Çfarë do të thotë vdekja e Prigozhinit për Afrikën

Vdekja e liderit të Grupit Wagner, Yevgeny Prigozhin dhe disa prej togerëvë të tij kryesorë në një aksident avioni në veri të Moskës, ka të ngjarë të ketë implikime të gjera për Afrikën, ku kompania private ushtarake ka krijuar një prani të konsiderueshme vitet e fundit. Në fund të fundit, nëse presidenti rus Vladimir Putin është përgjegjës për vdekjen e Prigozhinit, siç dyshojnë shumë, liderët afrikanë që kanë lidhur pasurinë e tyre politike me Wagnerin duhet të pyesin se sa të besueshme janë premtimet e Prigozhinit ndaj tyre tani.

Shkruan Jaynisha Patel për Project Syndicate, përshtatur në shqip nga Rruga Press

Lidhjet ushtarake midis Kremlinit, Wagnerit dhe qeverive afrikane kanë qenë gjithmonë të mbuluara me pasiguri. Por vdekja e bashkëthemeluesit me Prigozhinin dhe Wagnerit, Dmitry Utkin, me sa duket e orkestruar nga Putini si ndëshkim për rebelimin jetëshkurtër të Prigozhinit në qershor, ka rritur rreziqet me të cilat përballen ata udhëheqës afrikanë që janë mbështetur në ushtrinë mercenare të Wagnerit për të forcuar mbajtjen e tyre në pushtet.

Kreu i luftës sudaneze, Mohamed Hamdan Dagalo i njohur zakonisht si Hemedti, është një rast i tillë. Hemedti, komandanti i grupit paraushtarak të Forcave të Mbështetjes së Shpejtë (RSF), kaloi vite duke kultivuar një marrëdhënie me Prigozhinin. Por me Prigozhin të vdekur dhe të ardhmen e Wagnerit të pasigurt, furnizimi me armë për RSF-në ka të ngjarë të ndërpritet, duke ndryshuar potencialisht ekuilibrin e fuqisë midis RSF-së dhe Forcave të Armatosura sudaneze. Ky ndryshim vjen në një kohë të pasigurt për Hemedtin, oferta e të cilit për të udhëhequr vendin duket se po lëkundet.

Partneriteti me Wagnerin, gjithmonë një propozim i rrezikshëm, tani është i mbushur me rrezik edhe më të madh. Me grushtet e shtetit që shpërthyen nga Nigeri në Gabon, qeveritë afrikane ose grupet rebele që konsiderojnë një aleancë me Wagnerin nuk mund të mbështeten në biznesin e zakonshëm. Pa aksesin e Prigozhinit në burimet e Kremlinit, Wagneri është pothuajse e sigurt se do të bëhet thjesht një hije e vetvetes së tij të mëparshme.

Prigozhini, i cili thuhet se ishte në Afrikë ditë para vdekjes së tij, ishte forca shtytëse pas aktiviteteve afrikane të Wagnerit. Karakteri i tij unik, raporti me udhëheqësit afrikanë dhe kontrolli i kanaleve komerciale ishin vendimtare për ndikimin në rritje të paraushtarakëve të tij. Gjetja e një pasuesi që mund të japë të njëjtat rezultate do të ishte një sfidë e frikshme (ndoshta e pamundur), duke penguar potencialisht operacionet e Wagnerit në të gjithë kontinentin.

Në masën që trupat e Wagnerit besojnë se Putini urdhëroi vrasjen e liderit të tyre, ai nuk do të ishte i mençur të priste besnikërinë e tyre të vazhdueshme, veçanërisht nga njësitë e Wagner-it larg tutelës së Kremlinit. Dhe nëse Wagneri vjen nën komandën e Ministrisë së Mbrojtjes së Rusisë (MM), që duket të jetë qëllimi i Putinit, transformimi i tij nga një milici private në një aktor shtetëror ka të ngjarë të kufizojë fleksibilitetin dhe taktikat e saj operacionale.

Për më tepër, ruajtja e disiplinës, hierarkisë së bazuar në merita dhe sistemit të shpërblimit të drejtuar nga misioni që krijoi Prigozhini mund të rezultojë sfiduese. Ndërsa Prigozhini dihej se ndante plaçkën e sipërmarrjeve afrikane të Wagnerit me njerëzit e tij, një lavdi e tillë zakonisht nuk lidhet me Ministrinë e Mbrojtjes së Rusisë.

