Këngët e Shenjta të kolonive shqiptare në Sicili nga Giuseppe Schirò
Vëllimi i Këngëve të Shenjta Giuseppe Schirò të kolonive shqiptare të Sicilisë, u botua në vitin 1907 dhe u shtyp në Napoli në La Tipografia Editrice Bideri.
Ky vëllim përfaqësoi që në fillim një nga rezultatet më domethënëse editoriale dhe shkencore në lidhje me trashëgiminë e madhe të përbërë nga letërsia siciliano-shqiptare e lidhur ngushtë me fenë.
Qëllimi i dijetarit ishte të parandalonte humbjen e kësaj trashëgimie shumë të pasur të përbërë nga këngë të shenjta, të cilat përfaqësonin traditën dhe identitetin kulturor të kolonive shqiptare në Sicili. Puna e tij u vlerësua menjëherë nga komuniteti shkencor dhe nga institucionet fetare lokale.
Mbledhja në një vëllim e traditës gojore të këtyre këngëve të shenjta, të cilat ishin dhënë për disa që nga themelimi i kolonive shqiptare, nënkuptonte shmangien e humbjes së frikshme të identitetit kulturor të kolonive shqiptare të Sicilisë dhe lejimin që kjo traditë të vazhdonte në të ardhmen.
Falë kësaj intuite të thjeshtë, por themelore, ky vëllim është akoma sot një mjet themelor për ruajtjen dhe përhapjen e gjuhës shqipe dhe mbi të gjitha për të mbajtur gjallë kujtimin e Këngëve të Shenjta të kolonive shqiptare të Sicilisë, të cilat besimtarët i kanë me breza të tërë. këndohet për të festuar besimin dhe për të nderuar Madonna Odigitria.
Ky vëllim ishte subjekt i një interesi të madh nga ana e Komitetit Organizativ për 250 vjetorin e Fondacionit të “Collegio di Maria di Piana degli Albanesi” i cili u festua në 1991.
“Collegio di Maria”, krijuar midis 1731 dhe 1733, megjithëse themelimi i saj ishte vendosur tashmë në 1718, ishte së bashku me Oratorinë për priftërinjtë beqarë të ritit grek të Piana degli Albanesi (1716) dhe Seminarit Greko-Shqiptar të Palermos (1734) ), Instituti që luajti një rol të madh dhe domethënës në luftën e vështirë dhe të mundimshme të ndërmarrë nga Apostulli i Shqiptarëve të Sicilisë, Fr. Giorgio Guzzetta, dhe nga Fr. Antonino Brancato për ruajtjen dhe promovimin e traditave, ritualeve, gjuhës dhe kulturës së shqiptarëve të Sicilisë.
Për të festuar këtë institucion të rëndësishëm lokal, Komiteti, me propozimin e profesorit Antonino Guzzetta dhe një shumë të ri Matteo Mandalà, vendosi të ketë një ribotim anastatik, tani shumë të rrallë, të vëllimit Këngët e Shenjta të kolonive shqiptare të Sicilisë të botuar në vitin 1907./diaspora/