershëm në ndërtimin e organeve të trupit ose të kuptojnë sëmundjet e trashëguara ose gjenetike. Tashmë, ky studim tregon se pjesë të tjera të embrionit nuk formohen nëse qelizat e hershme të placentës nuk mund ta rrethojnë atë.

Rruga Press