Pastaj është çështja kritike e autonomisë operacionale. Prigozhin u besoi komandantëve të tij, duke u deleguar atyre fuqinë vendimmarrëse për operacionet në terren, një praktikë që Kremlini e ka kundërshtuar tradicionalisht. Tashmë e kujdesshme për pavarësinë e Wagnerit, Ministria e Mbrojtjes nuk ka gjasa të miratojë modelin e decentralizuar të Prigozhin, i cili ka qenë një faktor kyç në efektivitetin e pamëshirshëm të grupit në Afrikë.

Shumë komandantë kanë qenë me Prigozhinin që nga fillimi i Wagnerit. Për shembull, komandanti i lartë i grupit në Mali, Ivan Maslov, vepron pothuajse si një CEO i pavarur, duke ilustruar qasjen operacionale të Wagnerit në të gjithë rajonin. Mbetet për t’u parë nëse MM-ja mund të sigurojë besnikërinë e këtyre oficerëve me përvojë, pa të cilët Wagneri ka gjasa të humbasë avantazhin e tij konkurrues.

Duke pasur parasysh mosbesimin e thellë midis Wagnerit dhe strukturës ushtarake ruse, shumë mercenarë mund të largohen nga grupi krejtësisht. Disa mund të bashkohen me milici të tjera joshtetërore, kompani private ushtarake ose organizata kriminale, ndërsa të tjerët mund t’u shërbejnë drejtpërdrejt udhëheqësve afrikanë me të cilët kanë krijuar marrëdhënie, siç kanë bërë disa tashmë në Republikën e Afrikës Qendrore. Ndryshime të tilla mund të destabilizojnë më tej disa nga vendet më të brishta të botës, duke rritur rrezikun e trazirave rajonale.

Klasifikimi i pritshëm i Wagnerit si një grup terrorist nga Shtetet e Bashkuara dhe Mbretëria e Bashkuar, së bashku me strategjinë e Putinit përça dhe sundo, mund të shkaktojnë gjithashtu ndarjen e grupit. Kompania mercenare Redut, e kryesuar nga armiku kryesor i Prigozhinit, Ministri i Mbrojtjes Sergei Shoigu, ka të ngjarë të konkurrojë për kontrollin mbi disa nga operacionet e Wagnerit në kontinent.

Por Redutit i mungon mirëkuptimi i nevojshëm kulturor, marrëdhëniet e vendosura dhe përvoja në terren. Pra, edhe nëse Shoigu arrin të marrë përsipër disa ose të gjitha pozicionet e Wagnerit në Afrikë, Reduti mund të luftojë për t’i mbajtur ato.

Udhëheqësit afrikanë që janë mbështetur tek Wagneri dhe grupe të ngjashme mercenare (dhe ata që mendojnë për partneritete të tilla) duhet ta përdorin këtë moment për të rivlerësuar strategjinë e tyre. Përafrimi me grupe si Wagneri, i karakterizuar nga grindje të brendshme, të dhëna skandaloze për të drejtat e njeriut dhe të ardhme të pasigurta, është në rastin më të mirë është një zgjedhje e rrezikshme.

Për të kundërshtuar milicitë private si Wagneri, vendet perëndimore duhet të bëjnë më shumë për të mbushur vakumin e sigurisë që grupe të tilla shfrytëzojnë. Por ndërsa masat ushtarake janë të nevojshme për të luftuar kryengritjet islamike që po shkatërrojnë Sahelin, paqja e qëndrueshme mund të arrihet vetëm duke promovuar zhvillimin njerëzor dhe duke forcuar qëndrueshmërinë e komunitetit. Kampionimi i progresit ekonomik dhe social do të jetë çelësi për të dëbuar Wagnerin dhe të ngjashmit e tij.

Vdekja e Prigozhinit u ofron vendeve perëndimore një mundësi unike për të krijuar lidhje më të forta sigurie me qeveritë afrikane. Ndërsa ndikimi i Wagnerit zbehet, Afrika dhe Perëndimi duhet të përfitojnë nga ky shans për të ndërtuar një të ardhme të karakterizuar nga siguria dhe paqja e qëndrueshme.

Rruga Press