Franca po rikthen një formë të shërbimit ushtarak 25 vjet pas heqjes së rekrutimit të detyrueshëm ushtarak

Në përgjigje të frikës në rritje të një konfrontimi me Rusinë, Franca po rikthen një formë të kufizuar të shërbimit ushtarak.

Më shumë se 25 vjet pas heqjes së rekrutimit ushtarak, të rinjtë dhe të rejat do të jenë në gjendje të bëhen vullnetarë për 10 muaj trajnim ushtarak me pagesë.

“E vetmja mënyrë për të shmangur rrezikun është të përgatitemi për të”, tha Presidenti Emmanuel Macron në njoftimin e planit në një kazermë këmbësorie pranë Grenoble në Francën juglindore. “Ne duhet të mobilizohemi, të mobilizojmë kombin, për të mbrojtur veten, për të qenë gati dhe për të mbetur të respektuar”.

“Shërbimi i ri ushtarak” do të futet gradualisht duke filluar nga vera e ardhshme, kryesisht për 18 dhe 19-vjeçarët, të cilët do të marrin të paktën 800 euro (700 £) në muaj.

“Në këtë botë të pasigurt, ku fuqia triumfon mbi ligjin, lufta është një realitet”, tha Macron. Forcat e armatosura do të përfitonin nga të rinjtë dhe të rejat franceze të motivuara, shtoi ai: “Është një akt besimi tek të rinjtë tanë”.

Fillimisht, numri do të kufizohet në 3,000 vitin e ardhshëm, por pritet të rritet në 50,000 deri në vitin 2035.

Franca aktualisht ka rreth 200,000 personel ushtarak në detyrë aktive dhe 47,000 rezervistë të tjerë. Sistemi i ri do të prezantojë një strukturë me tre nivele të përbërë nga ushtarë karriere, rezervistë dhe vullnetarë.

Me këtë ndryshim, Franca u bashkohet vendeve të tjera evropiane që kanë futur sisteme rekrutimi me parametra të ndryshëm për shkak të frikës nga agresioni rus.

Belgjika dhe Holanda kanë futur shërbimin ushtarak vullnetar, dhe Gjermania po planifikon diçka të ngjashme.

Vetëm këtë muaj, Ministria belge e Mbrojtjes u dërgoi letra 17-vjeçarëve duke i ftuar ata të bëhen vullnetarë për afërsisht 2,000 € (1,750 £) në muaj.

Më në lindje, Lituania dhe Letonia kanë programe të detyrueshme në të cilat kadetët zgjidhen me llotari. Suedia, e cila u bashkua së fundmi me NATO-n, ka futur një program shërbimi ushtarak nëntë deri në 15 muaj me përzgjedhje të bazuar në meritë.

Disa vende evropiane, si Finlanda dhe Greqia, nuk e hoqën kurrë shërbimin ushtarak, ndërsa zviceranët do të votojnë të dielën nëse do ta zëvendësojnë shërbimin e detyrueshëm ushtarak për burrat me shërbim civil të detyrueshëm për të gjithë.

Vende të tjera, përfshirë Britaninë dhe Spanjën, aktualisht nuk kanë plane për ta rikthyer atë.

Udhëheqësit ushtarakë francezë e mbështesin kryesisht masën e re, duke shpresuar se ajo do të krijojë një grup personeli të trajnuar për të mbështetur dhe zëvendësuar ushtarët profesionistë në detyra jashtë vijës së frontit.

Ata gjithashtu shpresojnë që shumë vullnetarë do të qëndrojnë dhe do të ndjekin një karrierë të plotë ushtarake.

“Rekrutimi i ri na çon drejt një hibridizimi të forcave të armatosura”, tha Thomas Gassilloud, kryetar i komitetit të mbrojtjes së Asamblesë Kombëtare. “Ne kemi shkuar shumë larg në drejtim të një ushtrie plotësisht profesionale.”

Kërcënimi i një përballjeje të afërt, megjithëse të paqartë, me Rusinë është bërë pjesë e debatit kombëtar në Francë. Qeveria ka dhënë rregullisht alarmin për incidente të pavërejtura ose përpjekje të Moskës për të helmuar opinionin publik përmes mediave sociale.

Kohët e fundit, Shefi i Shtabit të sapoemëruar, Gjenerali Fabien Mandon, e ngriti nivelin e alarmit në një nivel të ri kur tha se planifikimi ushtarak francez bazohet në supozimin e një përballjeje me Rusinë brenda tre ose katër viteve të ardhshme.

