Projektbuxheti në Shqipëri/ Shpenzimet sipas funksioneve 2025, ulen për mbrojtjen sociale dhe shëndetësinë
Fondet që financojnë programet dhe funksionet e qeverisë nga buxheti vit pas vit vijnë në rritje në vlera nominale, por disa funksionime marrin më pak ose më shumë fonde në raport me totalin e shpenzimeve që planifikohen të kryhen gjatë një viti.
Një tabelë që shoqëron projektbuxhetin 2025 tregon se funksionet e mbrojtjes sociale që zakonisht janë pagesat e pensioneve, ndihmës ekonomike dhe papunësinë vitin që vjen do të zënë 27.8 % të shpenzimeve totale buxhetore nga 29.3 për qind që pritet të zënë këtë vit.
Shpenzimet për shëndetësinë do të zënë 9.2 % të shpenzimeve totale nga 9.4 për qind në buxhetin fillestar 2024.
Gjithashtu shërbimet e përgjithshme publike marrin 6.9 për qind të totalit të shpenzimeve nga 7.5 % këtë vit.
Funksioni më rritjen më të madhe të financimit në raport me madhësinë e buxhetit 2025 janë “Çështjet ekonomike që më 2025 marrin 9.6% të shpenzimeve totale nga 7.9% që pritet të jenë këtë vit.
Fondet për funksionet e “Strehimi dhe komoditetet ndaj komunitetit” do të zënë 4.4 % të shpenzimeve totale me 2025 nga 4 % që zënë këtë vit. Financimi i mbrojtjes që përfaqëson shpenzimet për ushtrinë do të financohem me 4.5 për qind të shpenzimeve totale, në të njëjtat nivele si më 2024.
Shpenzimet për rendin dhe sigurinë vijnë me rritje. Ato do të zënë 6% të shpenzimeve të përgjithshme publike vitin që vjen nga 5.6% këtë vit.
Kapaciteti financiar i qeverisë në buxhetin e shtetit është rritur konsiderueshëm gjatë dekadës së fundit, por përfitimet nuk po shpërndahen në mënyrë të drejtë me qytetarët për shërbime më të mira arsimore, shëndetësorë dhe të ardhura për shtresat në nevojë.
Vitin që vjen shpenzimet buxhetore planifikohen 823 miliardë lekë (8,2 mld euro) vlerë kjo 87 për qind më e lartë se në vitin 2014 ku kapaciteti për të shpenzuar ishte 438 miliardë lekë (3,5 mld euro) më kursin e atëhershëm të këmbimit. Të përllogaritura në euro buxheti publik u rrit shumë se dy herë, por në anën tjetër sektorët e arsimit të shëndetësisë dhe skema e pensioneve po përfitojnë gjithnjë e më pak nga rritja e të ardhurave.
Buxheti i shtetit përveçse në është rritur në vlerë po lehtësohet nga borxhi publik dhe subvencioni i skemës së pensioneve. 2024-a ishte viti i tretë radhazi ku borxhi publik përveçse ka pësuar ulje në raport me PBB-së shënoi rënie edhe në vlerë. Subvencioni për skemën publike është gjithashtu në rënie si në vlerë edhe në raport me PBB-në me 2025 në raport me 6 vite me parë./Monitor/
Rruga Press