Administrata e Trumpit konsideron heqjen dorë nga komanda e NATO-s që ka qenë ekskluzivisht amerikane që nga Eisenhower

Masa po diskutohet si pjesë e një ristrukturimi të mundshëm të komandave luftarake që do të ndihmonte Departamentin e Mbrojtjes të shkurtonte kostot.

Nga Courtney Kube dhe Gordon Lubold për NBC News, përkthyer në shqip nga Rruga Press

Për gati 75 vjet, ka qenë një përgjegjësi e qartë amerikane që një gjeneral amerikan me katër yje të mbikëqyrë të gjitha operacionet ushtarake të NATO-s në Evropë – një komandë që filloi me heroin e atëhershëm të Luftës së Dytë Botërore dhe presidentin e ardhshëm Dwight D. Eisenhower. 

Por administrata Trump, sipas dy zyrtarëve të mbrojtjes të njohur me planifikimin dhe një konferencë të Pentagonit të rishikuar nga NBC News, po shqyrton ndryshimin e kësaj. 

Pentagoni po ndërmerr një ristrukturim të rëndësishëm të komandave dhe shtabit luftarak të ushtrisë amerikane. Dhe një nga planet në shqyrtim, thanë dy zyrtarët e mbrojtjes, do të përfshinte heqjen dorë nga SHBA nga roli i Komandantit Suprem të Aleatëve të NATO-s në Evropë – i njohur në gjuhën ushtarake si SACEUR. Gjenerali tani në këtë rol, i cili gjithashtu shërben si kreu i Komandës Evropiane të SHBA-së, ka qenë komandanti kryesor që mbikëqyr mbështetjen për Ukrainën në luftën e saj kundër Rusisë. Nuk është e qartë se sa kohë mund të zgjasë një riorganizim i tillë dhe ai mund të modifikohet deri në përfundimin e tij. Kongresi mund të peshojë gjithashtu, duke përdorur fuqinë e çantës nëse anëtarët kundërshtojnë çdo aspekt të nismës.   

Heqja dorë nga SACEUR, nëse asgjë tjetër, do të ishte një ndryshim i madh simbolik në balancën e fuqisë në NATO, aleancë që ka përcaktuar sigurinë dhe paqen evropiane që nga Lufta e Dytë Botërore. 

“Që Shtetet e Bashkuara të heqin dorë nga roli i komandantit suprem aleat të NATO-s do të shihej në Evropë si një sinjal domethënës i largimit nga aleanca,” tha në një email adm. James Stavridis në pension, i cili shërbeu si SACEUR dhe kreu i Komandës Evropiane nga 2009 deri në 2013.  

“Do të ishte një gabim politik me përmasa epike, dhe pasi ne të heqim dorë, ata nuk do ta kthejnë atë”, shkroi ai. “Ne do të humbnim një sasi të madhe ndikimi brenda NATO-s dhe kjo do të shihej, me të drejtë, si ndoshta hapi i parë drejt largimit të plotë nga Aleanca”. 

Që kur Eisenhower inauguroi postin, ai është mbajtur nga disa nga udhëheqësit ushtarakë më të shquar të vendit. Përveç Stavridis, ata përfshijnë Alexander Haig, i cili ishte gjithashtu shef i kabinetit të dy presidentëve dhe sekretar i shtetit për një të tretë; John Shalikashvili, i cili u bë kryetar i Shefave të Përbashkët të Shtabit; dhe Wesley Clark, i cili ishte një kandidat për nominimin presidencial demokrat në 2004.  

Ristrukturimi i propozuar vjen pasi administrata Trump ka shkurtuar shpenzimet dhe stafin në të gjithë qeverinë federale. Dhe Presidenti Donald Trump dhe Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth e kanë bërë të qartë se administrata e re dëshiron që partnerët evropianë të marrin më shumë përgjegjësi për mbrojtjen e Evropës. Nëse SHBA heq dorë nga SACEUR, vendet e tjera të NATO-s ka të ngjarë të zgjedhin mes tyre se cili vend do të paraqesë komandantin.