Javën e kaluar, ai shkoi edhe më tej, duke deklaruar para një takimi me kryetarë bashkie se Francës i mungonte gatishmëria për të sakrifikuar dhe duke i nxitur ata të përgatitnin publikun për mundësinë e “humbjes së fëmijëve” në luftë.

Vërejtjet u dënuan menjëherë nga e majta ekstreme dhe një segment i së djathtës ekstreme, dhe u konsideruan gjithashtu të padobishme nga qeveria. Macron siguroi kombin fundjavën e kaluar se nuk kishte plane për të dërguar rekrutë të rinj për të luftuar në Ukrainë.

Sondazhet tregojnë se një shumicë e madhe e popullsisë mbështet shërbimin ushtarak vullnetar. Një sondazh i Elabe këtë javë zbuloi se 73% e mbështesin masën. Të rinjtë e moshës 25 deri në 34 vjeç ishin më pak në favor, por edhe në këtë grupmoshë, kishte një shumicë prej 60%.

Një sondazh i rastësishëm i BBC në Paris zbuloi një pamje të ngjashme.

“Është një gjë e mirë,” tha Louis, një student 22-vjeçar. “Mund të ndihmojë në rritjen e ushtrisë, por është gjithashtu një mënyrë për ta dashur më shumë vendin tënd.”

Eilan, një student tjetër, tha: “Në ushtri, takon njerëz nga e gjithë bota. Mëson për perspektiva të reja… Mëson të flasësh me njerëz të tjerë, t’u besosh atyre dhe të jetosh me ta.”

“Nga ajo që kam lexuar në gazeta, ushtria jonë nuk është shumë e fortë – kështu që nëse duhet të përgatitemi për të ardhmen, ndoshta kjo është një ide e mirë,” tha Brigitte, një skenografe.

Lalie, një shitëse 21-vjeçare, nuk ishte dakord, megjithatë: “Mendoj se ka çështje më të rëndësishme. Është për të ardhur keq që presidenti nuk është vërtet i interesuar për të rinjtë – shëndetin e tyre mendor, gjendjen e tyre financiare – dhe po përqendrohet në këtë shërbim ushtarak.”

Në vitin 1996, Presidenti i atëhershëm Jacques Chirac vendosi të hiqte rekrutimin ushtarak si pjesë të dividendit të paqes pas rënies së Bashkimit Sovjetik.

Rekrutimi për të rinjtë kishte qenë pjesë e jetës kombëtare që nga Revolucioni Francez, i cili i dha jetë konceptit të qytetarit-ushtar.

Një ligj i vitit 1798 që prezantoi rekrutimin ushtarak thoshte: “Çdo francez është ushtar dhe është i detyruar të mbrojë atdheun.” Pas disfatës nga Prusia në vitin 1871, udhëheqësi republikan Léon Gambetta tha: “Nëse një qytetar lind në Francë, ai lind ushtar.”

Lufta Algjeriane ishte konflikti i fundit në të cilin luftuan rekrutët francezë. Më shumë se 12,000 prej tyre humbën jetën.

Në vitet 1990, afati i shërbimit u reduktua në 10 muaj, me mundësinë e kryerjes së punës civile në vend të kësaj.

Që kur rekruti i fundit përfundoi shërbimin e tij në vitin 2001, ka pasur përpjekje të ndryshme të paqarta për të ruajtur një pjesë të frymës së shërbimit ushtarak, i cili, sipas mbështetësve të tij, nxiste një ndjenjë përkatësie dhe barazie.

Nxënësit e shkollave të mesme duhet të marrin pjesë ende në Ditën e Mbrojtjes dhe Shtetësisë, gjatë së cilës ata ndjekin leksione mbi të drejtat dhe përgjegjësitë dhe një ceremoni ngritjeje flamuri.

Gjatë mandatit të tij të parë, Macron prezantoi gjithashtu Shërbimin Universal Kombëtar – një kurs katër-javor mbi detyrat qytetare dhe trajnimin praktik – që synonte të forconte solidaritetin kombëtar pas sulmeve terroriste të viteve 2010. Megjithatë, programi u kritikua si një formë e kushtueshme dhe e pakët e kampit veror dhe u ndërpre në fillim të këtij viti.

Edhe pse ky program i ri duket se ka mbështetje të gjerë, mbeten pyetje në lidhje me financimin e tij – duke pasur parasysh krizën e afërt të borxhit të vendit dhe faktin se parlamenti ende nuk ka qenë në gjendje të miratojë buxhetin e vitit 2026. /BBC/

Rruga Press