Satelitët spiunë zbulojnë 400 kështjella të Perandorisë Romake në Lindjen e Mesme

Qindra fortesa të Perandorisë Romake janë shfaqur në imazhet e vjetra satelitore spiune të marra mbi Sirinë, Irakun dhe territoret e afërta në Mesdheun lindor. Këta satelitë janë përdorur dikur për zbulim në vitet 1960 dhe 1970, por të dhënat e tyre tani janë të deklasifikuara. Disa nga imazhet e tyre të arkivuara lejojnë studime të reja arkeologjike në zona të Tokës që shpesh janë të vështira për t’u vizituar nga studiuesit, qoftë për arsye ushtarake ose për shkak të vështirësive të terrenit.

396 kalatë e gjetura, të para drejtpërdrejt nga hapësira, konfirmojnë dhe zgjerojnë një studim ajror të rajonit të kryer në 1934. Ky studim kishte regjistruar 116 kala në kufirin lindor të Perandorisë Romake. Kjo mund të jetë dëshmi e mëtejshme për të mbështetur idenë e disa arkeologëve në lidhje me hipotezën se Roma po forconte kufirin e saj drejt lindjes.

Jesse Casana, profesor i antropologjisë së Lindjes së Mesme në Kolegjin Dartmouth në Neë Hampshire, në studimin e tij të botuar në Antiquity, lë të hapur një hipotezë dhe shpjegon: “Këto kala janë të ngjashme në formë me ato romake të pranishme në pjesë të tjera të Evropës dhe Afrikës së Veriut. Ka shumë më kështjella në studimin tonë se gjetkë, por kjo mund të jetë për shkak se ato ruhen më mirë dhe njihen më lehtë. Megjithatë, mund të jetë gjithashtu rezultat i ndërtimit intensiv të fortesave, veçanërisht gjatë shekujve II dhe III pas Krishtit”.

Në një studim të vitit 1934 bazuar në fluturimet ajrore të kryera në vitet 1920, pionieri arkeologjik francez Antoine Poidebard gjeti 116 kala dhe sugjeroi se fortifikimet duhet të kishin qenë një vijë mbrojtëse kundër persëve. Por një kufizim i punës së tij ishte se ai fluturoi me avionin e tij kryesisht aty ku besonte se do të gjenin kalatë. Studimi i ri i imazheve satelitore nga Casana dhe studiuesit e tjerë mundi të mbulonte më shumë terren dhe të kapërcente paragjykimet e studimit të Poidebard.

Kështu Casana tregoi se 396 kalatë e zbuluara rishtazi nuk kishin një model të dukshëm mbrojtës kundër popujve lindorë, por ishin të shpërndara pothuajse kudo. Rezultatet e reja mund të konfirmojnë hipotezën e disa studiuesve të mëparshëm, se 116 kalatë e Poidebard ishin shumë të largëta për të formuar një linjë mbrojtjeje. Gjithsesi, kampet në Sirinë dhe Irakun e sotëm u përdorën për të mbrojtur karvanët që transportonin mallra të vlefshme drejt dhe nga provincat e Romës, ndërkohë që lejonin komunikimin dhe shkëmbimin ndërkulturor.

Imazhet e studimit vijnë nga dy programe satelitore të përdorura fillimisht për mbikëqyrje gjatë Luftës së Ftohtë midis Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Sovjetik dhe aleatëve të tyre përkatës. Një nga objektivat e Luftës së Ftohtë ishte zbulimi i shpejtë ushtarak nëpërmjet satelitëve të aftë për të sjellë menjëherë imazhet fotografike përsëri në Tokë. Programi Corona i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës, me ndihmën e Forcave Ajrore të SHBA-së, rimori zona të kombeve si Kina dhe Bashkimi Sovjetik midis viteve 1959 dhe 1972. Një program i mëvonshëm i quajtur Hexagon (i quajtur edhe Big Bird, KH-9 ose KeyHole-9) vazhdoi studimin e zonave ushtarake sovjetike midis viteve 1971 dhe 1986, të udhëhequr nga Byroja Kombëtare e Zbulimit. Elementi më i rëndësishëm ishte se këta satelitë ishin ndërtuar posaçërisht për të marrë imazhe të qarta dhe të sakta. Dhe deklasifikimi i imazheve u ka ofruar arkeologëve një terren të pasur për mbledhjen dhe analizën e të dhënave, pasi imazhet janë të lehta për t’u gjetur.

Rruga Press