Ndryshimi i klimës po i bën ditët më të gjata – kjo nuk ka ndodhur në mijëvjeçarë

Ndryshimet klimatike po bëjnë që ditët të zgjasin dhe shkrirja masive e akullit polar po riformon Tokën, sipas analizave të fundit.

“Ky fenomen është dëshmi se sa shumë veprime njerëzore po e transformojnë Tokën”, thanë shkencëtarët, raporton theguardian.

Aktualisht, ndryshimi i klimës po ndikon në gjatësinë e ditëve me një milisekondë në shekull, por kjo është e mjaftueshme për të penguar potencialisht trafikun e internetit, transaksionet financiare dhe navigimin GPS, thonë shkencëtarët.

“Shkrirja e shtresave të akullit të Grenlandës dhe Antarktikut për shkak të ngrohjes globale rishpërndan ujin e ruajtur në gjerësi të lartë në oqeanet e botës, duke çuar në më shumë ujë në detet më afër ekuatorit. Kjo e bën Tokën më të sheshtë, ngadalëson rrotullimin e saj dhe zgjat gjatësinë e ditës”, pohuan shkencëtarët.

“Ne mund të shohim ndikimin e njerëzve në të gjithë sistemin e Tokës, jo vetëm në nivel lokal, si rritja e temperaturës, por rrënjësisht. Mënyra se si Toka lëviz në hapësirë dhe rrotullohet po ndryshon”, tha profesor Benedikt Soja, një nga autorët e studimit dhe shtoi se “këto procese kanë ndodhur më parë për miliarda vjet, dhe tani ato po ndodhin në një periudhë prej vetëm 100 deri në 200 vjet. Është e habitshme”.

Zgjatje e përshpejtuar e ditës

Koha e njeriut bazohet në orë atomike jashtëzakonisht të sakta. Sidoqoftë, koha e saktë e ditës – një rrotullim i Tokës – ndryshon për shkak të baticave hënore, ndikimeve klimatike dhe disa faktorëve të tjerë, siç është rikuperimi i ngadaltë i kores së Tokës pas tërheqjes së fletëve të akullit të formuara në epokën e fundit të akullit.

“Të gjitha qendrat e të dhënave që fuqizojnë internetin, komunikimet dhe transaksionet financiare bazohen në kohën e saktë. Ne gjithashtu kemi nevojë për një kohë të saktë për navigimin, veçanërisht për satelitët dhe anijet kozmike”, shpjegon Soja.

Hulumtimi, i botuar në revistën Proceedings of the National Academy of Sciences të SHBA-së, përdori vëzhgime dhe rindërtime kompjuterike për të vlerësuar ndikimin e shkrirjes së akullit në gjatësinë e ditës.

Shpejtësia e ngadalësimit varionte midis 0.3 dhe 1 milisekonda në shekull (ms/cy) midis viteve 1900 dhe 2000. Por, që nga viti 2000, ndërsa shkrirja u përshpejtua, shkalla e ndryshimit u përshpejtua në 1.3 ms/cy. “Kjo normë sot është ndoshta më e lartë se në çdo kohë në disa mijëra vitet e fundit”, thanë studiuesit.

“Parashikohet të mbetet afërsisht në nivelin e ms/cy për disa dekadat e ardhshme, edhe nëse emetimet e gazeve serrë janë shumë të kufizuara. Nëse emetimet nuk reduktohen, shkalla e ngadalësimit do të rritet në 2.6 ms/cy deri në vitin 2100”, shtuan shkencëtarët.

Dr. Santiago Belda i Universitetit të Alicantes në Spanjë, i cili nuk ishte pjesë e ekipit hulumtues, tha se “ky studim është një përparim i madh sepse konfirmon se humbja shqetësuese e akullit të pësuar nga Grenlanda dhe Antarktida ka një ndikim të drejtpërdrejtë në gjatësinë e ditë, duke na bërë ditët më të gjata. Kjo do të ketë implikime kritike jo vetëm për mënyrën se si matim kohën, por edhe për GPS dhe teknologjitë e tjera që rregullojnë jetën moderne”. 

Rruga Press