Ajsbergu gjigant liroi vëllim të madh të ujit

Ajsbergu gjigant A68 po zbrazte më shumë se 1.5 miliardë tonë ujë të freskët në oqean çdo ditë në kulmin e shkrirjes së tij.

Për ta vënë këtë në kontekst është rreth 150 herë sasia e ujit që përdoret çdo ditë nga të gjithë qytetarët e Britanisë.

A68 për një periudhë të shkurtër ishte ajsbergu më i madh në botë.

Ai mbulonte një sipërfaqe prej gati 6.000 km katrorë kur u çlirua nga Antarktida në vitin 2017. Ama në fillim të vitit 2021 ai ishte zhdukur. Një trilion ton akull iku.

Studiuesit aktualisht janë të zënë duke u përpjekur të matin ndikimin që A68 pati në mjedis.

E një ekip i udhëhequr nga Universiteti Leeds ka shkuar përgjatë të gjitha të dhënave satelitore për të llogaritur dimensionet në ndryshim të gjigantit teksa lëvizte në veri nga Kontinenti i Bardhë, përmes Oqeanit Jugor dhe lart në Atlantikun e Jugut.

Kjo i ka mundësuar grupit t’i vlerësojë shkallët e ndryshme të shkrirjes gjatë rrjedhës së ekzistencës trevjeçare e gjysmë të megabergut.

Një nga periudhat kyç, pa dyshim ishte drejt fundit pasi A68 iu afrua klimave më të ngrohta të territorit britanik të jashtëm të Gjeorgjisë Jugore.

Për një kohë ka ekzistuar frika se blloku gjigant mund të rrëshqasë në cekëtinat përreth, duke bllokuar rrugët e kërkimit të ushqimit të miliona pinguinëve, fokave dhe balenave.

“Duket se si preku shkurtimisht mbrojtjen kontinentale. Pikërisht atëherë ajsbergu mori një kthesë dhe ne pamë një copë të vogël të shkëputur. Por, nuk ishte e mjaftueshme për të tokëzuar A68”, ka thënë autorja kryesore Anne Braakmann-Folgmann nga Qendra Nerc në BBC News për Vëzhgimin dhe Modelimin Polar në Leeds.

“Mendoj se mund ta shihni pse në vlerësimet e trashësisë”, ka shtuar bashkautori prof. Andrew Shepherd. “Në atë fazë akulli nënujor ishte mesatarisht 141 metra dhe grafikët e batimetrisë (thellësia) në zonë tregonte 150 metra”.

Deri në prill 2021, A68 ishte thyer në fragmente të panumërta të vogla që shkonin përtej gjurmimit. Por ndikimet e tij në ekosistem do të kenë qenë shumë më jetëgjatë.

Ajsbergët gjigantë në formë tabele ose me majë të sheshtë tani njihen se kanë ndikim të konsiderueshëm kudo që enden.

Hyrjet e tyre në ujëra të ëmbla do të ndryshojnë rrymat lokale. Dhe i gjithë hekuri, mineralet e tjera dhe madje edhe lënda organike e marrë gjatë jetës së tyre më pas e hedhur në oqean do të prodhojë prodhimin biologjik.

Anketa britanike e Antarktidës ka arritur të vendosë disa avionë robotikë në afërsi të A68 për të mbikëqyrur kushtet para se masa e akullit të shpërndahej plotësisht.

Të dhënat e marra nga kjo anketë dhe nga instrumente të tjera, megjithëse nuk janë analizuar ende plotësisht, po zbulonin disa veçori interesante, ka njoftuar oqeanografi biologjik prof. Geriant Tarling.

“Ne mendojmë se ka një sinjal vërtet të fortë në ndryshimin e florës së specieve fitoplanktonike rreth A68, gjithashtu edhe në depozitimin aktual të materialit në pjesët më të thella të oqeanit. Sensori i grimcave në glider po merrte disa sinjale shumë të forta që ky depozitim vjen nga Bergu”, ka treguar ai për BBC News.

Rruga Press