Pse Giorgia Meloni e do Antonio Gramscin

Kundërshtimi i hegjemonisë kulturore të së majtës është bërë një obsesion për të djathtën italiane – dhe ata po i drejtohen një filozofi komunist për ide.

Shkruan Giorgio Ghiglione për Foreign Policy, përshtatur në shqip nga Rruga Press

Kur ministri italian i kulturës Gennaro Sangiuliano dha dorëheqjen për një skandal seksual më 6 shtator, në vend të tij u emërua Alessandro Giuli. Giuli kishte shumë pak përvojë në politikë, por si kryeministrja Giorgia Meloni, në rininë e tij, ai ishte anëtar i një partie neofashiste të quajtur Lëvizja Sociale Italiane. Menjëherë pas zgjedhjes së saj, Meloni e emëroi atë si drejtor të MAXXI, një muze i rëndësishëm në Romë.

Në një farë mënyre, Giuli ishte pjesë e vizionit të Melonit vite përpara se ajo ta emëronte atë si ministër. Ajo e ka konsideruar prej kohësh atë një nga kandidatët më të përshtatshëm për të realizuar një projekt që i intereson: ndërtimi i hegjemonisë kulturore të krahut të djathtë.

Hegjemonia kulturore është një koncept i zhvilluar nga filozofi komunist italian Antonio Gramsci për të shpjeguar pse revolucioni i punëtorëve që parashikoi Karl Marksi nuk kishte ndodhur ende. Ai teorizoi se kjo ishte për shkak se klasa sunduese kontrollonte institucionet shoqërore – nga shkollat ​​te mediat – dhe i përdori ato për të përhapur ideologjitë e saj, duke formësuar sistemin e besimit të popullsisë dhe, rrjedhimisht, veprimet e saj. Me fjalë të tjera, kontrolli i kulturës nënkuptonte kontrollin e rezultateve politike dhe sociale.

Meloni nuk është komuniste, por është e bindur se e majta italiane ia ka dalë që që nga fundi i Luftës së Dytë Botërore të dominojë institucionet kulturore, si artet dhe akademia, duke krijuar një situatë të cilën ajo e ka cilësuar si “hegjemonia e pushtetit” kundër. e drejta. Tani që ajo është në pushtet, ajo është e vendosur të ndryshojë këtë çekuilibër.

Giuli nuk mund të pajtohej më shumë – dhe ai po i drejtohet Gramscit për një udhërrëfyes. Në një libër që ai botoi në maj, të titulluar me vend “Gramsci è vivo” (Gramsci Jeton), ai përshkruan vizionin e tij: “Sot, veçanërisht në të djathtë, është nëna e të gjitha betejave: kalimi nga një mentalitet i përjashtimit në një mentalitet të Sistemit, që do të thotë të perceptosh veten si një klasë sunduese me një vizion, një perspektivë të shoqërisë.”

Ajo që ai po përpiqej të argumentonte në libër është se e djathta, e cila deri vonë ishte e përjashtuar nga shoqëria e sjellshme në përgjithësi – dhe më konkretisht, në fushën e kulturës – duhet të përqafojë vizionin e Gramscit për hegjemoninë kulturore. Me fjalë të tjera, për t’u bërë një klasë e vërtetë sunduese, nuk mund të mbështetesh vetëm në pushtetin politik; ju duhet të krijoni një narrativë dominuese për të ruajtur konsensusin përmes një sistemi vlerash të përbashkëta dhe për të marrë nën kontroll institucionet kulturore, diçka për të cilën e majta tradicionalisht ka qenë më e mirë.

Magjepsja e së djathtës italiane me Gramscin nuk është një rast i izoluar: Grupet e tjera të krahut të djathtë evropian kanë marrë frymëzim edhe nga filozofi komunist Martin Sellner, një austriak që është një figurë e shquar në mesin e së djathtës ekstreme gjermanofolëse, citoi Gramscin në librin e tij Ndryshimi i regjimit nga e djathta: Një skicë strategjike. Midis admiruesve të krahut të djathtë të Gramscit jashtë Evropës, është dhe ish-strategu i Shtëpisë së Bardhë, Steve Bannon dhe Olavo de Carvalho, një ideolog konservator brazilian që vdiq në vitin 2022.

Por ajo që e dallon Melonin është se ajo ka edhe vizionin edhe fuqinë për ta realizuar.

Mendimtari i parë i krahut të djathtë që përvetësoi filozofin komunist ishte filozofi francez Alain de Benoist, i cili e bëri këtë në mesin e viteve 1970. Sipas Francesco Germinario, një historian në Fondacionin Luigi Micheletti, i specializuar në kërkimin e së djathtës ekstreme, de Benoist e dekontekstualizoi Gramshin dhe e zhveshi nga marksizmi i tij, duke u fokusuar vetëm në idenë e hegjemonisë kulturore dhe rëndësinë e fitimit të betejave në frontin kulturor për të marrë pushtet.

