Presidenti serb kërcënon me hakmarrje pasi planet për Kullën Trump në Beograd u penguan

Sundimtari autoritar i Serbisë ka kërcënuar me hakmarrje pasi protestuesit dhe një prokuror penguan planet për një Kullë Trump në Beograd.

Në një pengesë të rrallë për fushatën globale të fitimit të parave të familjes Trump, zhvillimi prej 500 milionë dollarësh u braktis pas padisë së së hënës ndaj një ministri serb me dyshimin për abuzim me detyrën e tij për të mbështetur projektin.

“Kemi humbur një investim të jashtëzakonshëm”, tha të martën Aleksandar Vuçiç, presidenti i Serbisë në vështirësi. “Unë personalisht do të sigurohem që të gjithë ata që morën pjesë në shkaktimin e këtij dëmi të mbahen përgjegjës.”

Vuçiç, të cilit ngrohtësia me Vladimir Putinin e Rusisë i ka lënë pak aleatë perëndimorë, i kishte joshur personalisht Trump-ët. Por mijëra demonstrues kanë organizuar protesta në vendin e hotelit dhe ndërtesës së apartamenteve të propozuar, një vend historikisht tingëllues, i cili është larguar prej kohësh nga zhvilluesit.

Një zëdhënës i Affinity Partners, një kompani investimi e drejtuar nga dhëndri i Trump dhe i dërguari diplomatik, Jared Kushner, e cila po zhvillonte ndërtesat së bashku me Organizatën Trump, tha: “Meqenëse projektet kuptimplote duhet të bashkojnë në vend që të ndajnë, dhe nga respekti për popullin e Serbisë dhe Qytetin e Beogradit, ne po e tërheqim aplikimin tonë dhe po tërhiqemi në këtë kohë.”

Që kur Donald Trump fitoi përsëri Shtëpinë e Bardhë 13 muaj më parë, bijtë e tij kanë arritur një sërë marrëveshjesh nga Gjiri deri në Vietnam që kanë ndihmuar në rritjen e të ardhurave të familjes në rreth 864 milionë dollarë vetëm në gjysmën e parë të këtij viti. Deklaratat financiare të presidentit tregojnë se, ndërsa Donald Trump Jr dhe Eric janë zyrtarisht në krye të Organizatës Trump, fitimet ende shkojnë tek babai i tyre.

Kritikët e familjes Trump e quajnë “paguaj për të luajtur”: perceptimi se pasurimi i familjes së parë mund të blejë favorin e presidentit. Shtëpia e Bardhë u është përgjigjur pyetjeve nëse konsideratat komerciale kanë ndikuar në falje, transferime teknologjike, lehtësim të sanksioneve dhe ulje të tarifave duke këmbëngulur se “as presidenti dhe as familja e tij nuk janë angazhuar ndonjëherë, dhe as nuk do të angazhohen ndonjëherë, në konflikte interesi”.

Familja Trump ka menduar të shtojë një pronë në Beograd në portofolin e tyre ndërkombëtar që të paktën nga viti 2013. Në vitin 2024, Kushner erdhi në Serbi për të njoftuar se një pronë më në fund do të ndërtohej. Në janar, disa ditë pas inaugurimit të Trump, Eric zbuloi se do të mbante emrin e familjes.

Dy muaj më vonë, Trump Jr ishte në Beograd për të parë Vuçiçin. Ndërsa serbët po mbushnin rrugët me protesta kundër korrupsionit dhe paaftësisë së supozuar të regjimit të tij, presidenti dhe Trump Jr shijuan atë që Vuçiç e quajti një “bisedë të përzemërt” rreth “marrëdhënieve dypalëshe” – komente që sugjeronin vija të paqarta midis biznesit dhe gjeopolitikës. Megjithatë, projekti ishte tashmë në telashe.

Vendi kishte status të mbrojtur si një vend i trashëgimisë kulturore. Dikur një perlë e arkitekturës moderniste, ai u ruajt si rrënojat e selisë ushtarake të regjimit gjenocidal të Slobodan Millosheviqit, të bombarduar nga NATO në vitin 1999.

Nëntë ditë pas fitores zgjedhore të Trump në nëntor 2024, regjimi i Vuçiqit e revokoi këtë status të mbrojtur. Por dokumentet e nevojshme ishin falsifikuar, tha kreu i institutit të trashëgimisë kulturore pas arrestimit të tij në maj. Vuçiq foli me zymtësi për “bandat e korruptuara” të prokurorëve që ngrinin “raste të fabrikuara”.

Por prokurori, Mladen Nenadiq, vazhdoi. Ai bëri arrestime të mëtejshme, duke kulmuar të hënën me padinë ndaj ministrit të kulturës të Vuçiqit, Nikola Selakoviq, dhe zyrtarëve të tjerë “në lidhje me paligjshmëritë në heqjen e statusit të pronës kulturore” nga vendi i planifikuar i Kullës Trump.

Selakoviq mohon shkeljet. Asnjë nga këto akuza nuk lidhet me sjelljen e Trump-ëve ose atë të Kushner-it.

Vuçiç tha të martën se ata që kundërshtuan Kullën Trump donin të “shkatërronin Serbinë”. Vendi përballet me një krizë energjitike pasi administrata Trump vendosi sanksione në tetor ndaj rafinerisë së naftës në pronësi ruse.

Estela Radonjiç Zivkov, një zyrtare në institutin e trashëgimisë që sfidoi presionin nga agjentët e agjencisë shtetërore të sigurisë për të mbështetur projektin, e mirëpriti vendimin për të braktisur projektin. Ajo i tha Guardian: “Ky vendim tregon se interesi publik, sundimi i ligjit dhe integriteti profesional nuk mund të anashkalohen përgjithmonë nga vullneti politik dhe interesat private.”

Rruga Press