Çerdhe militantësh/ Punësimet në Ujësjellësa, histori që nuk po ndryshon

Nga Denis Tahiri

Emërimet politike dhe keqmenaxhimi mund të vijojnë të rëndojnë mbi shoqërinë e ujësjellësit në Shqipëri, duke mbetur në vend të qëndrueshëm me ujë dhe duke rritur kostot operative. Pavarësisht reformave të premtimeve për ndryshime, këto kompani do të mbeten të punësimit për aleatët politikë, të mbingarkuara me staf të tepërt dhe pa investime të tjera në automatizim dhe veprim.

Në nëntor të vitit 2022, Investigative Network Albanian, publikoi shkrimin me titullin “Ujësjellësit, depo punësimesh, administrate u shtua me 71%”. Në këtë shkrim për shkruhej fakti se këto shoqëri, që në thelb të tire kanë ofrimin e një shërbimi që është edhe një i drejtë i njeriut, ujin e pishëm, janë shndërruar në punë, ku emërimet politike kishin ndryshuar në gjendjen aktuale nga dekadash.

Ky keqmenaxhim ka çuar, ndër të tjera, në një gjendje ku në zona të cilat para 90-të kishin pasur ujë 24 orë, në 2022, ky shërbim ishte në vend. Por, problem themelor ishte dhe fakti që 64.8% e ujit të nxjerrë nga shoqëritë e ujësjellësve nuk faturohej, ose si njihet në gjuhën e sektorit, “Ujë pa të Ardhura”. Kjo, pasi një pjesë e ushqimit të ujit që prodhon humbiste si pasojë e amortizimit të rrjetit, pasi një pjesë e tillë vidhej nga paligjshme, por edhe nga faturimi afrofe. Gjatë viti 2021, 58 shoqëri të ujësjellësit në prodhim në total 311.2 milionë m3 ujë, por faturuan vetëm 35.2% të tij.

2024, çfarë ka?

Ndërsa uji pa të ardhura për vitin 2022 ishte në nivelin e raportit 63.7%, në 2023 sipas raportit të Performancës së Entit Rregullator të Ujit, kjo shifër është rritur duke shkuar në 64.7%, përqindja e saj shumë të madhe asaj të pranuar dhe të konsideruar si performancë e mirë nga ERRU, prej 30%.

“Treguesit e Uji Pa të Ardhura dhe Mbulimi i Furnizimit me Ujë, kanë një tendencë të vogël në rënie, kjo vjen si i pasaktësive në vitin 2022 nga ish shoqëritë në Mbretërinë e Bashkuar individuale dhe rezultatet e vërteta nga ana e shoqërive në UK për raportimet e tyre. sakta”, publikohet në raportin e ERRU, i cili shton se raportimi i saktë i të dhënave është një nga veprimet e bëra të Entit Rregullator te Ujit, duke mos vendosur dyshime të forta për saktësinë e të dhënave që janë.

Në 2022, një reformë nisi në sektorin e ujësjellësit, e parë si një nevojë për një performancë të fundit, që nga 58 shoqëri që ishin në 2021, u bashkuan në nivel rajonal duke u shndërruar në 14 shoqëri rajonale, ndërsa Tirana, Kamza. dhe Vora vijojnë ende nën skemën e vjetër.

Sipas ERRU, për vitin 2023 u realizua 10 395 milionë lekë të ardhura nga aktivitetet e shoqërive në UK, të cilat krahasohen me një vit më parë që janë rritur me 104.2 milionë lekë.

“Në sektorë janë 6 shoqëri nga 17 shoqëri që operojnë në të gjithë vendin, të cilat i mbulojnë mbi 100% Kostot e O&M. Niveli i mbulimit të kostove të O&M, krahasuar me vitin e mëparshëm ka pësuar rritje për të gjithë sektorin duke arritur nivele 100.5% me të ardhurat nga aktivitetet që kanë të bëjnë me subvencionet”, thotë ERRU në raportin e saj zyrtar të 2023, duke se në vitin 2023. sektorë janë akoma 11 shoqëri UK që nuk mbulojnë kosotot operacionale dhe që janë subvecionuar nga qeveria.

Sipas të dhënave zyrtare për vitin 2023, kostot e punës në sektorin e ujësjellësit zënë 54% të totalit të kostove operative, ku llogaria e efiçencës së stafit është 4.56 punonjës për 1000 lidhje të kanaleve të Ujësjellësve në rang kombëtar.

“Edhe pse ishte për vitin 2023, ka mjaft hapësirë ​​për reduktimin e tij nga punonjësit e tepërt në një numër dhe pozicione të pajustifikuara”, thotë ERRU.

