Xi Jinpingu dhe Putini duan një rend të ri botëror, Hungaria dhe Serbia janë të gatshme t’i mbështesin

Xi Jinpingu vizitoi Evropën për të projektuar imazhin e një Kine të fortë dhe për të shpallur investime në Serbi dhe Hungari, të dyja vende pro-ruse. Më vonë, Xi e mirëpriti Putinin në Pekin dhe i premtoi ndihmën e Kinës, e cila ndan me Rusinë vizionin e një bote “multipolare”. Por vizita duket se, të paktën tani për tani, ka pasur më pak rezultate konkrete sesa vizita e Xi në Evropë.

Kina pretendon të jetë e hapur ndaj Evropës, por fokusohet në lidhjet me Rusinë

Xi Jinpingu dhe Vladimir Putini janë pak a shumë të ngjashëm. Të dy, si simbole, kanë (ri)ndërtuar sisteme autoritare rreth idesë së një lideri provident dhe janë revizionistë që planifikojnë rendin e ri botëror shumëpolar, siç predikoi Xi në turneun e tij të parë evropian në 5 vjet.

Planifikimi i vizitës së Xi në Evropë tregon se u morën parasysh edhe simbolet dhe u zgjodhën momente simbolike. Udhëheqësi kinez mbërriti në Paris me rastin e festimit të 60-vjetorit të marrëdhënieve kinezo-franceze, në Beograd, në ditën që shënoi 25 vjet që, në mes të fushatës ajrore të NATO-s gjatë luftës në Kosovë, ambasada kineze u bombardua aksidentalisht, dhe në Budapest, në ditën e përkujtimit të 20 viteve të bashkëpunimit intensiv ekonomik kinezo-hungarez.

Ishte një vizitë me interesa të mëdha për shtetet pritëse, dhe gjithashtu për vetë Kinën, por në fund të fundit për Rusinë, dhe kjo sepse, konceptualisht, turneu i XI në Evropë ishte në përputhje me vizionin e Rusisë për rendin e ri botëror. Jo rastësisht Putini ka deklaruar së fundmi se Rusia është në ballë të krijimit të një rendi të drejtë botëror.

Por përtej çdonjërit prej këtyre simboleve, prania e Xi në Evropë kishte të bënte me marrëveshje me vlerë miliarda, luftën e mundshme tregtare midis Kinës dhe Bashkimit Evropian dhe e fundit, por jo më pak e rëndësishme, luftën në Ukrainë. Në këtë pikë të fundit, evropianët do të kishin dashur që Xi Jinpingu të përdorte ndikimin e tij mbi Putinin për t’i dhënë fund luftës.

“Ne po llogarisim që Kina të përdorë ndikimin e saj të plotë me Rusinë për të ndalur luftën e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës”, tha Ursula von der Leyen, e cila mori pjesë në një takim trepalësh në pallatin Élysée. Ajo e bëri këtë deklaratë bazuar në rolin e fundit të Kinës në de-përshkallëzimin e kërcënimeve bërthamore të Rusisë. Por Pekini dëshiron diçka tjetër. Të paktën në Ukrainë, loja e dyfishtë e Xi Jinping po i nervozon kancelaritë perëndimore. Nga njëra anë, Kina propozon një marrëveshje paqeje më se të paqartë prej 12 pikash, në të cilën nuk përmendet as tërheqja e rusëve nga territoret ukrainase, dhe nga ana tjetër, ndihmon makinën ruse të luftës me mikroelektronikë, makineri dhe pajisje optike dhe – jo pak – blen hidrokarbure nga miku i tij Putini, i cili shet me një çmim preferencial.

Ministri britanik i Mbrojtjes ka akuzuar së fundmi Kinën se tashmë po kalon në fazën tjetër të mbështetjes së Rusisë. Grant Schappsi tha në një konferencë në Londër se Pekini po ofronte ose po përgatitej t’i siguronte Rusisë ndihmë vdekjeprurëse për përdorim nga Moska në luftën e saj kundër Ukrainës.

Dhe menjëherë pas kësaj, në Paris, Xi Jinpingu kishte premtuar se nuk do të dorëzonte armë në Rusi dhe do të kontrollonte rreptësisht eksportet e pajisjeve me përdorim të dyfishtë në Rusi. E vërteta është se lufta në Ukrainë po i përshtatet Kinës si një dorezë. Si provë, vetëm disa ditë pas inaugurimit të presidentit pro-perëndimor në Taipei, Kina rrethoi Tajvanin në një të ashtuquajtur mision ndëshkues për “akte separatiste”. Është një mënyrë që Kina të dërgojë gjithashtu një paralajmërim serioz kundër asaj që Pekini i quan ndërhyrje dhe provokime të jashtme, duke aluduar në mbështetjen politike dhe ushtarake të SHBA për ishullin.

Në Beograd u nënshkruan 28 marrëveshje. Për më tepër, Serbia, e cila filloi bashkëpunimin me këtë fuqi ekonomike botërore që në vitin 2016, përfundoi duke u mbështetur shumë në investimet kineze që tashmë i kalojnë ato ruse. Dhe Serbia nuk është i vetmi vend në ish-Jugosllavi ku paratë kineze derdhen veçanërisht në infrastrukturë. Por marrëveshjet e nënshkruara në Serbi nuk nënkuptojnë vetëm para, ato nënkuptojnë ndikim që Kina po e blen kështu.

Dokumentet mbulojnë një gamë të gjerë: nga shkëmbimet ministrore te marrëveshjet me median shtetërore, duke përcaktuar një kurs për një rol më të madh kinez në vendin ballkanik. Presidenti Aleksandër Vuçiq është i angazhuar në një kërcim mjaft të rrezikshëm me litar, si me rusët, ashtu edhe me evropianët dhe me amerikanët, por veçanërisht me kinezët.

Për Victor Orbanin, marrëveshjet me vlerë mbi 16 miliardë euro janë një frymë e freskët, duke qenë se Bashkimi Evropian ka bllokuar fondet nga Plani i Qëndrueshmërisë me vlerë mbi 10 miliardë euro për shkak të rrëshqitjeve në shtetin e së drejtës. Në Budapest u nënshkruan marrëveshje për:

– një hekurudhë për transport mallrash, e cila do të anashkalojë Budapestin

– një hekurudhë e shpejtë midis Budapestit dhe aeroportit ndërkombëtar

– një pikë kalimi me kapacitet të lartë në kufirin me Serbinë

– projektimi i një tubacioni nafte midis Hungarisë dhe Serbisë

– bashkëpunimi në fushën e prodhimit të energjisë bërthamore

Shtetet e Bashkuara tashmë kanë shprehur shqetësimin për vizitat e Xi Jinpingut në Evropë dhe takimet që ai pati në Serbi dhe Hungari. SHBA-ja beson se Pekini po kërkon të krijojë një bosht antiperëndimor me Hungarinë, Serbinë dhe Rusinë. Një hipotezë që, meqë ra fjala, kryeministri Orban e konfirmoi në deklaratat që bëri në fund të vizitës së Xi Jinpingut në Hungari.

“Ne jetonim në një rend botëror me një qendër, tani jetojmë në një botë me shumë qendra dhe një nga shtyllat e këtij rendi të ri botëror është Republika e Kinës,” tha Viktor Orban.

Vizita e Xi Jinpingut në Evropë arriti qëllimin e saj të vetëm, atë të projektimit të imazhit të një force ekonomike me ndikim.

Duhet të theksohet se Hungaria është shteti më i afërt i BE-së me Rusinë dhe Serbia është një nga postet e saj të vërteta në Ballkanin Perëndimor. /Veridica/

Rruga Press