“Focus”: Drama e portit të Durrësit, largohen investitorët gjermanë
Media gjermane “Focus” i ka kushtuar një shkrim mjaft kritik asaj që po ndodh në portin e Durrësit. Me titullin: “Drama e portit shqiptar, largohen investitorët gjermanë, çfarë po shkon keq në Durrës?” Theksi vihet tek përplasjet e një kompanie gjermane që kishte fituar koncesionin për administrimin e një pjesë të portit. Për shkak të problemeve të vazhdueshme me qeverinë shqiptare ajo është larguar duke bërë që çështja të shihet me kujdes nga Brukseli dhe Berlini. Më poshtë shkrimi i plotë.
Qeveria e Shqipërisë është sërish në qendër të vëmendjes – dhe këtë herë nuk bëhet fjalë për planet e debatueshme të Kryeministres Giorgia Meloni për të ngritur një kamp refugjatësh në vend. Jo, janë zhvillime të reja rreth Portit të Durrësit që po shqetësojnë investitorët dhe vëzhguesit. Pyetja që tani bëhet nga të gjithë është: Sa të sigurta janë investimet e huaja në Shqipëri?
Porti i Durrësit, porta e Shqipërisë drejt botës, u privatizua pjesërisht në vitin 2013 gjatë qeverisjes së Kryeministrit Sali Berisha. Kompania gjermane EMS Shipping and Trading GmbH mori atëherë koncesionin për kalatën lindore, me synimin për të rritur eficiencën. Por ajo që filloi premtues, përfundoi në kaos. Në vitin 2024, EMS u tërhoq nga projekti dhe ia shiti koncesionin për vetëm 13 milionë euro kompanisë kroate SCAPHA D.O.O., e drejtuar nga Filip Rogosić.
Por, në vend të një kalimi të qetë, shpërtheu një katastrofë e vërtetë. U raportuan eksporte të materialeve potencialisht të dëmshme nga porti drejt Azisë – një makth i vërtetë për imazhin publik të të gjithë aktorëve të përfshirë. Qeveria shqiptare tregoi me gisht drejt EMS, por kompania gjermane nuk pranoi të merrte fajin dhe deklaroi se nuk kishte qenë kurrë përgjegjëse për miratimin e këtyre eksporteve.
Qeveria kundër investitorëve – Luksi përpara logjistikës
Tensionet mes EMS dhe qeverisë shqiptare kishin filluar shumë kohë para vitit 2024. Që në vitin 2022, kompania gjermane kundërshtoi planet për të zhvendosur operacionet portuale në Porto Romano. Arsyeja? Të hapej hapësirë për një projekt luksoz prestigjioz: “Durrës Marina,” një kompleks luksoz që dukej se kishte më shumë rëndësi sesa infrastruktura funksionale. EMS iu drejtua Gjykatës Ndërkombëtare të Arbitrazhit dhe kërkoi 40 milionë euro dëmshpërblim. Çështja u zgjidh kur EMS ia shiti koncesionin SCAPHA-s – por problemet bazë mbetën të pazgjidhura.
Pasiguria tremb investitorët
Kaosi rreth Portit të Durrësit është një shembull klasik i asaj që shumë kritikë i vënë në dukje qeverisë shqiptare: mungesë transparence, vendime të paparashikueshme dhe mbrojtje e dobët për investitorët. EMS dhe SCAPHA D.O.O. janë vetëm dy shembuj të asaj se sa shumë varet Shqipëria nga kapitali i huaj – dhe sa lehtë i zhgënjen investitorët. Për më tepër, tashmë janë ngritur shqetësime edhe për operatorët e rinj. Filip Rogosić, njeriu pas SCAPHA-s, ka lidhje me rrjete tregtare në Europë dhe Amerikën Latine, të cilat kanë ngritur alarmin te disa vëzhgues. Sa të pastra janë bizneset që kalojnë përmes Durrësit? Dhe sa kontroll ka realisht qeveria shqiptare?
Brukseli dhe Berlini po e vëzhgojnë nga afër
Për Shqipërinë, është shumë në lojë. Nëse vendi do të vazhdojë të varet nga investimet e huaja – dhe padyshim që kështu është – Kryeministri Edi Rama duhet të dëshmojë se Shqipëria nuk përbën një rrezik për investitorët. Sepse një gjë është e sigurt: Berlini dhe Brukseli nuk do ta injorojnë kaosin në Portin e Durrësit.
Kushdo që dëshiron të investojë në Shqipëri, duhet të ketë nerva të forta – dhe ndoshta një avokat të mirë.
Rruga Press