Trump ka kritikuar vazhdimisht anëtarët e NATO-s për mos përmbushjen e një objektivi që aleanca ka vendosur për përqindjen e PBB-së që çdo vend duhet të shpenzojë për mbrojtjen. Siç raportoi më parë NBC News , ai po konsideron gjithashtu një ndryshim të madh të politikës sipas të cilit SHBA mund të mos mbrojë një anëtar tjetër të NATO-s nëse sulmohet – një parim thelbësor i aleancës – nëse vendi nuk e përmbush kufirin e shpenzimeve të mbrojtjes. 

Afati kohor për lëvizjen SACEUR, nëse ndodh, është ende i papërcaktuar. Gjenerali i ushtrisë Chris Cavoli, SACEUR aktual, është në një turne tre-vjeçar që do të përfundojë këtë verë.

Pesë nga 11 komandat luftarake të ushtrisë mund të konsolidohen sipas planit që po diskutohet, thanë dy zyrtarët e mbrojtjes të njohur me planifikimin.  

Departamenti i Mbrojtjes nuk iu përgjigj një kërkese për koment.

Plani masiv i ristrukturimit që po shqyrtohet mund të përfshijë gjithashtu dy ndryshime të mundshme të raportuara më parë nga NBC News : konsolidimin e Komandës Evropiane të SHBA-së dhe Komandës së SHBA-së në Afrikë në një komandë me bazë në Shtutgart, Gjermani, si dhe mbylljen e selisë së Komandës Jugore të SHBA-së në Florida për ta kombinuar atë me Komandën Veriore të SHBA. 

Kombinimi i komandave do të lejonte ushtrinë të kursente para duke reduktuar stafin me përgjegjësi të mbivendosura, sipas zyrtarëve të njohur me planifikimin. Nëse të gjitha ndryshimet e konsideruara zbatohen, deri në 270 milionë dollarë mund të kursehen në vitin e parë, sipas një konference të Pentagonit të rishikuar nga NBC News. Këto kursime do të arrinin afërsisht 0.03% të buxhetit vjetor prej 850 miliardë dollarësh të Departamentit të Mbrojtjes. 

Një riorganizim i mundshëm i kësaj natyre, duke u konsideruar dy muaj në administratë, duket se është i motivuar nga ulja e kostove dhe jo një strategji e re ushtarake gjithëpërfshirëse, tha Ben Hodges, një gjeneral me tre yje në pension i Ushtrisë që shërbeu për herë të fundit si komandant i lartë i Ushtrisë në Evropë.  

Lëvizjet e parashikuara në Evropë mund të zvogëlojnë ndikimin amerikan atje, pasi SHBA mund të humbasë njëfarë aksesi në bazat kryesore detare dhe ajrore në Itali, Gjermani, Poloni dhe Spanjë – baza që përfitojnë SHBA-në duke i vendosur më pranë misioneve të mundshme dhe duke u dhënë atyre më shumë ndikim dhe akses tek zyrtarët ushtarakë rajonalë, jo vetëm aleatët e saj, tha Hodges.  

“Kur filloni të zvogëloni aftësitë e selisë që bëjnë planifikim dhe inteligjencë – kjo vetëm na dëmton,” tha Hodges për NBC News. “Cila analiza strategjike i shtyu ata të dëshironin ta bënin këtë? Kjo ka ndodhur kaq herët sa që duket qartë se kjo ka erë si një gjë e reduktimit të kostove sesa një analizë strategjike.”  

Kombinimi i komandave në Evropë dhe Afrikë mund të jetë problematik sepse rajonet janë shumë masive dhe paraqesin një mori çështjesh, tha Stavridis në një email. Ata ishin kombinuar derisa Komanda e Afrikës u krijua në 2007 nën Presidentin Xhorxh W. Bush për këto arsye.

“Kombinimi i komandës evropiane të SHBA dhe komandës së Afrikës së SHBA në një njësi të vetme, krijon një komandë mega luftarake që është me të vërtetë shumë e madhe për çdo person të vetëm për ta menaxhuar realisht,” shkroi ai. “Shumë vende, shumë njerëz, shumë çështje të ndryshme. Kur u bashkuan, përpara se unë të isha Komanda Evropiane e SHBA-së, komandës iu caktuan dy me katër yje për shkak të kësaj. Është më mirë që këto dy komanda të ndahen dhe të kemi oficerë individualë me katër yje të cilësisë së lartë, të fokusuar në drejtimin e secilit prej tyre individualisht.” 

