Si ka goditur koronavirusi në Shqipëri sipas gjinive

Covid-19 ka shënuar një rritje të lartë të vdekshmërisë në vend edhe për 9-mujorin e vitit 2021.

Sipas të dhënave të Eurostat, që i raporton edhe të dhënat për Shqipërinë në bazë javore, fatalitetet për 37 javët e vitit 2021 (deri në muajin shtator) u rritën gjithsej me 33.4% në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2019, kur vendi ishte në një periudhë normale, duke arritur në 21.1 mijë jetë të humbura në total.

Por, ndryshe nga viti 2020, kur vdekshmëria shtesë ishte shumë më e lartë te meshkujt në raport me femrat, në vitin e dytë të pandemisë, Covid-19 nuk ka kursyer as femrat.

Sipas të dhënave të INSTAT, të përpunuara nga “Monitor”, për 9-mujorin 2021, fatalitetet e femrave u rritën me rreth 28%, duke arritur në gati 9,400.

Megjithatë, meshkujt vazhdojnë të jenë më të goditur nga pandemia. Për të njëjtën periudhë, fatalitetet e kësaj gjinie u rritën me 38.5%, duke arritur në rreth 11.7 mijë humbje jete.

Për 9-mujorin 2021, vdekjet e meshkujve zinin 55.5% të totalit, nga 53.5% që ishte kjo peshë në të njëjtën periudhë të vitit normal 2019.

Në vitin 2020, në kulmin e pandemisë, vdekjet e meshkujve arritën deri në 60% të totalit.

Në të gjithë botën, pandemia ka rezultuar më vdekshmëri më të lartë te meshkujt. Studimet shkencore kanë treguar se të dy faktorët biologjikë (përgjigjet më të forta imune) dhe faktorët e rrezikut të sjelljes (p.sh. pirja e duhanit dhe zakone të tjera të jetesës) i vënë burrat në një risk më të madh për komplikime shëndetësore dhe vdekje, si pasojë e COVID-19. Burrat e kanë dy herë më të lartë rrezikun e vdekjes nga COVID-19, duke u ndikuar nga sërë hipotezash, nga stilet e jetesës dhe faktit që gratë zakonisht kanë sistem më të fortë imunitar, falë hormoneve femërore, si dhe strukturës së kromozomeve.

Të dhënat sipas javëve tregojnë se periudha më e vështirë e vitit 2021 ishte muaji shkurt. Në javën e tretë të shkurtit 2021, fatalitetet tek meshkujt u rritën me 162% dhe në dy javët në vijim sërish ishin dyfish më të larta sesa periudhat përkatëse të 2019-s. (Shiko grafikun: Vdekjet e meshkujve, sipas javëve deri në shtator, 2019 dhe 2021)

Po në javën e tretë të shkurtit, edhe fatalitetet tek femrat u rritën me 117%. (shiko grafikun)

Pandemia erdhi duke u qetësuar gradualisht dhe nga periudha e verës vdekjet u normalizuan duke qenë pothuajse në nivelet e para pandemisë. Por nga fundi i gushti dhe shtatori, virusi e nxori sërish kokën. Në javën e 37 të vitit, fatalitetet u dyfishuan te meshkujt dhe u rritën me 865 te femrat, në raport me të njëjtën periudhë të 2019-s.

Të dhënat krahasuese të Eurostat dhe statistikave kombëtare rajonale tregojnë se Shqipëria është nga vendet që ka shënuar humbje më të mëdha të jetëve të njerëzve nga pandemia, që nisi në mars 2020. Shqipëria, së bashku me dy vendet e tjera të rajonit, Kosovën dhe Maqedoninë e Veriut janë tre shtetet që kanë shënuar rritjen më të lartë të vdekshmërisë shtesë që nga marsi i vitit 2020, kur pandemia “pushtoi” gradualisht Europën deri në shtator 2021.

Të dhënat e tjera kombëtare të INSTAT bëjnë të ditur se në vend. që nga prilli 2020, kur vala e pandemisë filloi të jepte pasojat e para në Shqipëri deri në fund të shtatorit 2021, në vend janë shënuar rreth 11 mijë vdekje shtesë në krahasim me mesataren e periudhave përkatëse 2016-2019./Monitor

Rruga Press