Kufiri i çmimit të naftës në paketën e re të sanksioneve të BE-së shënon pavarësinë nga G7
Bashkimi Evropian më në fund ka arritur të miratojë një raund të ri sanksionesh kundër Rusisë – dhe Bjellorusisë – përpara se të hyjë në pushimet e tij tradicionale të gushtit, duke kapërcyer një veto sllovake në një sagë që është zvarritur për dy muaj.
Ndoshta lajmi më i rëndësishëm, megjithatë, është se blloku ka arritur të ulë ndjeshëm kufirin e çmimeve të naftës ruse pa pëlqimin e SHBA-së dhe vendeve të tjera të G7, të cilat mund të bashkohen në një datë të mëvonshme – një shenjë e një BE-je më të sigurt dhe të pavarur në skenën botërore.
Kur kufiri i çmimit të naftës u ra dakord për herë të parë në nivelin e G7 në dhjetor 2022, ai ishte menduar si një lloj kompromisi global mbi një ndalim të BE-së për shërbimet për transportimin e naftës ruse. Ideja ishte të zvogëloheshin të ardhurat tregtare ruse, duke u lejuar vendeve të treta, veçanërisht në Jugun më të varfër global, qasje në produkt për të shmangur mungesat.
Kufiri u vendos në 60 dollarë për fuçi, dhe megjithëse duhej të ishte rishikuar çdo tre muaj për të reflektuar luhatjet në çmimet globale të naftës, ai ka mbetur në atë nivel për dy vitet e gjysmë të fundit. BE-ja më në fund vendosi të nxiste një ulje në 45 dollarë për fuçi kur zbuloi raundin e ri të sanksioneve në qershor, i 18-ti që nga pushtimi i plotë i Ukrainës në shkurt 2022.
Në samitin e G7 në Kanada muajin e kaluar, blloku u përpoq të arrinte një marrëveshje, por u pengua nga rezistenca e Shteteve të Bashkuara, ndërsa çmimet e naftës u rritën pas sulmeve izraelite dhe amerikane ndaj objekteve bërthamore të Iranit.
Fillimisht të konsideruara si dështim, disa shtete kryesore anëtare të BE-së, si Gjermania dhe Franca, si dhe Komisioni Evropian, kërkuan të ringjallnin kufirin e ri dhe u përpoqën të bindnin Qipron, Greqinë dhe Maltën – vende me sektorë të rëndësishëm të shërbimeve detare – të bien dakord për masa ekskluzive të BE-së.
Përfundimisht, treshja ra dakord të ulte kufirin në 47.6 dollarë për fuçi, 15 përqind nën çmimin mesatar të tregut për naftën bruto ruse. Ajo që i bindi të gjithë ishte premtimi i një “rishikimi dinamik” të kufirit, që do të thotë se do të rishikohej rregullisht.
Tani varet nëse vendet e tjera të G7 do të ndjekin shembullin.
Zyrtarët e BE-së, RFE/RL, folën me shpresë se Mbretëria e Bashkuar, një tjetër sigurues i madh detar, do t’i bashkohet dhe se kjo përfundimisht do të nxisë edhe Shtetet e Bashkuara të bashkohen.
Tema tjetër kryesore e diskutimit ishte kërcënimi i Sllovakisë për të vënë veton ndaj sanksioneve.
Ajo që binte në sy në lidhje me këtë veto ishte lidhja që Bratislava bëri për t’i dhënë dritën jeshile masave kufizuese, për të cilat vendi i Evropës Qendrore nuk kishte kundërshtim në parim.
Ajo që e shqetësoi Sllovakinë ishte një propozim i veçantë nga Komisioni Evropian, i paraqitur më parë këtë vit, që do të hiqte gradualisht importet e energjisë ruse në BE deri në fund të vitit 2027.
Propozimi, i quajtur “RePowerEU”, nuk është një masë konvencionale sanksionesh që kërkon unanimitet, por një rregullore e tregut të brendshëm të BE-së që mund të miratohet me një shumicë të kualifikuar prej 55 përqind të shteteve anëtare, që përfaqësojnë 65 përqind të popullsisë së përgjithshme të BE-së. Me fjalë të tjera, do t’i lejonte Brukselit të anashkalonte plotësisht Bratislavën.
Në fund të fundit, Fico tërhoqi kërcënimin e tij për veto më 17 korrik, duke hapur rrugën për ndalimin e furnizimeve me gaz rus në vendin e tij më 1 janar 2028. Megjithatë, ai siguroi një “mekanizëm krize” të përmirësuar në rregullore, i cili mund të aktivizohet në rast të çmimeve të larta të energjisë dhe mungesës së gazit. Prandaj, gazi rus mund të hyjë ende potencialisht në BE.
Ai gjithashtu mori siguri se fondet e BE-së mund të përdoren për të kompensuar çmimet e larta të gazit, pasi Komisioni Evropian paraqiti një propozim për një buxhet të ri prej 2 trilionë eurosh më parë këtë javë. Komisioni Evropian, me avokatët e tij të paguar mirë, i premtoi gjithashtu Ficos se do ta mbështeste Sllovakinë në rast të procedurave të arbitrazhit në të ardhmen për një shkelje të kontratës me gjigantin rus të energjisë Gazprom, i cili ka kontrata me Bratislavën të vlefshme deri në vitin 2034.
Rruga Press