Konflikti Hamas-Izrael: Lufta e 1000 bletëve?

Shkruan Richard Sindelar për 19-fortyfive, përshtatur në shqip nga Rruga Press

A i ka bërë llogaritë gabim Hamasi?

Ndërsa pushtimi i Forcave të Mbrojtjes të Izraelit në Gaza shpaloset, mençuria mbizotëruese thotë se vendimi i Hamasit për të nisur një pushtim të gjerë e kompleks të Izraelit dhe për të kryer mizori të tmerrshme kundër civilëve do të nënkuptojë në mënyrë të pashmangshme shkatërrimin e vetë organizatës militante. Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu është zotuar të shkatërrojë Hamasin dhe ta eliminojë atë si një forcë në Gaza.

Grekët dhe Sun Tzu

Në vitin 490 para Krishtit, gjenerali grek Miltiades qëndroi në fushat e Maratonës dhe u përball me forcën shumë më të madhe të mbretit pers Darius I, të përforcuar në rradhët qendrore të saj nga trupa elitare, të regjura në beteja.

Gjenerali grek, me një forcë shumë më të dobët dhe të rekrutuar me nxitim, hartoi një strategji për të përdorur kryelartësinë dhe fuqinë dërrmuese të elitarëve persë kundër tyre. Miltiadi forcoi krahët e tij me disa nga trupat më të mira athinase. Ndërsa ai sulmoi, qendra e tij i mashtroi persët duke u tërhequr siç pritej kur qendra elitare persiane u lëshua përpara. Me nisjen e kurthit, krahët grekë u drejtuan përbrenda, duke rrethuar dhe shkatërruar Persianët, të cilët humbën mbi 6000 ushtarë. Grekët humbën vetëm 192 athinas.

Në të njëjtën epokë në Kinën e largët, strategu ushtarak Sun Tzu shkroi një manual të rëndësishëm ushtarak. Midis shumë recetave të tij për zhvillimin e luftës, ai përshkruan strategjitë dhe taktikat për organizatat më të vogla për të sfiduar armiqtë shumë më të fuqishëm. Shekuj më vonë, Arti i Luftës drejton artin e luftës asimetrike të shekullit të 21-të. Parimet e Sun Tzu përfshinin njohjen e mirë të armikut tuaj; duke sulmuar jo pika të forta, por vende ku kundërshtari është i dobët; keqdrejtimi i kundërshtarit dhe mashtrimi i tij.

Hamasi e ka njohur qartë armikun e tij të deklaruar, Izraelin. Udhëheqësit e Hamasit studiuan me kujdes mendësinë izraelite dhe taktikat e IDF-së, duke shqyrtuar mënyrat për të goditur dobësitë e shtetit dhe për të përdorur keqdrejtimin për të vënë jashtë ekuilibrit IDF-në dhe liderët politikë izraelitë.

Trazirat e fundit të Bregut Perëndimor kishin tërhequr shumë forca të IDF-së nga kufijtë e Gazës dhe Libanit, të cilët konsideroheshin të qetë. Hamasi goditi kur izraelitët u devijuan nga një festë e madhe fetare. Ai planifikoi dhe stërviti me kujdes paraprakisht, duke mbledhur informacione mbi modelet e IDF-së. Ai synoi sytë dhe veshët e IDF-së duke shkatërruar sensorë dhe kulla vëzhgimi përgjatë kufirit.

Një luftë me tre fronte?

Mësimet që Hamasi, dhe indirekt Hezbollahu, ka nxjerrë do të përsëriten dhe modifikohen sipas zhvillimit të rrethanave dhe ndërsa shpaloset pushtimi i Izraelit. Ato do të aplikohen jo vetëm në Gaza, por në të gjithë rajonin, kudo që ato organizata kanë aftësinë.

A po e tërheq Hamasi IDF-në në një gjakderdhje, me këtë të fundit që luan rolin e Persianëve në Maratonë? Ndërsa Hamasi shkrihet në kompleksin e tij të tuneleve dhe në mjedisin urban të Gazës, ata kërkojnë një betejë të gjatë dhe shterruese. Ata shpresojnë se lufta do të gjenerojë shumë video dhe lajme që tregojnë tmerre makabre që minojnë Netanyahun dhe gjeneralët e tij, duke dëmtuar besueshmërinë e tyre.

Hamasi mund të shpresojë gjithashtu që konflikti të përshkallëzohet në një luftë të vërtetë me tre fronte, me luftime të mëdha jo vetëm në Gaza, por në Bregun Perëndimor dhe në Izraelin verior përballë Libanit.