Ky riinterpretim është veçanërisht i suksesshëm në Italinë e pasluftës, ku e djathta – ende duke lëpirë plagët e saj – e gjeti veten të margjinalizuar dhe përqafoi një mentalitet mbrojtës dhe viktimë: “Që nga periudha e pasluftës, e djathta është përpjekur kryesisht të mbrohet”, tha Germinario.

Më pas, kur e majta e Italisë iu nënshtrua një krize identiteti pas rënies së Bashkimit Sovjetik, e djathta u gjend në pozicionin për të kundërsulmuar, por nuk kishte zhvilluar municionin intelektual. Dhe kështu, “Duke munguar pikat e veta të referencës, e djathta kërkoi frymëzim kulturor nga e majta”, shtoi Germinario.

Për të qenë të drejtë, perceptimi se e majta ka ushtruar ndonjëherë hegjemoninë totale kulturore në Itali është kryesisht i rremë. Kristian Demokratët, partia katolike e qendrës por socialisht konservatore që sundoi vendin midis viteve 1948 dhe 1992, mbajti një kontroll të fortë në disa institucione kulturore, veçanërisht shkollat ​​dhe televizionin. Dhe Partia Komuniste mbajti një ndikim të fortë në botimin e librave dhe kinemanë.

Megjithatë, në të njëjtën kohë, politikani i krahut të djathtë Silvio Berlusconi, i cili sundoi si kryeministër midis 1994 dhe 2011, gëzonte dukshëm një pothuajse monopol mbi televizionin. Megjithatë, ai nuk e ushtroi pushtetin e tij në fusha të tjera kulturore, pavarësisht nga fakti se zotëronte dy shtëpi të mëdha botuese librash (njëra prej të cilave, Einaudi, anon fort majtas).

Berlusconi nuk ishte i interesuar për kulturën e lartë dhe kurrë nuk e fshehu atë: “Ai kishte një koncept utilitar të kulturës – ai kuptoi përpara kohës së tij krizën e gazetave dhe të një bote intelektualësh të lidhur me gazetat,” tha Giorgio Caravale, profesor i historisë moderne në Universitetin Roma Tre dhe autor i librit Senza Intellettuali (Pa Intelektualë). “Për Berlusconin-in, gjithçka kishte të bënte me TV-në,” shtoi Caravale. “Ai kujdesej më shumë për atë që thoshin showmen para kamerës sesa për qindra op-ed në gazeta.”

Në Itali, televizioni ka një rol qendror. Pas Luftës së Dytë Botërore, ajo kontribuoi në arsimimin e vendit dhe përhapjen e italishtes (në krahasim me dialektet rajonale) si gjuhë e përbashkët. Italia ka një popullsi më të vjetër që mbështetet kryesisht në TV si burimin kryesor të informacionit dhe argëtimit. Lexueshmëria e gazetave dhe librave është e ulët, krahasuar me vendet e tjera shumë të zhvilluara.

E djathta e Melonit ka një qasje tjetër. “Kur erdhi në pushtet, ajo mendoi: Ne duhet të bëjmë atë që Berlusconi nuk e ka bërë në 20 vjet: Investojmë në kulturë dhe e ia marrim atë mbrapsht nga e majta”, tha Caravale. Kur u bë kryeministre në vitin 2022, ajo ndau shumicën e posteve kulturore për njerëz të besuar, shumë prej të cilëve kishin një të kaluar në Lëvizjen Sociale Italiane (MSI).

Paraardhësi i Giuli, Sangiuliano, gjithashtu erdhi nga MSI. Në një intervistë me New York Review of Books, ai shprehu gjithashtu synimin e tij për të përmbysur atë që ai e perceptonte si një hegjemoni kulturore të së majtës, duke thënë: “Fryma radikale-shik e disa salloneve romake u përpoq të transformonte kulturën në Itali në diçka që foli vetëm me një rreth të vogël.” Sangiuliano shtoi se ai shpresonte t’i jepte “panoramës kulturore kombëtare një horizont më të gjerë”.

Sangiuliano vuri në dukje armatimin e letërsisë. Ai është përpjekur të riinterpretojë Dante Alighierin si një ikonë të së djathtës italiane dhe ka prodhuar një ekspozitë shumë të publikuar në Romë kushtuar J. R. R. Tolkien, një autor veçanërisht i dashur nga e djathta postfashiste në Itali. (Midis viteve 1970 dhe 1990, MSI priti kampe të të rinjve të quajtur “Campo Hobbit”). Ai gjithashtu kënaqej duke njoftuar krijimin e planifikuar të muzeve të rinj, si një muze i gjuhës italiane, një muze i kulturës italiane dhe një “muze i foibeve”, për të kujtuar krimet e luftës të partizanëve jugosllavë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Asnjë nga muzetë nuk është ndërtuar në të vërtetë.

Rruga Press