Libri dixhital i Orbanit

Pas fletëvotimeve të Hungarisë qëndron një makinë e fuqishme dezinformimi dixhital e krijuar për të mbajtur në pushtet kryeministrin dhe qeverinë e tij

Një studim i fundit nga Observatori Hungarez i Mediave Dixhitale (HDMO) zbuloi se Hungaria është vendi më i cenueshëm në Evropën Lindoro-Qendrore ndaj dezinformatave dhe teorive konspirative, me mbi dy të tretat e popullsisë që vë në dyshim informacionin faktik. Kjo ka krijuar një mjedis të pjekur për manipulim dixhital, ku qeveria e kryeministrit Viktor Orbán ka përdorur efektivisht dezinformimin për të konsoliduar pushtetin e saj, për të minuar vlerat demokratike dhe për të ndikuar në zgjedhje.

Hungaria shërben si shembulli kryesor i efekteve të dëmshme që mund të ketë dezinformimi dixhital në integritetin e zgjedhjeve, duke i lejuar regjimet autoritare të maskojnë kontrollin e tyre si demokratik. Ky shtrembërim i perceptimit publik përbën një kërcënim të rëndësishëm për parimet demokratike në mbarë botën, duke nënvizuar nevojën për të shqyrtuar dhe zbutur ndikimin e dëmshëm të dezinformimit dixhital.

Qeveria e Orbanit zhvillon zgjedhje që duken demokratike. Megjithatë, ato janë anuar në favor të partisë në pushtet, siç theksohet nga vlerësimi i OSBE-së për zgjedhjet në Hungari si ‘të lira, por jo të drejta’. Kjo zbulon një mjedis politik të manipuluar ku ekzistojnë të drejtat e votës, por konkurrenca e vërtetë demokratike minohet nga dezinformimi i përhapur dixhital.

Ndërsa zgjedhjet në regjimet autoritare shpesh duken kontradiktore, ato kryesisht funksionojnë për të legjitimuar qeverisjen shtypëse sesa për të nxitur rivalitetin e vërtetë politik. Në Hungari, administrata e Orbanit e ka zotëruar këtë qasje, duke përdorur taktika të tilla si mashtrimi dhe shtypja e medias për të dobësuar sistematikisht partitë opozitare.

Teknologjia dixhitale luan një rol vendimtar në politikën e Hungarisë , me qeverinë e Orbanit që përdor dezinformimin dixhital nëpërmjet mediave shtetërore dhe platformave online për të ruajtur pushtetin dhe për të heshtur mospajtimet. Mediat pro-qeveritare shpesh përshkruajnë negativisht Ukrainën dhe ia atribuojnë sfidat ekonomike sanksioneve të BE-së, duke formuar kështu opinionin publik dhe duke mbytur pluralizmin dhe lirinë e informacionit.

Autoritarizmi dixhital i Hungarisë përfshin gjithashtu censurën dhe mbikëqyrjen për të shtypur zërat kritikë, duke etiketuar OJQ-të si kërcënime. Pavarësisht këtyre pengesave, monitoruesit qytetarë dhe iniciativat ndërkombëtare përpiqen të rrisin transparencën dhe të mbrojnë vlerat demokratike kundër shkeljeve autoritare.

Ndërsa media tradicionale është pro-qeveritare, platformat dixhitale ofrojnë kontroll edhe më të madh. Qeveria hungareze përdor platformat e mediave sociale për të lëkundur ndjenjën publike, për të mbytur opozitën dhe për të minuar diskutimet demokratike , duke paraqitur një kërcënim serioz për drejtësinë e zgjedhjeve. Mediat pro-qeveritare shpesh ndajnë llogari të shtrembëruara politike, duke diskredituar kritikët, duke promovuar narrativat e qeverisë dhe duke krijuar dhoma jehone ku mbizotëron përmbajtja e qeverisë. Ky peizazh i shtrembër mediatik margjinalizon gazetarët kritikë dhe i nënshtron zërat e opozitës në ngacmime, duke thelluar më tej paragjykimet ekzistuese. Rrjedhimisht, shumë votues kryesisht ndeshen me narrativa që vënë në dyshim legjitimitetin e opozitës dhe forcojnë pushtetin e partisë në pushtet.

Dezinformimi është i lidhur ngushtë me erozionin e besimit demokratik në Hungari, i nxitur nga manipulimi mediatik dhe strategjitë politike. Nën Orbanin, qeveria ka shfrytëzuar dezinformimin për të konsoliduar pushtetin dhe për të minuar institucionet demokratike. Ky kontroll mediatik gjeneron skepticizëm ndaj proceseve demokratike dhe avancon një axhendë joliberale. Të dominuara nga narrativat pro-qeveritare, media hungareze kontribuon ndjeshëm në përhapjen e dezinformatave, veçanërisht në portretizimin e ngjarjeve ndërkombëtare . Rrjedhimisht, qytetarët përjetojnë besim të polarizuar në institucionet demokratike, duke u luhatur midis besimit ekstrem dhe dyshimit të thellë.

