Serbia dhe Veriu i Kosovës
Shkruan Ferat Selimi
Tema e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe në Kosovë është një çështje shumë e ndjeshme dhe strategjike, jo vetëm për Kosovën dhe Serbinë, por edhe për gjithë rajonin. Siç thekson historiani britanik Marko Attila Hoare në artikullin që ke ndarë, Perëndimi mund të ketë bërë një gabim strategjik duke insistuar në krijimin e Asociacionit, pasi në praktikë Serbia mund ta përdorë atë për qëllime irredentiste dhe destabilizuese.
Serbia tradicionalisht ka pasur pretendime mbi veriun e Kosovës, veçanërisht komunat me shumicë serbe si Mitrovica e Veriut, Leposaviqi, Zveçani dhe Zubin Potoku. Argumenti i saj është se serbët atje janë të lidhur historikisht dhe kulturalisht me Beogradin. Megjithatë, Serbia duket se nuk kupton se, nëse i shtyn përpara këto pretendime dhe vazhdon me politikat e saj nacionaliste, ajo rrezikon të destabilizojë edhe vetë territorin e saj.
Protestat në Serbi dhe Pasojat
Siç përmend, Serbia po përballet me protesta masive prej disa muajsh, kryesisht kundër qeverisjes së Aleksandar Vuçiqit. Këto protesta janë të motivuara nga pakënaqësia e qytetarëve për çështje si:
• Manipulimi i zgjedhjeve dhe akuzat për diktaturë.
• Kriza ekonomike dhe korrupsioni.
• Lidhjet e ngushta të Vuçiqit me Rusinë dhe politikat autoritare.
Nëse Serbia vazhdon me politikat e saj nacionaliste për të marrë veriun e Kosovës, ajo rrezikon të përballet me trazira të mëdha të brendshme. Një pjesë e opozitës në Serbi tashmë ka paralajmëruar se Vuçiqi po e përdor Kosovën për të shpërqendruar vëmendjen nga problemet e tij të brendshme.
Humbja Potenciale e Serbisë
Nëse Serbia nuk ndalon politikën e saj agresive, ajo rrezikon të humbasë më shumë se çfarë mund të fitojë. Ka dy skenarë të mundshëm:
1. Humbja e jugut të Serbisë – Rajoni i Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës ka një shumicë shqiptare dhe mund të kërkojë bashkim me Kosovën nëse Serbia vazhdon me përpjekjet për të ndarë Kosovën.
2. Humbja e integrimit evropian – Serbia është nën presion të madh nga BE dhe SHBA për të ndalur politikat e saj destabilizuese. Nëse vazhdon me veprime kundër Kosovës, ajo mund të humbasë përfundimisht perspektivën e anëtarësimit në BE.
Çfarë pritet të ndodhë?
• Protestat në Beograd po intensifikohen dhe mund të çojnë në dobësimin ose rrëzimin e Vuçiqit.
• Perëndimi mund të rishikojë qëndrimin e tij për Asociacionin nëse sheh se Serbia e përdor këtë çështje për qëllime destabilizimi.
• Kosova duhet të vazhdojë të forcojë sovranitetin e saj dhe të bashkëpunojë me aleatët ndërkombëtarë për të shmangur skenarët e rrezikshëm.
Nëse Serbia nuk ndryshon kursin, ajo mund të humbasë më shumë sesa çfarë shpreson të fitojë.
Rruga Press