Me nisjen e reformave të sektorit të Ujësjellësave në vend, me qëllimin e kthimit të këtyre shoqërive në ente të vetqendrushme, të thatëshimeve iu nënshtruan edhe burimet njerëzore të këtyre shoqërive.

Punësime politike, ende pjesë e sektorit

Punësimet politike në shoqëritë e Ujësjellësve- Kanalizimeve në vend, u shndërruan në një problem aq të madh, saqë në 2021 qeveria vendosi të ndërhyjë.

Në 29 tetor 2021, Kryeministri Rama u shpreh se : “Do krijojmë sinergji të reja dhe do nxjerrim nga duart e politikës së punës në ujësjellës dhe për këtë do të kërkojmë nga partnerët tanë që të monitorojnë burimeve tona njerëzore sepse kanë investuar energji, kohë. e para. Duhet të jemi të treja palët aleatë për një ndryshim radikal në këtë drejtim që duhet të filloj nga vetja juaj të dashur kryetar të bashkive. Duhet të thoni mjaft, duhet të nisë kapitull të ri.”.

Dy vite pas të bëra nga numri i një deklarate në një mbledhje me kryebashkimet, duket se situata nuk ka shumë.

“Këta shtojnë e bëjnë, ndërkohë që kanë disa funksione performancën që janë një 250, ndërmjet tyre është edhe numri i personave që kam për 1000 lidhje. Në Gjermani, kemi parë që ishin rreth 50 mijë abonentë në një sistem ujësjellës dhe punon vetëm 2 veta”, shprehet Pirro Cenko, Inxhinier Hidroteknik, me një përvojë jo vetëm në Shqipëri në shoqëritë UK, por edhe jashtë vendit, i cili thekson se sistemi. ka nevojë për automatizim.

“Arsyeja që nuk kemi kaq shumë punonjës është arsye politike dhe nepotizëm, sepse në fund të shtetit ato kanë ngelur si ndërrmarrje që mund të abuzojë”, thotë inxhinieri hidroteknik.

Vetë Enti Rregullator i Ujit e pranon këtë fakt në raportin e tij të fundit në sektorin e “Efiçenës së Stafit”, në të cilin nënvizohet se efikasiteti i stafit është që shoqëritë të mos kenë njerëz në organikën e tyre, që nuk justifikojnë pozicionin e punës. . 

“Kjo pjesë e stafit veçse është efikase, dekurajon edhe një tjetër personel si shembull negativ i performancës në punë. Për 2023 sektori ka operuar me 213 punonjës më pak, por përsëri mbi sektorin paraqitet i pajustifikuar që mjafton të jetë i punësuar në arsimin dhe kualifikimin e kritereve të partisë”, kostatimi i ERRU, duke kërkuar se ka. kërkuar në mënyrë të veprimit që të analizohen hollësitë e numrit të punonjësve dhe pozicioneve në organigramë, përshkrimet e punës dhe ngarkesave reale për cdo pozicion pune, rastet kur shoqëritë aplikojnë për nivelin e ri tarifor. Megjithatë, sektori vazhdon të jetë i mbingarkuar me staf të pajustifikuar.

Kjo punë me punonjës, sipas zotit C, është e ulshme nëpërmejt automatizimi, e cila sipas tij ka një kosto të ulët investimi, që kthehet shumë shpejt.

“Stacioni qëndrues i pompimit, ku të gjitha pompat e mundshme që të ndihen dhe të fiksohen në disa nivele të ujit, nuk kushton më shumë se 12 mijë euro për një paisje, dhe kjo brenda 6 vjetësh nxjerr investimin, pasi bëhet edhe muaji. një kurs drastik i pakësueshëm”, thotë ai, duke u autoaturuar është baza.

Në vitin 2023, numri total i të punësuarve në sektorin e UK ka qenë 7602 punonjës, me një renie nga viti 2022, ku në total kishte 7815 të punësuar. Nga ana tjetër, INA media ka të dhënat e numrit të punonjësve për vitin 2024, ku shihet një rritje prej 102 sektorëve punonjës në vitin 2023. shoqëritë rajonale dhe shoqëria UK Tiranë, Kamez, Vorë, numri më i madh i të punësuarve në Tiranë, e ndjek nga Durrësi.

E ndërsa sektori i ujësjellësit prej 30 vitesh ka kaluar në reforma të shtumta për t’i dhënë një zgjidhje që kanë probleme, deri tani janë gjetur për një pjesë të tyre, problemet madhore bëjnë që të qëndrojnë aty, ashtu si vijojnë. pyetja se kur do të kemi ujë 24 orë./ INAMEDIA

Rruga Press