Ja çfarë duhet të dini për mënyrën se si funksionojnë ndjekjet penale ndaj krimeve të luftës
Mizoritë tronditëse në Ukrainë, nga duart e forcave ruse, kanë përforcuar thirrjet për të ndjekur akuzat për krime lufte kundër presidentit rus Vladimir Putin.
Imazhet e të paktën 20 trupave të shpërndara nëpër rrugë në Bucha, Ukrainë, u shfaqën në fillim të prillit pas tërheqjes së forcave ruse nga zona, duke bërë që presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky të bënte thirrje për t’i dhënë fund “krimeve të luftës” ruse. Dhe të paktën 50 vdekje nga një sulm me raketa ruse në një stacion hekurudhor në qytetin lindor të Kramatorsk, ku civilët prisnin trenat e evakuimit për në rajone më të sigurta të vendi, e shtynë Zelenskyin të thoshte: “Ne presim një përgjigje të fortë, globale për këto krime lufte.”
Tashmë, kishte një kor dhe një rritje thirrjesh që Gjykata Penale Ndërkombëtare të ndiqte Putinin për pushtimin e paprovokuar dhe qeveria e SHBA-së në mars deklaroi zyrtarisht se anëtarët e forcave të armatosura ruse kanë kryer krime lufte.
Këtu është një vështrim shumë i gjerë i krimeve të luftës dhe lëvizjes ndërkombëtare të drejtësisë:
Çfarë është një krim lufte?
Gjykata Ndërkombëtare Penale ka përkufizime specifike për gjenocidin, krimet e luftës, krimet kundër njerëzimit dhe krimin e agresionit. Lexoni rreth tyre në këtë udhëzues të botuar nga ICC.
Çfarë është Gjykata Ndërkombëtare Penale?
E vendosur në Hagë, Hollandë, dhe e krijuar nga një traktat i quajtur Statuti i Romës, i paraqitur për herë të parë para Kombeve të Bashkuara, Gjykata Ndërkombëtare Penale funksionon në mënyrë të pavarur.
Kush mund të gjykohet nga gjykata?
Çdokush i akuzuar për një krim në juridiksionin e gjykatës, e cila përfshin vendet që janë anëtare të GJNP-së, mund të gjykohen. Gjykata gjykon njerëz, jo vende, dhe fokusohet tek ata që mbajnë përgjegjësinë më të madhe: liderët dhe zyrtarët. Ndërkohë që Ukraina nuk është anëtare e gjykatës, ajo ka pranuar më parë juridiksionin e saj. Prandaj, Putini teorikisht mund të paditet nga gjykata për urdhërimin e mëparshëm të krimeve të luftës në Krime. Megjithatë, GJNP nuk kryen gjykime në mungesë, kështu që ai ose do të duhej të dorëzohej nga Rusia ose të arrestohej jashtë Rusisë. Kjo duket e pamundur.
Çfarë krimesh trajton gjykata?
ICC-ja është menduar të jetë një gjykatë e “zgjidhjes së fundit” dhe nuk ka për qëllim të zëvendësojë sistemin e drejtësisë të një vendi. Gjykata, e cila ka 18 gjyqtarë që shërbejnë për nëntë vjet, gjykon katër lloje krimesh: gjenocid, krime kundër njerëzimit, krime agresioni dhe krime lufte.
Si i drejton GJNP-ja procedimet?
Procedurat gjyqësore mund të zhvillohen në një nga dy mënyrat: Ose një qeveri kombëtare ose Këshilli i Sigurimit i OKB-së mund t’i referojë rastet për hetim.
Çfarë do të hetojë ICC në lidhje me Ukrainën?
Në hetimin e saj të ri për krimet e mundshme të luftës të Rusisë, ICC ka thënë se do të shqyrtojë të gjitha veprimet në Ukrainë nga viti 2013 e deri më sot.
Sa kohë zgjasin këto hetime?
Drejtësia në përgjithësi ecën ngadalë, drejtësia ndërkombëtare mezi lëviz fare. Hetimet në ICC zgjasin shumë vite. Vetëm një pjesë e vogël e dënimeve janë fituar ndonjëherë.
Rruga Press