Analiza pas një viti të talebanëve në Afganistan/ Çfarë po ndodh me gratë atje

Për 20 vitet e fundit, gratë kishin luajtur një rol vendimtar në ndërtimin e një Afganistani të ri.

Ato ishin anëtare të gjyqësorit, punonjës të sektorit publik dhe artistë që besonin se nuk kishte kufi në atë që mund të arrinin.

Shumë thonë se gjithçka ndryshoi kur talebanët u kthyen në pushtet gushtin e kaluar, raporton euronews.

Për shumicën e vajzave adoleshente në Afganistan, ka kaluar një vit që kur kanë shkelur në një klasë.

Dhe nuk ka asnjë shenjë se kur ose nëse do të lejohen të kthehen.

“Qëllimi im ishte të bëhesha presidente e Afganistanit një ditë, ose zëvendëspresidente”, i tha një grua korrespondentes ndërkombëtare të Euronews, Anelise Borges.

“Save the Children” intervistoi afro 1700 djem dhe vajza midis moshës 9 dhe 17 vjeç në shtatë provinca për të vlerësuar ndikimin e kufizimeve arsimore.

Sondazhi, i kryer në maj dhe qershor, zbuloi se më shumë se 45 për qind e vajzave nuk shkojnë në shkollë, krahasuar me 20 për qind të djemve.

Ai zbuloi gjithashtu se 26 për qind e vajzave po shfaqin shenja depresioni, krahasuar me 16 për qind të djemve.

Pothuajse e gjithë popullsia e Afganistanit u hodh në varfëri dhe miliona mbetën të paaftë për të ushqyer familjet e tyre kur bota ndërpreu financimin në përgjigje të pushtimit të talebanëve.

Mësuesit, prindërit dhe ekspertët paralajmërojnë të gjithë se krizat e shumta të vendit po rezultojnë të dëmshme veçanërisht për vajzat.

Talebanët kanë kufizuar punën e grave, i kanë inkurajuar ato të qëndrojnë në shtëpi dhe kanë lëshuar kode veshjeje.

Qindra anëtare femra të gjyqësorit afgan thonë se tani janë objektiva.

Ato janë ndjekur nga ata që dikur i ndihmuan të dënonin – shumë prej tyre ishin anëtarë të talebanëve dhe tani janë liruar nga grupi.

“Ishte detyra ime”, i tha Borges një grua, e cila punonte në industri.

“Sipas ligjit të Afganistanit, ata janë kriminelë, sipas ligjit të Afganistanit, unë i përpunoj rastet e tyre. Por sot qeveria ra dhe nuk ka mbetur asgjë. Dhe ne jemi të akuzuar dhe po përballemi me trajtime”, pohoi ajo.

“Një pjesë të enëve të shtëpisë e kam shitur dhe një pjesë tjetër e kam dhuruar. Dhe tani po kaloj nga një vend në tjetrin, madje po shkoj në shtëpitë e të afërmve, por ata nuk kanë qejf të më presin, as miqtë e mi të dashur, nuk e pëlqejnë sepse jam nën trajtim. Ata nuk duan që familjet e tyre të futen në telashe për shkakun tim”, deklaroi Borgers.

Komuniteti ndërkombëtar po kërkon që talebanët të hapin shkolla për të gjitha vajzat dhe SHBA-ja dhe BE-ja kanë krijuar plane për t’u paguar pagat drejtpërdrejt mësuesve të Afganistanit, duke e mbajtur sektorin të funksionojë pa i transferuar fondet përmes talebanëve.

Gjatë kohës së tyre të parë që sunduan Afganistanin në vitet 1990, gratë praktikisht nuk kishin të drejta – ato nuk mund të punonin ose studionin, ose të dilnin nga shtëpia pa një të afërm mashkull.

Talebanët siguruan afganët kur morën përsëri kontrollin vitin e kaluar se nuk do të ktheheshin në dorën e rëndë të së kaluarës.

Në muajin mars, pak para fillimit të vitit shkollor, Ministria e Arsimit e Talebanëve njoftoi se të gjithë do të lejohen të kthehen.

Por në ditën e rihapjes, më 23 mars, ai vendim u anulua papritur dhe pa asnjë shpjegim.

Shumë gra në Afganistan tani kanë frikë se ato kohë në vitet 1990 mund të kthehen.

Ndryshe, Talebanët morën kontrollin e shtetit afgan pas largimit të forcave ushtare të vendeve perëndimore. 

Rruga Press