Një strategji përfshin përhapjen e informacionit të rremë përmes mediave shtetërore dhe sociale, duke synuar kundërshtarët politikë dhe gazetarinë e pavarur duke i portretizuar ata si kërcënime të sigurisë kombëtare. Duke vepruar kështu, qeveria kërkon të dobësojë besueshmërinë e tyre dhe të pakësojë ndikimin e tyre tek votuesit.

Dezinformimi dixhital ndikon drejtpërdrejt edhe në rezultatet zgjedhore . Në Hungari, narrativat e rreme kanë vënë në shënjestër partitë opozitare dhe shoqërinë civile. Synimi është diskreditimi i rivalëve dhe mbjellja e mosbesimit në institucionet demokratike. Duke përmbytur platformat dixhitale me informacione mashtruese, debati i vërtetë bëhet pothuajse i pamundur. Një shembull i dukshëm ndodhi në zgjedhjet komunale të vitit 2019 kur kandidati i opozitës Gergely Karacsony u përshkrua në mënyrë të rreme si i paaftë. Edhe pse opozita përfundimisht triumfoi në Budapest, taktika të ngjashme vazhdojnë në nivel kombëtar. Kjo përzierje e dezinformimit dhe mbikëqyrjes minon llogaridhënien demokratike ndërsa qytetarët luftojnë për t’i besuar informacionit ose kanë frikë nga hakmarrja për mospajtimin.

Për më tepër, qeveria e Hungarisë përdor një rrjet ndërkombëtar ndikues dhe mediash të së djathtës ekstreme për të përforcuar mesazhet e saj . Ky aspekt i autoritarizmit dixhital tregon se manipulimi zgjedhor mund të kapërcejë kufijtë kombëtarë, duke komplikuar kështu kundërmasat. Kontrolli i medias luan një rol vendimtar në formësimin e narrativës së Hungarisë si bastion i vlerave konservatore kundër ideologjive liberale. Udhëheqësit hungarezë paralajmërojnë shpesh për kërcënimet liberale ndaj qytetërimit perëndimor, ndërsa i portretizojnë politikat e tyre si mënyra për të kapërcyer këto sfida. Ky portretizimi, duke theksuar kundërshtimin ndaj migrimit dhe mbrojtjen e vlerave tradicionale, përbën një gur themeli të kësaj strategjie komunikimi.

Dezinformimi dixhital që ringjall narrativat rreth trashëgimisë turke dhe identitetit joevropian të Hungarisë, mbështet arsyetimin për politika joliberale dhe përafrim me kombet lindore. Ky tregim synon të promovojë krenarinë kombëtare dhe të mbledhë mbështetje për politikën e jashtme të qeverisë, e cila shpesh bie ndesh me BE-në. Mungesa e një kuadri ligjor të fortë kundër dezinformimit dhe një media e pavarur e dobësuar e përkeqësojnë më tej këtë çështje.

Balancimi i fjalës së lirë me monitorimin e grupeve të urrejtjes në mediat sociale është një sfidë e rëndësishme sot. Rregullimi i platformave të teknologjisë përfshin lundrimin e shqetësimeve demokratike, të sigurisë kibernetike dhe pronës, veçanërisht kur regjimet autoritare i keqpërdorin ato. Në Hungari, regjimi i Orbanit kombinon autoritarizmin tradicional me teknologjinë moderne për të ruajtur pushtetin dhe për të gërryer vlerat demokratike. Hungaria përdor platforma dixhitale për të formësuar narrativat politike, duke maskuar autoritarizmin e saj me një fasadë të demokracisë elektorale.

Duke kontrolluar perceptimin publik dhe rrjedhën e informacionit, qeveria hungareze ruan pushtetin pa ndalime ose censurë të plotë. Rrjedhimisht, zgjedhjet shërbejnë për të legjitimuar rezultate të paracaktuara në vend që të pasqyrojnë zgjedhjen e vërtetë demokratike. Megjithëse votuesit mendojnë se kanë opsione, zgjedhjet e tyre manipulohen për të favorizuar partinë në pushtet. Dominimi i qeverisë mbi platformat dixhitale i mbyll zërat e opozitës, duke krijuar një ndjenjë të rreme të konkurrencës politike.

Situata e Hungarisë shërben kështu si një përrallë paralajmëruese për demokracitë në mbarë botën. Pa mbrojtje të fortë kundër dezinformimit dixhital, demokracitë rrezikojnë të bëhen sipërfaqësore dhe të komprometuara. Rregulloret e dobëta mbi dezinformimin minojnë llogaridhënien, duke i kthyer zgjedhjet në shfaqje të thjeshta që nuk kanë zgjedhje reale politike. Ky shtrembërim i demokracisë kërkon vëmendje urgjente. Politikëbërësit duhet të zbatojnë rregullore të rrepta për të luftuar dezinformimin, për të mbajtur kompanitë e teknologjisë përgjegjëse dhe për të nxitur edukimin mediatik për të fuqizuar qytetarët. Pa këto masa, themeli i demokracisë mund të dëmtohet në mënyrë të pariparueshme.

Rruga Press