Euractiv: Shqipëria përballet me pabarazinë gjinore në shtëpi, punë dhe politikë
Sipas të dhënave të reja të Bankës Botërore, gratë shqiptare shpenzojnë 25 vite të jetës së tyre duke rritur fëmijë dhe duke kryer punë të papaguara si kujdesi për anëtarët e familjes dhe kryerja e punëve të shtëpisë. Kjo bën që gratë të jenë më pak të angazhuara në tregun e punës, gjë që dëmton të ardhurat e familjes dhe nivelin e varfërisë. Nëse kjo barrë do të ndahej në mënyrë të barabartë mes anëtarëve të tjerë të familjes, veçanërisht bashkëshortit, të ardhurat e familjes do të ishin më të larta për shkak të pagës dhe pensioneve më të larta, thuhet në raportin e publikuar së fundmi.
Gratë mbajnë pjesën më të vështirë të detyrave shtëpiake, veçanërisht në zonat rurale ku jeton më shumë se 40% e popullsisë së Shqipërisë dhe ku varfëria është më e lartë. Të dhënat e përpunuara nga Exit në 2020 zbuluan se gratë shqiptare shpenzojnë rreth 22% të ditës së tyre duke kryer punë të papaguar, krahasuar me vetëm 3.47%, ose 43 minuta për burrat. Nëse marrim parasysh se mesatarja e një shqiptari të punësuar punon 47 orë në javë, kjo korrespondon me gratë që punojnë të paktën 40 orë në muaj, pothuajse një javë të tërë punë falas.
Në vendet e BE-së, gratë shpenzojnë rreth 4.5 orë në ditë në punë pa pagesë kundrejt 2.5 orëve për burrat. Në Shqipëri, kjo shkon në mbi 6.5 orë për gratë dhe bie në më pak se një orë për anëtarët meshkuj të familjes së tyre.
Ndërkohë që nuk ka boshllëqe gjinore në arritjet arsimore në Shqipëri, me gratë që shpesh tejkalojnë burrat në aspektin akademik, gratë kanë një shkallë më të ulët të pjesëmarrjes në fuqinë punëtore. Të dhënat nga zyra e OKB-së në Shqipëri zbuluan se 72.1% e grave marrin pjesë në punë, krahasuar me 88.3% e burrave; një mospërputhje prej 16.2%, që konsiderohet e rëndësishme.
Sipas gjetjeve të Raportit Global të Hendekut Gjinor 2020, do të duhen 100 vite që barazia të arrihet me ritmin aktual. Por ekziston një çështje tjetër e spikatur e shkaktuar nga çekuilibri në rolet dhe mundësitë gjinore. Shqipëria renditet e para në botë për përqindjen e grave ministre në qeveri, pasi 12 nga 18 janë ministre gra. Por përfaqësimi në nivel lokal është shqetësues. Në zgjedhjet lokale 2019, gratë fituan 44% të vendeve në këshillin bashkiak dhe vetëm tetë nga 61 bashki, vetëm 13%.
Koordinatorja e Përhershme e OKB-së për Shqipërinë, Fiona McCluney u bëri thirrje partive politike të vazhdojnë promovimin e përfaqësimit të grave në nivel vendor dhe të zbatojnë me rigorozitet kuotën gjinore prej 50% për listat e kandidatëve për anëtarët e këshillave bashkiakë. Në veçanti, OKB-ja bëri thirrje për një rritje të numrit të grave kandidate për postin e kryetares së bashkisë. Megjithatë, vetëm 15 nga 144 kandidatë për postin e kryetarit të komunës (10.4%) janë gra (3), një shifër më e ulët krahasuar me përqindjen e grave kandidate në zgjedhjet lokale të 2019-ës.
Kryeministri Edi Rama tha gjatë një podcast të fundit se ishin bërë përpjekje për zbatimin e kuotave gjinore në nivel vendor, por në disa zona, thjesht nuk ka mjaft gra të gatshme ose të afta për të kandiduar për poste publike.
Rruga Press