Luftimi i ndryshimit klimatik me mbeturina
Shumicës së qytetarëve në Kaliforni do t’u kërkohet të hedhin ushqimin e tepërt në kazanët e gjelbër të mbeturinave dhe jo në plehra. Më pas, komunat do t’i kthejnë mbetjet ushqimore në kompost ose do ta përdorin atë për të krijuar biogaz, burim energjie që është i ngjashëm me gazin natyror
Lëvoret e bananeve, kockat e pulës dhe perimet e mbetura nuk do të kenë vend në koshin e mbeturinave të Kalifornisë nën programin më të madh të detyrueshëm të vendit për riciklimin e mbetjeve ushqimore shtëpiake që do të hyjë në fuqi në janar.
Përpjekja është projektuar për t’i mbajtur deponitë në shtetin më të populluar të SHBA-së pa mbeturina ushqimore që dëmtojnë atmosferën derisa kalben. Kur mbetjet e ushqimit dhe materialet e tjera organike shpërbëhen, lëshojnë metan, gaz serrë më i fuqishëm dhe më i dëmshëm në afat të shkurtër sesa emetimet e karbonit nga lëndët djegëse fosile.
Për të shmangur këto emetime, Kalifornia planifikon të fillojë konvertimin e mbetjeve ushqimore të banorëve në kompost ose energji, duke u bërë shteti i dytë në SHBA që e bën këtë pasi Vermonti nisi një program të ngjashëm vitin e kaluar.
Shumicës së njerëzve në Kaliforni do t’u kërkohet të hedhin ushqimin e tepërt në kazanët e gjelbër të mbeturinave dhe jo në plehra. Më pas, komunat do t’i kthejnë mbetjet ushqimore në kompost ose do ta përdorin atë për të krijuar biogaz, burim energjie që është i ngjashëm me gazin natyror.
“Ky është ndryshimi më i madh në industrinë e plehrave që nga fillimi i riciklimit në vitet 1980”, tha Rachel Wagoner, drejtoreshë e Departamentit të Riciklimit dhe Rimëkëmbjes së Burimeve në Kaliforni.
Ajo shtoi se “është gjëja e vetme më e lehtë dhe më e shpejtë që çdo person mund të bëjë për të ndikuar në ndryshimin e klimës”.
Shtytja nga Kalifornia pasqyron njohjen në rritje për rolin që mbetjet e ushqimit luajnë në dëmtimin e mjedisit në të gjithë Shtetet e Bashkuara, ku deri në 40% e ushqimit shpërdorohet, tregojnë gjetjet e Departamentit të Bujqësisë së SHBA-së.
Një pjesë e vogël e shteteve dhe kombeve, përfshirë Francën, kanë miratuar ligje që kërkojnë që dyqanet ushqimore dhe bizneset e tjera të mëdha të riciklojnë ose dhurojnë ushqimin e tepërt për bamirësi, por programi i Kalifornisë synon familjet dhe bizneset.
Shteti miratoi një ligj në vitin 2016 që synonte reduktimin e emetimeve të metanit duke ulur ndjeshëm ushqimet e hedhura. Materialet organike si ushqimi dhe mbetjet e oborrit përbëjnë gjysmën e gjithçkaje në deponitë e Kalifornisë dhe një të pestën e emetimeve të metanit të shtetit.
Ndihmë për të varfrit
Duke filluar nga janari, të gjitha qytetet dhe qarqet që ofrojnë shërbime të plehrave supozohet të kenë programe të riciklimit të ushqimit dhe dyqanet ushqimore duhet të dhurojnë ushqim të ngrënshëm që ndryshe do t’i hidheshin bankave ushqimore ose organizatave të ngjashme.
Vermonti me 625.000 banorë në krahasim me afro 40 milionë banorët e Kalifornisë, është i vetmi shtet tjetër që ndalon banorët të hedhin mbeturinat e tyre ushqimore në plehra. Qytete si Seattle dhe San Francisko kanë programe të ngjashme.
Ligji i Kalifornisë parashikon që deri në vitin 2025 shteti duhet të shkurtojë mbetjet organike në deponi me 75% nga nivelet e vitit 2014, ose nga rreth 23 milionë tonelata në 5.7 milionë tonelata.
Shumica e qeverive vendore do t’i lejojnë pronarët e shtëpive dhe banorët e apartamenteve të hedhin ushqimin e tepërt në kazanët e mbeturinave të oborrit, me disa që ofrojnë kontejnerë të mbyllur për të mbajtur mbetjet për disa ditë përpara se ta nxjerrin jashtë. Disa zona mund të përfitojnë përjashtime për pjesë të ligjit, si vendndodhjet rurale ku arinjtë gërmojnë nëpër kosha plehrash.
Mbetjet ushqimore do të kthehen në energji përmes tretjes anaerobe, një proces që krijon biogaz që mund të përdoret si gazi natyror për ngrohje dhe energji elektrike.
Shteti vendosi gjithashtu një objektiv për vitin 2025 për të devijuar 20% të ushqimit, që përndryshe do të shkonte në deponi, për të ushqyer njerëzit në nevojë. Supermarketet duhet të fillojnë të dhurojnë ushqimin e tyre të tepërt në janar dhe hotelet, restorantet, spitalet, shkollat dhe vendet e mëdha të ngjarjeve do të fillojnë ta bëjnë këtë më 2024.
Riciklimi i detyrueshëm
Davis është ndër qytetet e Kalifornisë që tashmë kanë program të detyrueshëm të riciklimit të ushqimit. Joy Klineberg, nënë e tre fëmijëve, vendos llumin e kafesë, lëvozhgat e frutave dhe mbetjet e gatimit në një kosh metalik në kazan të mbyllur mirë.
Pas disa ditësh, e hedh përmbajtjen në koshin e saj të gjelbër të mbeturinave jashtë që merret dhe dërgohet në një strukturë të qarkut. Erërat kundërmuese të koshit të banakut nuk përbënin problem, tha ajo.
“Gjithçka që po ndryshoni është vendi ku po i hidhni gjërat, është thjesht një kosh tjetër”, tha ajo. “Është vërtet e lehtë dhe është e mahnitshme sa më pak mbeturina që keni”.
Zbatimi i programeve të ngjashme në qytetet më të mëdha është më sfidues.
Dy qytetet më të populluara të shtetit – Los Angeles dhe San Diego, të cilët së bashku përbëjnë rreth një nga çdo tetë kalifornianë – janë ndër qytetet që nuk do t’i kenë programet e tyre gati për të gjitha familjet muajin e ardhshëm.
Ken Prue, zëvendësdrejtor i departamentit të shërbimeve mjedisore të San Diegos, tha se qyteti ndau gati 9 milionë dollarë në buxhetin e këtij viti për të blerë më shumë kosha mbeturinash, kontejnerë kuzhine dhe kamionë për të transportuar mbetjet shtesë.
Prue shpreson se banorët e San Diegos do ta kuptojnë shpejt rëndësinë e riciklimit të mbetjeve ushqimore pasi programi do të fillojë verën e ardhshme.
“Shpresojmë që para se ta kuptojnë, do të bëhet natyrë e dytë”, tha ai.
LEG: “Ky është ndryshimi më i madh në industrinë e plehrave që nga fillimi i riciklimit në vitet 1980”, tha Rachel Wagoner, drejtoreshë e Departamentit të Riciklimit dhe Rimëkëmbjes së Burimeve në Kaliforni
Rruga Press