Gjurmët e përgjakshme të 2024: Dymbëdhjetë muajt e një bote ku dy fuqi bërthamore janë në luftëra të ndryshme

Në vitin 2024, paqja botërore u trondit nga disa konflikte të mëdha, të cilat rritën frikën nga kërcënimi i një lufte bërthamore, sidomos pas deklaratave kërcënuese nga autoritetet ushtarake të Rusisë.

Dekada e dytë e shekullit XXI-të ka treguar se konflikteve nuk u vjen fundi përfundimisht, duke vërtetuar edhe hipotezën e Robert Kaplanit se luftërat do të bëhen gjithnjë e më të vështira për t’u ndaluar.

Në shkurt të vitit 2025, lufta ruso-ukrainase hyn në vitin e katërt, i cili historikisht ka qenë vendimtar për luftërat evropiane të shekullit XX-të.

Nga Lufta e Parë Botërore deri te konflikti ruso-ukrainas, më shumë se një shekull lufte në kontinentin evropian ka treguar se të gjitha luftërat e këtij kontinenti në vitin e tyre të katërt ose përfunduan, ose morën një dinamikë të re.

Karakteristikat unike të luftës ruso-ukrainase përfshijnë ndryshime të papara në vitin 2024.

Për herë të parë që nga viti 1941, territori rus është pushtuar nga forcat ushtarake të një shteti tjetër për një periudhë të konsiderueshme.

Gjithashtu, për herë të parë që nga viti 1944, raketa balistike me rreze të mesme veprimi janë përdorur në kontinentin evropian.

Ndërkohë, ky konflikt, edhe pse i kufizuar territorialisht, ka treguar se sa thellë ka shkuar globalizimi, duke ndikuar në të gjithë botën përmes lidhjeve të ndërlidhura. Në vitin 2024, këto lidhje u shfaqën më dramatikisht në Lindjen e Mesme.

Emërtimi “Lindja e Mesme” vjen nga perceptimi i gabuar politik, duke e parë atë si një rajon që i afrohet Evropës. Në tokë, Rripi i Gazës iu afrua një situate ferri për shkak të shkatërrimeve dhe humbjeve të mëdha njerëzore. Lufta në Gaza, e quajtur shpesh lufta kundër Hamasit, është përshkallëzuar në një urbicid të planifikuar.

Si pasojë, mbi 60 për qind e infrastrukturës së Rripit të Gazës është shkatërruar, duke rezultuar në një numër të frikshëm viktimash civile. Humbjet njerëzore janë vlerësuar të jenë midis 40-50 mijë të vdekur, ndërsa mbi 100 mijë të plagosur, kryesisht civilë.

Në Afrikë, në rajonin Sahel, paqëndrueshmëria kërcënon migrimin më të madh të popullsisë të regjistruar ndonjëherë. Mbi 20 milionë njerëz jetojnë në zona konflikti, ku fraksione dhe grupe ushtarake luftojnë për interesa që shpesh kanë pak lidhje me kontinentin afrikan.

Kështu e lamë pas vitin 2024, të mbushur me tragjedi dhe konflikte. Megjithatë, një shenjë shprese vjen nga përpjekjet për të rinovuar marrëveshjet mbi kontrollin e armëve bërthamore, të cilat janë thelbësore për sigurinë globale.

Rruga Press