Hezbollahu ngurron të bashkohet në masë të madhe, por ndërsa situata e Gazës përkeqësohet, mund të ndihet nën presion për të bërë atë që preferojnë financuesit e tij iranianë. Hezbollahu mund të godasë më pas me armë zjarri nga armatura e tyre më e sofistikuar e granatave dhe raketave në zemër të Izraelit, duke mos u kënaqur më vetëm të angazhojë IDF-në në rajonin kufitar, por edhe më tej në territor. Raketat më të sofistikuara të Hezbollahut të drejtuara me saktësi mund të synojnë vendbanime individuale në Bregun Perëndimor, për shembull.

Përleshje sporadike kanë ndodhur në Bregun Perëndimor, ndërsa Izraeli kërkon të eliminojë kuadrot dhe infrastrukturën e Hamasit. Prezenca e Hamasit është shumë më e vogël atje sesa në Gaza. Deri më tani, Brigada e Dëshmorëve Al-Aksa, e lidhur ngusht me Fatahun, ka ndjekur dëshirat e presidentit të Autoritetit Palestinez Mahmud Abbas dhe ka qëndruar kryesisht mënjanë. Por përsëri, ndërsa skenat nga Gaza përkeqësohen, presioni politik mund të rritet në mënyrë të tillë që ky grup i armatosur dhe i rrezikshëm të hyjë në betejë, me vendbanime të shumta izraelite dhe pika kontrolli të IDF-së si objektiva të mundshëm. Dhe përsëri, IDF-ja do të detyrohet të devijojë trupat në operacionet e sigurisë në Bregun Perëndimor, duke dobësuar si forcat e tyre në Gaza ashtu edhe ato veriore.

Një luftë e gjatë e 1000 bletëve?

As Hamasi, as Hezbollahu, as Brigada e Martirëve Al-Aksa nuk mund të sfidojnë seriozisht IDF-në në një luftë të hapur. Për këtë çështje, as Trupat e Gardës Revolucionare Islamike të Iranit nuk munden.

Në vend të kësaj, këto grupe ka të ngjarë të bashkohen si një koalicion i ngushtë në Luftën e 1000 Bletëve, duke goditur IDF-në dhe të gjithë Izraelin me taktika asimetrike nga një grup gjerësisht i shpërndarë i vendndodhjeve – Gaza, Libani, Jemeni dhe ndoshta Siria.

Taktikat asimetrike të koalicionit do të synojnë në pikat e dobëta të perceptuara të IDF-së dhe Izraelit, dhe në masën që SHBA-të përfshihen, forcat e SHBA-së në Lindjen e Mesme gjithashtu. Ata do të përpiqen të godasin një gamë të gjerë objektivash në të gjithë rajonin me lëshime shumë të lëvizshme granatash dhe raketash, sulme dhe bastisje të grupeve të vogla, dhe në disa raste ndoshta bastisje që kërkojnë të marrin më shumë pengje.

Objektivat mund të përfshijnë qytetet kufitare, vendbanimet dhe qytetet kryesore për ndikim të madh në media. Ato mund të përfshijnë përpjekje për të verbuar aparatin izraelit të sigurisë, goditjen ndaj kamerave, sensorëve dhe aftësive të luftës elektronike. Thuhet se Hamasi ka lëshuar raketa drejt Dimonës, shtëpia e reaktorit bërthamor dhe stacionit kërkimor që besohet të jetë qendra e programit të armëve bërthamore të Izraelit.

Psikologjikisht, nëse Hezbollahu hyn në përleshje në një mënyrë më të madhe me raketat e tij me rreze të gjatë dhe precizion, praktikisht i gjithë Izraeli do të vuajë stresin e përditshëm të të qenit në një zonë lufte, diçka që nuk i është dashur të durojë që nga viti 2006.

Izraelitët janë bërë refugjatë në vendin e tyre pasi qeveria izraelite urdhëron evakuimin e mijëra njerëzve nga rajonet përgjatë kufirit të Gazës dhe Libanit.

Bregu Perëndimor do të kërkojë një prani të konsiderueshme ushtarake dhe të sigurisë për të mbrojtur kolonët. Banorët e Bregut Perëndimor tani me shumë gjasa do të kërkojnë më shumë armë dhe do të hyjnë në një intifadë të tretë që po ndizet – por këtë herë me armë zjarri në vend të gurëve.

Me pak fjalë, ajo që pret është një luftë me thumbime të vogla të panumërta që vijnë nga të gjitha drejtimet në tre rajone. Asnjë nga sulmet e vogla nuk është veçanërisht i dëmshëm në vetvete, por të marra së bashku ato kanë për qëllim të thajnë vullnetin e popullsisë izraelite dhe besueshmërinë e qeverisë së Netanyahut.