Por Stavridis, i cili është gjithashtu ish-komandant i Komandës Jugore, shtoi se ai beson se kombinimi i Komandës Jugore dhe Komandës Veriore “ka shumë kuptim”.  

“Hapësira e kontrollit është më e vogël dhe efikasiteti i fituar është më i madh,” tha ai. 

Nëse Pentagoni vendos të kombinojë AFRICOM dhe EUCOM në një komandë, kjo do të jetë pjesë e justifikimit për eliminimin e rolit të SACEUR, thanë dy zyrtarët e mbrojtjes, sepse mbikëqyrja e një zone kaq të madhe është tashmë një punë mjaft e madhe për një person pa atë person që gjithashtu mbikëqyr operacionet ushtarake të NATO-s.

Mbyllja e komandave gjeografike paraqet rrezik politik, pasi disa vende mund të ndjejnë se SHBA i ka hequr ato nga prioriteti. Ai gjithashtu lë komandantët luftarakë me zona të mëdha gjeografike të përgjegjësisë që mund t’i bëjnë ata më të prekshëm, sipas konferencës së Pentagonit që rishikoi NBC News. 

Planet e kursimit të kostos përfshijnë gjithashtu zhvendosjen potenciale të qindra punonjësve të Shtabit të Përbashkët me bazë në Pentagon në një instalim ushtarak në Suffolk, Virxhinia. Shtabi i Përbashkët aktualisht përbëhet nga tetë drejtori ose divizione, secila me një fushë të ndryshme fokusi.  

J7, një Drejtori e Shtabit të Përbashkët që mbikëqyr zhvillimin, trajnimin dhe edukimin e Forcave të Përbashkëta, mund të eliminohet tërësisht. Ndërsa shërbimet ushtarake – Ushtria, Marina, Marinsat, Forcat Ajrore, Forcat Hapësinore dhe Rojet Bregdetare – janë secila përgjegjëse për trajnimin e tyre, ajo drejtori është përgjegjëse për bashkimin e shërbimeve për t’u trajnuar, në mënyrë që ata të jenë të gatshëm të integrohen në një situatë luftarake.  

Rreth 375 civilë mund të pushohen nga puna, kryesisht ata që punojnë në plane, kibernetikë dhe zhvillimin e forcave të përbashkëta, sipas konferencës së Pentagonit. 350 personeli ushtarak që punon në J-7 do të ricaktohej.  

Përafërsisht gjysma e personelit nga pesë drejtori të tjera – fuqia punëtore dhe personeli (J1), logjistika (J4), strategjia, planet dhe politika (J5), kibernetike (J6) dhe struktura e forcës, burimet dhe vlerësimi (J8) – do të zhvendoseshin më pas nga Pentagoni në Suffolk.  

Plani pranon disa kosto të mundshme për lëvizjen e njerëzve në një vend të ri, por vlerëson kursimet e përgjithshme afatgjata prej rreth 470 milion dollarë gjatë pesë viteve të ardhshme.  

Komanda Hapësinore e SHBA-së mund të shohë gjithashtu komandën e komponentit të mbrojtjes raketore të eliminuar gjatë ristrukturimit.  

Konferenca e Departamentit të Mbrojtjes argumenton se misioni i mbrojtjes nga raketat tashmë është përmbushur nga shërbimet dhe komandat e tjera luftarake, dhe si rezultat mund të eliminohet pa ndikuar në operacionet. Por mbylljet ka të ngjarë të përfshijnë një humbje të ekspertizës, paralajmëron brifing.  

Përveç 270 milionë dollarëve në uljen e kostos, SHBA-ja ka të ngjarë të ndalojë gjithashtu një zgjerim të planifikuar të Forcave Amerikane në Japoni, i cili do të kursente rreth 1.18 miliardë dollarë.  

Konferenca e rishikuar nga NBC News pranon se ka rrezik politik me Japoninë në kthimin e këtij zgjerimi dhe se mund të rezultojë në reduktim të komandës dhe kontrollit në perëndim të afatit ndërkombëtar.

Rruga Press