Pse po shpaloset një krizë emigrantësh në kufirin Poloni-Bjellorusi?

Evropa akuzon Minskun për inkurajimin e migracionit të paligjshëm, ndërsa frika rritet nga konflikti i armatosur

Shkruan Kieran Guilbert, përktheu nga origjinali Rruga Press

Mijëra emigrantë nga Lindja e Mesme, Afganistani dhe Afrika po përpiqen të kalojnë kufirin nga Bjellorusia në Poloni, ndërsa frika e konfliktit të armatosur rritet në mes të armiqësisë në rritje midis Bashkimit Evropian dhe Minskut.

Të vendosura në temperatura nën zero dhe të rrethuar nga roje të armatosura, topa uji dhe tela me gjemba, përplasjet mes emigrantëve që kërkojnë të hyjnë në BE dhe rojeve kufitare polake pritet të përshkallëzohen në ditët në vijim.

Përkeqësimi i situatës ka shkaktuar alarm në të gjithë Evropën, me BE-në që akuzon Bjellorusinë për inkurajimin e migracionit të paligjshëm në shenjë hakmarrjeje për sanksionet e mëparshme ndaj Minskut për shkeljet e të drejtave të njeriut.

Ja çfarë duhet të dini për krizën e emigrantëve që po shpaloset:

Si është situata në kufi?

Emigrantët kanë kampuar në kufirin e Bjellorusisë me Poloninë, ku përleshjet kanë shpërthyer ndërsa njerëzit përpiqen të kalojnë gardhet me tela dhe rojet kufitare polake, për të hyrë në Bashkimin Evropian. Ushtria e Polonisë është mobilizuar ditët e fundit, me 12,000 trupa dhe skuadra antiterror të dërguar në zonat kufitare.

Qeveria polake tha se rreth 4,000 emigrantë vlerësohej të ishin mbledhur në kufirin lindor në kampet afër Kuznicës, ndërsa BE tha se rreth 2,000 emigrantë po përpiqeshin të hynin në Poloni nga Bjellorusia. Shumë nga ata që janë aktualisht në kufi janë kurdë të Irakut.

Roja Kufitare e Polonisë tha se kishte regjistruar 309 përpjekje për të kaluar ilegalisht kufirin të hënën dhe 17 persona, kryesisht irakianë, ishin arrestuar. Të paktën shtatë emigrantë janë gjetur të vdekur në anën polake të kufirit deri më sot, me raporte për më shumë vdekje në Bjellorusi.

Grupet e ndihmës kanë akuzuar nacionalistët në pushtet të Polonisë për shkelje të së drejtës ndërkombëtare për azil duke i shtyrë emigrantët të kthehen në Bjellorusi në vend që të pranojnë kërkesat e tyre për mbrojtje. Polonia thotë se veprimet e saj janë të ligjshme.

Cili është sfondi i krizës?

Vendet e BE-së i gjurmojnë rrënjët e krizës së emigrantëve në zgjedhjet e kontestuara presidenciale të Bjellorusisë në vitin 2020, në të cilat presidenti Alexander Lukashenko pretendoi një mandat të gjashtë radhazi, duke shkaktuar protesta masive në rrugë që u shtypën me dhunë nga forcat e sigurisë.

Bjellorusia u godit më pas nga sanksionet dhe dënimet e mëtejshme pasuan pas arrestimit të një gazetari disident në bordin e një fluturimi të Ryanair që u detyrua të ulej në Minsk.

Emigrantët filluan të mbërrinin në maj, kur Lukashenko deklaroi se nuk mund të kontrollonte më flukset e emigrantëve në Evropë.

Evropa ka akuzuar qeverinë e Lukashenkos për inkurajimin e emigrantëve për të kaluar kufirin përmes Polonisë dhe gjithashtu Lituanisë në një formë të luftës hibride në hakmarrje për sanksionet. Qeveria e Lukashenkos mohon se ka prodhuar krizën dhe ka fajësuar Evropën dhe Shtetet e Bashkuara.

Pse emigrantët shkojnë në Bjellorusi?

Shumë njerëz që mbërrijnë në Bjellorusi kanë ardhur nga vende të tilla si Afganistani, Iraku dhe Siria ku përballen me konflikte, persekutim dhe mungesë mundësish.

Ndërsa shumë vende në mbarë botën kanë shtrënguar kufijtë e tyre që nga kriza e emigrantëve në Evropë në vitin 2015, Bjellorusia tani është një opsion i mundshëm për ata që kërkojnë një jetë më të mirë jashtë vendit.

Në vend që të nisin udhëtime të rrezikshme me varka nëpër Mesdhe, migrantët mund të fluturojnë për në Bjellorusi, të shkojnë në kufi dhe të kalojnë në këmbë në Poloni dhe të hyjnë në BE. Raportet lokale sugjerojnë se Minsku po e lehtëson këtë duke ofruar me lehtësi viza bjelloruse për migrantët dhe duke i ndihmuar transportimin e tyre në kufi. Firmat shtetërore bjelloruse të turizmit mendohet se kanë luajtur një rol të rëndësishëm në promovimin e Minskut në Lindjen e Mesme si një destinacion migrantësh përpara Evropës.

Cilat janë pasojat politike?

Presidenti polak Andrzej Duda tha në një konferencë shtypi në Varshavë të martën se “regjimi bjellorus po sulmon kufirin polak, BE-në, në një mënyrë të pashembullt”.

Minsk ka akuzuar Varshavën për shkelje të marrëveshjeve duke lëvizur mijëra trupa në kufi.

Rusia – e cila mbështet qeverinë e Lukashenkos – vlerësoi atë që e quajti punën “përgjegjëse” të personelit të sigurisë bjelloruse në kufi dhe tha se ishte në kontakt të ngushtë me Minskun për krizën. Kremlini sugjeroi që BE-ja mund të ofrojë ndihmë financiare për Bjellorusinë në mënyrë që ta inkurajojë atë të ndalojë emigrantët që të kalojnë në bllok.

Fqinji verior i Polonisë dhe anëtarja e BE-së, Lituania, njoftoi të martën një gjendje të jashtëzakonshme të ardhshme. Polonia vendosi një gjendje të tillë në shtator dhe e zgjati atë me 60 ditë në tetor.

Çfarë mund të ndodhë më pas?

Komisioni Evropian tha të martën se Bjellorusia po merrte një qasje “të stilit gangster” ndaj çështjes duke u ofruar ilegalisht migrantëve hyrje të lehtë në BE përmes territorit të saj dhe tha se më shumë sanksione kundër Minskut ishin në rrugë e sipër.

Polonia paralajmëroi se kriza e emigrantëve mund të përfundojë në një konfrontim ushtarak.

Varshava priste një “përshkallëzim… të një natyre të armatosur”, tha zëdhënësi i qeverisë polake Piotr Muller. /Independent – Rruga Press/

Rruga Press