Efektet indirekte dhe kumulative të asimetrisë

Lufta asimetrike kërkon vëmendjen e mediave. Izraeli mund të fitojë në terren, por narrativa po kthehet nga mizoritë e Hamasit në mbulimin e fushatës brutale të Izraelit. Ajo do të vazhdojë ta bëjë këtë ndërsa fushata e Gazës përparon.

Besueshmëria e paralajmërimeve të Izraelit se si ata përpiqen të shmangin viktimat civile – telefonatat dhe “trokitja e çatisë” – shkërmoqen kur video të tilla si ajo në lajmet e CBS tregojnë gra dhe fëmijë të vegjël që merren nga rrënojat ose ngarkohen në ambulanca. Hamasi mund të ketë një qendër operacioni ose një hapësirë ruajtjeje armësh në një ose dy kate brenda një kulle 12-katëshe, por kur një seri shpërthimesh bombash e rrëzon atë, ajo që sheh bota është që civilët vuajnë në 10 katet e tjera.

Lufta e Gazës i ka bërë gjithashtu Iranit favorin për të prishur Marrëveshjet e Abrahamit dhe për të ndalur përparimin e përgjithshëm drejt marrëdhënieve më të mira midis shteteve arabe dhe Izraelit. Marrëdhëniet izraelite me vendet e Lindjes së Mesme dhe të Afrikës Veriore mund të kthehen me vite prapa dhe rajoni i MENA-s do të jetë përsëri një tenxhere presioni gati për të shpërthyer.

Hamasi ia ka dalë të lartësojë kauzën palestineze për një atdhe të vetin dhe të lartësojë atë që ata e shohin si shtypje izraelite. Kjo axhendë palestineze është tani në skenën qendrore në MENA dhe do të jetë një temë qendrore në marrëdhëniet midis kombeve të Lindjes së Mesme për disa vite që do të vijnë, qoftë me Izraelin apo midis vetë shteteve arabe.

Kostot politike për Netanyahun dhe Bidenin

Kjo luftë mund t’i ketë kushtuar si Netanyahut ashtu edhe Bidenit zgjedhjen e tyre në të ardhmen; sondazhet janë dukshëm në rënie për të dy. Sondazhet e fundit sugjerojnë se Netanyahu nuk mund të fitojë zgjedhjet e ardhshme. Numri i sondazheve të Presidentit Biden ka rënë ndjeshëm që nga 7 tetori dhe ai tani do të humbasë shtetin e Miçiganit në vitin 2024, një shtet që pothuajse me siguri duhet ta fitojë. Popullsia e Miçiganit përfshin 300,000 qytetarë me prejardhje arabe, të cilët tradicionalisht kanë votuar demokratë, në një shtet që Bideni e fitoi me vetëm 10,000 vota në vitin 2020. Por ata tani nuk mund ta shohin veten duke votuar për një president që ka qëndruar kaq fort pas Izraelit, ndërsa numri i viktimave civile në Gaza rritet.

Gjithashtu të rrezikuara janë forcat amerikane në të gjithë Gjirin Persik dhe Irak, si dhe dy grupet transportuese në det të hapur të Izraelit. Ndërsa lufta zgjerohet, thellohet dhe zgjatet, është mjaft e mundur që IRGC-ja të ndërmarrë veprime kundër bazave dhe anijeve të SHBA-së në rajonin e Gjirit Persik. Është një përfundim i paramenduar se militantët e lidhur me Iranin në Irak dhe Siri do të furnizohen për të vazhduar sulmet e tyre, të parët kundër forcave amerikane dhe të dytat kundër Izraelit.

Rimendimi i strategjisë?

Kështu, zgjedhjet që palët e shumta në konflikt mund të ndërmarrin dhe ndryshimet e pashmangshme, ndërrimet dhe kthimet e pashmangshme nga çdo gjë që ndodh në Gaza, sugjerojnë se dhuna në rajon mund të vazhdojë për muaj dhe madje vite.

Sun Tzu nuk advokonte thjesht rezistencën. Përkundrazi, strategjia e tij për lojtarin më të dobët është të ngacmojë, të dëmtojë dhe me kalimin e kohës ta mposhtë politikisht armikun. E tillë është loja në luftën asimetrike. Kështu, Hamasi mund të llogarisë se do të humbasë territorin në kuptimin politiko-ushtarak perëndimor, por se në kuptimin asimetrik arab do të fitojë betejën rajonale në Lindjen e Mesme.

Izraeli ka një besim shumë të lartë në gjeneralët e tij dhe në Forcat Ajrore izraelite. Por ndoshta ata duhet të shpenzojnë më shumë kohë duke studiuar strategjitë më të gjera të Sun Tzu dhe taktikat greke në Maratonë, ndërsa Hamasi vendos kurthe dhe josh IDF-në në tunelet e Gazës.

Rruga Press